سمیع حامد

سمیع حامد از شاعران معاصر افغانستان است. دکتر حامد در کنار سرایش شعر در زمینۀ موسیقی نیز فعالیت دارد. ترانه‌ها و آهنگ‌های «آلبوم تری راری» و برخی آهنگ‌های دیگر همچون آهنگ‌های وجیهه و فرید رستگار و شعر آهنگ دسته جمعی سپیدار صدا ستارۀ افغان از اوست و برای فرهاد دریا نیز ترانه ساخته‌ است. موسیقی شعر و عاطفۀ اجتماعی شعرش سبب شده که بسیاری از آواخوانان شعرهایش را بخوانند. یکی از شعرهای او را با مطلع:

گر جهنم ساختم فردوس هم می‌سازمت ای وطن می‌سازمت آخر خودم می‌سازمت

چندین هنرمند آهنگ ساخته‌اند (فرهاد دریا، حفیظ وصال، اسد بدیع و شهنا). حامد همچنان چندین طرح تئاتر آموزشی برای استاد قیوم بیسد نوشته‌ است که در افغانستان اجرا شده‌اند از جمله «برادران و هیولا»، «گمشده» و «چتری».

حامد نخستین شاعر افغانستانی است که همیشه برای کودکان نیز برنامۀ شعرخوانی برگزار می‌کند و برای آن‌ها شعر می‌خواند. سمیع حامد «کل کلان» یا مشاور یکم نشریۀ مشهور طنز «کلک راستگوی» نیز بوده‌است. سمیع حامد یک کارتونیست سیاسی و یک طنزنویس نیز است. از مهم‌ترین شاعران مقاومت افغانستان به شمار می‌رود و تا به‌حال بیش از بیست کتاب نشر کرده‌است. آخرین کتاب‌های او «بید مجنون گفت با من»، «بریز به خیابان» و «بود و نبود یک تروریست» نام دارند.

دکتر عبدالسمیع حامد در سال ۱۳۴۸ هجری خورشیدی در دهکدۀ شهر بزرگ ولایت بدخشان به دنیا آمد. او از دانشکدۀ طب ولایت بلخ گواهینامۀ ماستری طبی دارد و ادبیات فارسی دری را به صورت خصوصی آموخته‌است. دکتر حامد در قالب‌های گوناگون شعری طبع آزموده؛ طی سال‌های دهه‌های شصت و هفتاد هجری خورشیدی سمیع حامد توانست شمار زیادی از اشعارش را به نشر برساند. وی در شهر مزار شریف اقامت داشت و با سازمان جهانی صلیب سرخ و هلال احمر نیز همکاری می‌کرد. پس از اشغال شهر مزارشریف بدست طالبان، حامد به پاکستان رفت و در شهر پیشاور اقامت گزید و در همانجا همکاری با سازمان غیردولتی موسوم به مرکز تعاون افغانستان را آغاز کرد. در طول مدت اقامتش در پیشاور صدها مقاله نوشت و آن‌ها را به نشر رساند. در سال ۱۳۷۹ هجری خورشیدی به همراه خانواده کوچکش به عنوان پناهنده به دانمارک رفت و به این صورت دامنهٔ مهاجرتش وسیع‌تر گردید. در آنجا نیز به آفرینش آثاری دست یازیده و در میانه‌های سال ۱۳۸۰ به بنیانگذاری انجمن نویسندگان افغانستان در تبعید پرداخت. با آغاز دور نو سیاسی و نظامی در افغانستان حامد دیگر هوای ماندن در غرب را از سر برون کرد و به افغانستان برگشت و در آنجا انجمن دفاع از حقوق نویسندگان را بنیاد نهاد.

دکتر سمیع حامد اکنون در کابل زندگی می‌کند و مشاور تلویزیون خصوصی طلوع و مشاور انجمن قلم دانمارک و ناروی است. در سال‌های آخر در این زمینه‌ها کار کرده‌است:

مشاور ارشد تلویزیون ملی افغانستان مشاور انحمن بین‌المللی قلم مشاور مرکز فرهنگ و انکشاف دانمارک مشاور بنیاد جهانی خانه‌های حقوق بشر مشاور سازمان جهانی مبارزه با سانسور موسیقی مشاور تلویزیون خصوصی طلوع

سمیع حامد به سال ۲۰۰۳ جایزۀ بین‌المللی آزادی رسانه ها (IFP Award) را از کمیتۀ جهانی حمایت از روزنامه نگاران (CPJ New York) به عنوان «نویسندۀ آزاد» به‌دست آورد. وی همچنان جایزۀ اول شعر کانون حکیم ناصر خسرو، جایزۀ اول شعر فردوسی انجمن آزاد نویسندگان را به دست آورده‌است. از خصوصیات منحصربه‌فرد سمیع حامد در شعر افغانستان یکی هم اینست که در هیچ شکلی از شعر کلاسیک و نو نیست که از وی آثاری نباشد. از قصیده و غزل و رباعی و دوبیتی گرفته تا هایکو و شعر نیمایی و شعر سبید دکتور سمیع حامد از مطرحترین چهره‌هاست. پیرامون نظریه‌های ادبی و نقد ادبی از مهم‌ترین چهره‌هاست. سمیع حامد برندهٔ جایزهٔ کورت توخولسکی انجمن قلم سویدن در سال ۲۰۱۰ است.

منابع

http://cpj.org/awards/2003/hamed.php http://www.goethe.de/kue/lit/aug/en6916034.htm