سفارت اسرائیل در تهران
دفتر نمایندگی سیاسی اسرائیل در تهران که هم چنین از آن به عنوان سفارت اسرائیل در تهران (به عبری: שגרירות מדינת ישראל בטהראן) یاد میشود، ساختمان بزرگ سه طبقه‌ای در بلوار کاخ (خیابان فلسطین فعلی) بود که در اختیار هیئت دیپلماتیک اسرائیل قرار داشت.[۱] این نمایندگی بطور کامل در جهت حفظ و تحکیم روابط ایران و اسرائیل می‌کوشید.[۲]
این نمایندگی از سال ۱۹۶۰ میلادی و تا چند روز پیش از ۲۲ بهمن ۱۳۵۷ در تهران فعال بود، اما بدنبال سقوط دودمان پهلوی و پیروزی انقلاب، مورد هجوم افراد انقلابیون قرار گرفت و متاسفانه با نصب پرچم فلسطین بر روی محل نمایندگی، در اختیار افراد چریک‌های فلسطینی عضو ساف قرار گرفت. این عملیات، کاملا خودسرانه و دور از اصول و مقررات بین المللی بود. موردی که از طرف هیچ کشوری قابل قبول نیست.[۳] بدنبال سفر یاسر عرفات، رهبر جنبش فتح به تهران در ۲۸ بهمن ۱۳۵۷، یعنی دقیقاً ۶ روز پس از ظهور انقلاب اسلامی در ایران، تابلوی «سفارت فلسطین» بر بالای ساختمان نمایندگی سیاسی اسرائیل نصب شد و دو روز بعد، یعنی در تاریخ ۳۰ بهمن، یاسر عرفات به همراه سید احمد خمینی و ابراهیم یزدی در محل نمایندگی سابق اسرائیل حضور پیدا کردند و در همان مکان، سفارت فلسطین در تهران را افتتاح کردند.[۴]
بدنبال این واقعه نافرجام، نام خیابان کاخ و میدان کاخ، بدون در نظر گرفتن نظریه مردم و بدون هیچگونه پرسش و نظرسنجی ای از مردم، به ترتیب به خیابان فلسطین و میدان فلسطین تغییر نام یافتند.[۲]
تاریخچه
[ویرایش]مئیر عزری نخستین سفیر و نماینده سیاسی اسرائیل در ایران بود.[۵] در زمان سفارت ۵ سالهٔ آوری لوبرانی نمایندهٔ تام‌الاختیار اسرائیل در تهران، بین سال‌های ۱۹۷۴ تا ۱۹۷۹، اسحاق رابین، ایگال آلون، موشه دایان و شیمون پرز به کرات و بدفعات متوالی به ایران سفر نمودند.[۶] یوسف هارملین، رئیس سابق سازمان امنیت داخلی اسرائیل، آخرین نمایندهٔ تام‌الاختیار کشور اسرائیل در تهران بود. دورهٔ خدمت و سفارت او در تهران، متاسفانه با ظهور انقلاب اسلامی ایران به پایان رسید. در دوران خدمت وی، روابط فی مابین ایران و اسرائیل، بحد اکثر اوج و شکوفائی خود رسید. این دوران، دوران طلائی روابط حسنه بین دو کشور ایران و اسرائیل تلقی میشود.[۷]
روابط فرهنگی
[ویرایش]تا پیش از انقلاب ۱۳۵۷، دو کشور روابط بسیار نزدیک و صمیمانه ای اما بطور غیر رسمی با یکدیگر داشتند که بسیار فراتر از روابط اقتصادی و تجاری بود. بر اساس آرشیوهای موجود در وزارت امور خارجه اسرائیل، در آن دوره طلائی، بیش از ۵۰۰ خانواده اسرائیلی در ایران زندگی می‌کردند و دانش‌آموزان اسرائیلی مقیم تهران، به یک مدرسهٔ عبری زبان که تحت نظر وزارت آموزش اسرائیل اداره میشد میرفتند. این مدرسه در آن زمان، توسط دفتر نمایندگی سیاسی اسرائیل در تهران اداره میشد.
در آن دوره از تاریخ و بخاطر روابط بسیار دوستانه بین دو کشور ایران و اسرائیل، این ارتباط تا درجه روابط نظامی نیز پیشرفت کرد، تا بدانجا که افسران نظامی ارتش ایران و مخصوصا افسران نیروی هوائی ایران، برای آموزشهای نظامی، به کشور اسرائیل میرفتند. تعلیمات دیگر این افسران، در دانشگاه "تخنیون" در شهر خیفا انجام میشد. در آن زمان، این افسران ایرانی با یونیفورم نظامی ارتش ایران و با کمال آزادی، در دانشگاه "تخنیون" رفت و آمد کرده و دیده میشدند. [۸]
در سال ۱۹۶۲ میلادی، جلال آل احمد، برای مدت دو هفته به اسرائیل سفر کرد و سفرنامه‌ای هم از آن تجربه بسیار جالب مسافرتی خود منتشر کرد.[۹] این سفر و کلیه اقدامات و عملیات اجرائی آن، به خرج دفتر نمایندگی سیاسی اسرائیل در تهران صورت گرفت. [۱۰]
روابط و همکاریهای همه جانبه و متقابل بین دو کشور ایران و اسرائیل، از جمله مسافرتهای بسیار آزاد افراد تبعه دو کشور، بدون هیچگونه محدودیتی صورت میگرفت.
جستارهای وابسته
[ویرایش]منابع
[ویرایش]- ↑ ایران و اسرائیل؛ چگونه دو کشور متحد به دشمنان قسم‌خورده تبدیل شدند؟، یورونیوز فارسی
- ↑ ۲٫۰ ۲٫۱ «اولین مهمان خارجی ایران پس از پیروزی انقلاب اسلامی که بود؟». ایسنا. ۲۰۲۳-۰۲-۰۶. دریافت‌شده در ۲۰۲۴-۱۲-۳۰.
- ↑ سفارت اسرائیل در ایران چگونه به فلسطین رسید، مرکز مطالعات و پژوهش‌های سیاسی
- ↑ اولین مهمان خارجی ایران پس از پیروزی انقلاب اسلامی که بود؟، ایسنا
- ↑ اسرائیل شصت ساله و رابطه با ایران، رادیو فردا
- ↑ کتاب The Israeli Connection: Whom Israel Arms and why نوشته Benjamin Beit-Hallahmi. 1987. ISBN 1-85043-069-1 ص۱۰
- ↑ مختصری از سیر روابط رژیم شاه با اسراییل، پایگاه جامع تاریخ معاصر ایران
- ↑ Building, a Relationship: Israeli Architects Once Thrived in Iran, The Haaretz
- ↑ سفرنامه جلال آل احمد؛ یک مواجهه ایرانی-اسرائیلی پس از نیم قرن، رادیو فردا
- ↑ Episode 45: An Iranian Intellectual Visits Israel, 15 Minute History