مختارنامه

برای اثر عطار نیشابوری، مختارنامه (کتاب) را ببینید.

مختار نامه
ژانر	تاریخی اجتماعی
نویسنده	داوود میرباقری حسن میرباقری محمد بیرانوند
کارگردان	داوود میرباقری
بازیگران	فریبرز عرب‌نیا رضا رویگری فرهاد اصلانی جعفر دهقان مهدی فخیم‌زاده محمد فیلی رضا کیانیان احمد علامه‌دهر فریبا کوثری نسرین مقانلو ماه‌چهره خلیلی عنایت‌الله شفیعی داوود رشیدی حسن میرباقری محمد صادقی ژاله علو حبیب دهقان‌نسب محمدرضا شریفی‌نیا انوشیروان ارجمند فرخ نعمتی کاظم هژیرآزاد امین زندگانی پرویز پورحسینی محمود جعفری شهرام حقیقت‌دوست صدرالدین حجازی حامد میرباقری سیامک اطلسی رضا خندان کریم اکبری مبارکه الهام حمیدی انوش معظمی ویشکا آسایش گوهر خیراندیش بهناز جعفری بهنوش طباطبایی شهره لرستانی حسن پورشیرازی حسین محب‌اهری حامد حدادی بهنام تشکر شهرام عبدلی
آهنگساز	امیر توسلی
کشور سازنده	ایران
زبان اصلی	فارسی
شمار قسمت‌ها	۴۰ قسمت
تولید
تهیه‌کننده	محمود فلاح، محصول سیمافیلم
مکان تولید	تهران، قزوین، تاکستان، ورامین، حسينيه آبادان، زاویه، شوشتر، شهریار، آران و بیدگل، کویر سفیدشهر، اسلامشهر، شاهرود و دامغان
فیلم‌برداری	عظیم جوانروح
تدوین‌گر	مهدی حسینی وند
مدت	۵۰ دقیقه
پخش
شبکهٔ اصلی	شبکه ۱ سیما
انتشار اولیه	۹ مهر ۱۳۸۹ – ۲۴ تیر ۱۳۹۰

مختارنامه، یک مجموعهٔ تلویزیونی ایرانی به کارگردانی داوود میرباقری است که داستان آن پیرامون زندگی مختار ثقفی و چگونگی قیام او که پس از حادثهٔ عاشورا به خون‌خواهیِ حسین بن علی برمی‌خیزد پرداخته است. این مجموعه در ۴۰ قسمت ۶۰ دقیقه‌ای از ۹ مهر ۱۳۸۹ تا ۷ مرداد ۱۳۹۰ از شبکه یک سیما پخش شده است.

فیلم‌برداری سریال مختارنامه در فروردین‌ماه ۱۳۸۳ آغاز شد و در تیرماه ۱۳۸۸ به پایان رسید. فیلم‌برداری این مجموعه در تهران، قزوین، تاکستان، ورامین، آبادان، شوشتر، شهریار، آران و بیدگل، اسلامشهر، زاویه، کویر سفیدشهر و شاهرود انجام شده است. همچنین سکانس‌های عاشورای این سریال در بیابان‌های روستای طرود، در نزدیکی شهرستان شاهرود فیلم‌برداری شده است. این سریال دارای حدود ۷۰۰ سکانس است که ۱۰۰ سکانس آن مربوط به ۵ جنگ بزرگ این سریال هستند. و در حال حاضر از شبکه آی فیلم۱ پخش میشود .

داستان سریال

مقالهٔ اصلی: مختار ثقفی

داستان این مجموعهٔ تلویزیونی از زخمی‌شدن حسن بن علی و رفتن وی به مدائن که حاکم آن سعد بن مسعود ثقفی، عموی مختار است شروع می‌شود. مختار از طرف عمویش فرا خوانده می‌شود تا از حسن بن علی محافظت کند. بعد از مسموم و کشته شدن حسن مجتبی توسط همسرش جعده در ادامه، داستان به وقایع سال ۶۰ هجری و مرگ معاویه و حکومت یزید و جریان بیعت‌گرفتن از حسین بن علی رفته و در نهایت پنج سال بعد از حادثهٔ عاشورا، مختار به عنوان رهبر سومین قیام پس از عاشورا با متحدکردن شیعیان با شعار «یا لثارات الحسین» به خون‌خواهی حسین بن علی و کشته‌شدگان کربلا قیام می‌کند.

حمله منجنیق به دارالعماره

برای حمله منجنیق به دارالعماره کوفه، گروه تهیه و تولید جرثقیلی عظیم را به میدان دارالعماره آوردند که طول بازوی آن حدود ۱۲ متر بود. این بازوی جرثقیل حدود دو و نیم برابر دارالعماره ارتفاع داشت در صحنه پرتاب سنگ، در واقع گوی سنگی توسط بازوی این جرثقیل پرتاب و به برج دارالعماره اصابت کرد.

تبر مختار

در بخشی از سکانس نهایی، مختار تبری را به سمت یکی از سربازان آل زبیر پرتاب می​کند. برای فیلم‌برداری این صحنه و نمایش حرکت مستقیم تبر به سمت دوربین، حفاظی مقابل دوبین چیده شد. پشت این حفاظ «امیر قهرمانی» یکی از همکاران گروه صحنه ایستاده بود که درست پیش از آغاز فیلمبرداری این صحنه، کنجکاوی​اش برای دیدن نحوه پرتاب تبر کار دستش می‌دهد. هنگامی که قهرمانی سرش را بالا می​آورد، همزمان عرب نیا که در فاصله​ای دور قرار داشت تبر را به نقطه از پیش تعیین شده پرتاب می​کند که به دلیل قرار گرفتن قهرمانی در آن محل، تبر مستقیم به صورت او برخورد می‌کند! این خطر نیز مانند دیگر خطرات از کنار گوش گروه سازنده سریال «مختارنامه» عبور می​کند و قهرمانی با یک مداوای ساده درمان می‌شود.

مهران و یزدان

در سریال «مختارنامه» دو فرمانده همواره همراه کیان بودند که در پایان هم دوشادوش مختار جنگیدند و به شهادت رسیدند. نام یکی مهران بود که نقش او توسط مجتبی کیمیایی ایفاء شد و دیگری یزدان که افشین خرم​نیا نقش او را بازی کرد. هر دو این بازیگران برای حضور در مقابل دوربین «مختارنامه» ریش و مو بلند کرده بودند و مدتی طولانی با مختار و کیان همراه بودند. نکته جالب اینکه خرم​نیا بازیگر نقش یزدان دندان پزشک بود و به این حرفه اشتغال داشت.

تغییر پایان​بندی سریال

صحنه گردن زدن یاران مختار بخش پایانی سریال مختارنامه بود. با این صحنه ـ که در نسخه نهایی کمی هم کوتاه شد ـ سریال به پایان رسید. این صحنه در آخرین روز کاری سریال مختارنامه، در تیرماه ۸۸ مقابل دوربین رفت اما بعدها میرباقری به این نتیجه رسید که این پایان​بندی بسیار تلخ است و باید امیدی به مخاطب داده شود تا او ناامید از پای تلویزیون بلند نشود. به همین دلیل سکانس ملاقات ابراهیم اشتر با پسرعموی مختار طراحی شد که این سکانس مدتی بعد در احمدآباد مستوفی مقابل دوربین رفت. میرباقری نسبت به دیالوگ‌هایش به شدت حساس است و اجازه تغییر در آن را به هیچ بازیگری نمی​دهد. همیشه در سر صحنه متن دست نوشته او به دست دستیارانش حامد میرباقری و عباس خدری داده می​شد تا آن​ها از روی این متن، برای بازیگران نسخه‌ه​ایی بازنویسی کنند. در همین سکانس عباس خدری که مأمور رونویسی از فیلمنامه برای حسن میرباقری بازیگر نقش ابراهیم اشتر بود، یک کلمه از دیالوگ​ها را تغییر می​دهد. هنگام فیلم​برداری میرباقری با شنیدن این کلمه برادرش حسن را مؤاخذه می​کند که چرا در دیالوگ‌ها دست برده است؟ حسن متن را نشان می​دهد و مشخص می​شود اشتباه از سوی خدری بوده است که کلمه ای نزدیک به آن کلمه اصلی را انتخاب و در متن قرار داده است. همه تصور می​کردند میرباقری با خدری برخورد خواهد کرد اما او تنها به گفتن این جمله به خدری بسنده می‌کند: «عباس بترکی»

وقتی میرباقری از برادرش می​‌خواهد تا عین کلمه​‌ای که او نوشته را بگوید، حسن اعلام می‌کند این کلمه دیگر ملکه‌ی ذهنش شده است و اگر قرار بر تغییر باشد، ممکن است او قاطی کند. به همین دلیل دیالوگ ابراهیم اشتر به همان شکلی که خدری نوشته بود بیان می‌شود تا خدری تنها کسی باشد که توانسته در فیلم​نامه میرباقری دست ببرد.

بازیگران

بازیگر	نقش	توضیحات
فریبرز عرب‌نیا	مختار ثقفی	نقش مختار
فرهاد اصلانی	عبیدالله بن زیاد (ابن مرجانه)	امیر کوفه در زمان حادثه کربلا
مهدی فخیم‌زاده	عمر بن سعد	شوهر خواهر مختار و فرمانده ارتش کوفه در حادثه کربلا
نسرین مقانلو	ناریه بنت سَمُرَة بن جُندَب	ام ثابت، همسر اول مختار ثقفی
فریبا کوثری	عُمرِه بنت نعمان بن بشیر	همسر دوم مختار ثقفی
داوود رشیدی	نعمان بن بشیر انصاری	امیر کوفه قبل از ابن زیاد و پدر عمره زن مختار ثقفی
ماه چهره خلیلی	جاریه بنت ابوعبید ثقفی	خواهر ناتنی مختار ثقفی و زن عمر بن سعد
رضا رویگری	کیان ایرانی	سردار ایرانی مختار ثقفی
جعفر دهقان	مصعب بن زبیر	فرمانده ارتش آل زبیر در جنگ با مختار
محمد صادقی	عبدالله بن مطیع	سومین حاکم زبیری کوفه بعد از مرگ یزید و دوست مختار
عنایت الله شفیعی	عبدالله بن کامل شاکری	یار مختار و فرمانده شرطه‌های کوفه در دولت مختار
حسن میرباقری	ابراهیم بن مالک اشتر	بازوی راست و سپهسالار لشکر مختار
رضا کیانیان	عبدالله بن زبیر	خلیفه مسلمانان در مکه و دشمن مختار
انوشیروان ارجمند	رفاعة بن شداد	یکی از رهبران توابین که با مختار بیعت کرد
محمدرضا شریفی‌نیا	محمد بن حنفیه	برادر حسین بن علی که حکم جهاد به مختار داد
ولی‌الله شیراندامی	سلیمان بن صرد خزاعی	از بزرگان کوفه و رهبر توابین در نبرد عین الورده
ژاله علو	دومه الحسنا	مادر مختار
کاظم هژیرآزاد	مُهَلَب بن ابی صفره	مشاور مصعب بن زبیر در جنگ با مختار
حبیب دهقان‌نسب	یزید بن اَنَس	یار مختار ثقفی که در جنگ با ابن زیاد بر اثر بیماری از دنیا رفت
محمد فیلی	شمر بن ذی الجوشن	دوست و همرزم عمر بن سعد در حادثه کربلا
شهرام حقیقت‌دوست	عبیدالله بن حر جعفی	یار مختار که به او خیانت کرد و به سپاه مصعب بن زبیر ملحق شد
امین زندگانی	مسلم بن عقیل	سفیر حسین بن علی در کوفه
محمود جعفری	مَعقَل	مشاور ابن زیاد
فرخ نعمتی	هانی بن عُروِه	از بزرگان کوفه که مسلم بن عقیل در خانه او سکونت داشت
پرویز پورحسینی	میثم تمار	خرما فروش معترض به خطبه ابن زیاد در مسجد
مظفر مقدم	شَبَث بن رَبعی	از اشقیای حادثه کربلا که با مختار بیعت کرد
اکبر زنجان‌پور	سعد بن مسعود ثقفی	فرماندار مدائن و عموی مختار
صالح میرزاآقایی	جعفر بن زبیر	برادر عبدالله بن زبیر
رحمان باقریان	زِربی	غلام مختار
احمد علامه‌دهر	عبدالرحمن بن شُرَیح	یار مختار ثقفی که در ابتدا برای بیعت با او مردد بود
مصطفی طاری	عمرو بن حُرَیث (بن حُرَیث)	فرمانده اموی شرطه‌های کوفه
حمید مظفری	مسلم بن عوسَجِه	از همراهان مسلم بن عقیل که پس از شهادت او به قافله حسین بن علی ملحق شد
حمیدرضا عطایی	سائب بن مالک اشعری	یار مختار ثقفی
بهرام شاه‌محمدلو	عبدالله بن یزید	دومین حاکم زبیری کوفه بعد از مرگ یزید
رضا خندان	سنان بن اَنَس نخعی	از اشقیای حادثه کربلا که سر حسین بن علی را از تن جدا کرد
سیامک اطلسی	حُصَین بن نُمَیر	فرمانده سپاه شام در جنگ مکه و جنگ با توابین
سیروس تقی‌نژاد	شریک بن جدیر	پیرمرد کور قاتل حُصَین بن نُمَیر
کریم اکبری مبارکه	اَحمَر بن شُمَیط	یار مختار و فرمانده سپاه او در جنگ حرورا
محمود اردلان	زائده بن قدامه	پسر عموی مختار و زندانبان کوفه
	زهیر بن قین	از شهدای کربلا و همسر دلهم
بیژن افشار	محمد بن اشعث ابن قیس	فرمانده نیروهای اموی در دستگیری مسلم بن عقیل که در حادثه کربلا هم حضور داشت
میرصلاح حسینی	عمرو بن حجاج زبیدی	فرمانده جناح راست لشکر عمر بن سعد در حادثه کربلا
سعید نجفی	سعید بن مختار	پسر مختار
حامد میرباقری	ثابت بن مختار	پسر مختار
	وهب نصرانی	از شهدای کربلا
عباس وفایی	خادم عبدالله ابن زبیر
عباس امیری مقدم	عامر بن مسعود	اولین حاکم زبیری کوفه بعد از مرگ یزید
صدرالدین حجازی	خولی بن یزید اصبحی	از اشقیای دشت کربلا و حامل سر بریده حسین بن علی
ابراهیم‌آبادی	عبیده	یار مختار ثقفی که شرب خمر می‌کرد
سیروس کهوری‌نژاد	غلام حرمله
الهام حمیدی	شیرین	همسر کیان ایرانی که به دست حرمله کشته شد
حسن علیرضایی	مرد علوی، فرمانده زبیری ، علیرضایی در گروه سوارکاری سریال مختارنامه هم فعالیت مؤثری داشته است.
بهنوش طباطبایی	خاشعه	همسر منذر بن زبیر
بهناز جعفری	ماریه	همسر عبیدالله بن حر جعفی
شهره لرستانی		از زنان قبیله حمدان و سردسته زنان کوفی که در مسجد کوفه به عمر بن سعد سنگ زده بودند
انوش معظمی	حرمله بن کاهل اسدی	قاتل علی اصغر در حادثه کربلا
شهزاد صفوی	عبدالله بن مالک اشتر نخعی	برادر ابراهیم بن مالک اشتر نخعی
حدیث فولادوند	راحله	همسر ابراهیم بن مالک اشتر نخعی
حسین خانی‌بیک	اَیاس بن مضارب	فرمانده زبیری شرطه‌های کوفه
آهو خردمند	ساره	همسر اول خولی بن یزید اصبحی
رامونا شاه	حورا	همسر دوم خولی بن یزید اصبحی
حسن پورشیرازی	بهرام رنگرز	عجم دیلمی، رنگرزی که با ابوبصیر حضرمی مشاجره داشت
آفرین عبیسی	صفیه بنت ابوعبید ثقفی	خواهر مختار ثقفی و همسر عبدالله بن عمر
کوروش زارعی		سردسته معترضان به زندانی شدن هانی بن عروه
مریم سلطانی	از آشنایان عمره زن مختار	پیکی که در زمان محاصره کوفه توسط آل زبیر پیغام مختار را به عمره رساند
ویشکا آسایش	جَعَده بنت اشعث بن قیس	همسر حسن بن علی
مریم بوبانی	دُلهَم	همسر زهیر بن قین
اکبر سلطانعلی	رستم (پَشَنگ)	غلام شمر و قاتل ام وهب و زربی و خواننده تیتراژ اول سریال
گوهر خیراندیش	حنانه	خاله جاریه و نامادری عمرسعد
پروین سلیمانی	سلیمه	زن ترشی فروش
حسین سرچاهی	عباد بن حصین	یکی از فرماندهان زبیری در جنگ حرورا که جنگجوی قابلی بود و شرعیات می‌دانست و مُهَلَب او را به سوی سپاه احمر بن شُمَیط فرستاد.
سیامک صفری		مزدور شامی که مردم مدائن را در زمان فرمانداری سعید بن مسعود ثقفی، عموی مختار، از لشکریان شام و کژدم‌های اَرباز ترساند
معصومه تقی پور	طوعه	زنی که مسلم بن عقیل را پناه داد ولی پسرش، بلال، که پسری شراب خور بود او را لو داد
حمیدرضا هدایتی	اَصفر بن سعید	فرستاده مصعب بن زبیر به سمت مختار هنگام محاصره کاخ کوفه
حسین محب‌اهری	ابو بصیر	عرب حَضرمی، تاجری که با بهرام رنگرز مشاجره داشت
سیدجواد هاشمی	تبیان	سردار سپاه حسن بن علی
حسین لطیفی	کثیر بن شهاب حارثی،	از سران اُمَوی کوفه در زمان حکومت ابن زیاد. از کسانی که مردم کوفه را از یاری کردن مسلم بن عقیل نهی کرد و از لشکر شام بیم‌شان داد.
شبنم فرشادجو		زنی از زنان قبیلهٔ نخعی که در هنگام قیام مختار مردی را به عنوان مزدور پیش عمره برد
مهرداد ضیایی	اَزرق	از خوارج شهر مدائن
مسعود ولدبیگی	نَجدَة بن عامر	سردسته خوارج مکه
ابوالقاسم پورشکیبا	ابوالحدید ثقفی	مردی از قبایل صحرا نشین که در زمان قیام مسلم بن عقیل با مختار بیعت کرد
محمود بنفشه‌خواه		طبیبِ شمر که به دلیل طمع کردن سکه بیشتر، شمر او را در سردآب خانه‌اش کشت
رضا آقاربی	عبدالله بن وال	یکی از رهبران توابین
مهدی تقی‌نیا	بن وهب	مشاور اَحمَر بن شُمَیط در جنگ با زبیریان در حَرورا، که بن شمیط را مجاب کرد کیان و سپاهیانش را پیاده به میدان بفرستد
سید مهرداد ضیایی	بن همام	شاعر اموی که در دولت مختار به کاخ وارد شد و اشعاری در تحسین مختار و یارانش خواند.
محمد یگانه	اسماعیل بن کثیر	یار مختار ثقفی که به او خیانت کرد
ولی‌الله مؤمنی	شُرَحبیل بن ذی کلاع	فرمانده سپاه شام در جنگ با توابین که شکست خورد
محمد پورستار	حبیب بن مظاهر	از همراهان مسلم بن عقیل که پس از شهادت او به قافله حسین بن علی ملحق شد
شهرام عبدلی	بلال	پسر شراب خور که مسلم بن عقیل را لو داد
فریدون سورانی	مسیب بن نجبه	یکی از رهبران توابین
محمدرضا حقگو	بن ضَبابی	دوست شمر
رضا شفیعی	عبدالرحمن بن محمد بن اشعث	پسر محمد بن اشعت
رز رضوی	هانیه	زن وهب نصرانی
علی جاویدفر	عبدالله بن عَفیف	پیرمرد نابینای کوفی معترض به ابن مرجانه
سارا سلطانی	اَسماء	دختر بن عَفیف پیرمرد نابینای کوفی معترض به ابن مرجانه
مجید علی‌اسلام	مُنذَر بن زبیر	برادر کوچک عبدالله بن زبیر که در جنگ مکه کشته شد
جمشید شاه‌محمدی	عبدالله بن عمر	شوهر خواهر مختار ثقفی
امیررضا دلاوری		از سرداران سپاه سعید بن مسعود ثقفی، عموی مختار، در مدائن
محمدعلی سلیمان‌تاش		سردسته مردم کوفه، که پس از خروج یکی از اشراف عرب به همراه پسرش از کاخ مختار، جان آن‌ها را به نا حق گرفتند.
بهزاد رحیم خانی		از اشراف عرب که پس از خروج از کاخ مختار مردم جان او را به ناحق گرفتند.
روژان آریامنش	نائله	دختر مختار ثقفی
مسعود خدابخشیان	ابراهیم بن محمد بن طلحه الخیر	امام جمعه زبیری کوفه در زمان حاکمیت بن یزید
عزیزالله هنرآموز	ابومفلس بن محرر	کاتب دربار کوفه
حامد حدادی	یحیی بن زمزم	غول بنی زَبدِه
احمد ایراندوست	هارون بن منصور نعلبند	همبند عمر بن سعد در زندان مدائن
فرید ملک‌محمدی	حَفْص	پسر عمر بن سعد
فاضل اجبوری	ابوذاکر	پیرمرد قبیله نشین بیعت کننده با مختار
بهناز توکلی	ام وهب	مادر وهب نصرانی
کریم پورزارعی	بُکَیر بن حُمران اَحمری	کسی که مسلم بن عقیل را از کنگره بالای کاخ ابن زیاد پایین انداخت و او را به قتل رساند
مهدی تارخ		طبیبِ حسن بن علی در کوشک مدائن
نقی سیف‌جمالی		طبیبِ ابن زیاد
مجتبی کیمیایی	مهران	یار ایرانی کیان
آیدین خطایی‌اصل	حطاب (فارِس یل یل شام)	غول شامیان در نبرد مکه
مریم قادری	عذرا	دختر لال روستایی و نامزد سنان بن اَنَس
شهین نجف‌زاده	بَنی	مادر عذرا و مادرزن سنان بن اَنَس
حبیب جنت‌مکان		سردار سپاه ابراهیم بن مالک اشتر
ایرج خدری		شرطه کوفی که قاتل هانی بن عروه بود
اسماعیل یوسف‌پور		غلام بچه شُرَحبیل بن ذی کلاع
		در معرکه کوفیان بعد از مرگ یزید، نقش بوزینه یزید را در آن معرکه بازی کرد
بهنام تشکر		مترسک گردانی که همراه یحیی بن زمزم، غول زبیری، در دوران محاصره دارالإماره کوفه توسط زبیریان، مقابل در ورودی کاخ معرکه گرفتند
محسن صوفی		یاران کیان

صداپیشگان

سرپرستی گویندگان این سریال را حمیدرضا آشتیانی‌پور بر عهده داشته است و برخی صداپیشگان این سریال به شرح زیر است:

نام صداپیشه	نام نقش	نام بازیگر
پرویز بهرام	راوی	-
احمد رسول زاده	نعمان بن بشیر	داوود رشیدی
حمیدرضا آشتیانی‌پور	ابراهیم بن مالک اشتر	حسن میرباقری
ایرج رضایی	محمد حنفیه	محمد رضا شریفی‌نیا
تورج مهرزادیان	احمر بن شمیط	کریم اکبری مبارکه
ژرژ پطرسی	عبدالله بن مطیع	محمد صادقی
علی همت مومی وند	مصعب بن زبیر	جعفر دهقان
منوچهر زنده‌دل	عباس بن علی	کاوه فتوحی
بیژن علی‌محمدی	زهیر بن قین	محمود اردلان
اکبر منانی	عبیده	ابراهیم‌آبادی
مریم شیرزاد	راحله	حدیث فولادوند
زهره شکوفنده	ام وهب	بهناز توکلی
رضا آفتابی	منذر بن زبیر	مجید علی‌اسلام
شهرزاد ثابتی	همسر وهب	رز رضوی
مینا شجاع	سلیمه	پروین سلیمانی
حسین عرفانی	ابن وهب	مهدی تقی‌نیا
شهراد بانکی	نقش‌های مختلف	سایر بازیگران
حسین خدادادبیگی	نقش‌های مختلف	سایر بازیگران
امیر حکیمی	نقش‌های مختلف	سایر بازیگران
شراره حضرتی	زُبیده کنیز خاشعه	؟
هادی جلیلی باله	نقش‌های مختلف	سایر بازیگران

طبق عقیده بسیاری از مخاطبان فیلم و کارشناسان مشکل بزرگ این فیلم صدای بازیگر نقش مختارثقفی فریبرز عرب نیا بود صدای او بسیار ضعیف و در حد نقش نبود و صدای او باید دوبله می‌شد و این در جذابیت فیلم مؤثر بود.

قسمت‌ها

شم.	عنوان	کارگردان	نویسنده	تاریخ پخش اصلی
۱	«کوشک سفید»	داوود میرباقری	حسن میرباقری و محمد بیرانوند	۹ مهر ۱۳۸۹
۲	«خروس جنگی»	داوود میرباقری	حسن میرباقری و محمد بیرانوند	۱۶ مهر ۱۳۸۹
۳	«نیش عقرب»	داوود میرباقری	حسن میرباقری و محمد بیرانوند	۲۳ مهر ۱۳۸۹
۴	«اسیر غول»	داوود میرباقری	حسن میرباقری و محمد بیرانوند	۳۰ مهر ۱۳۸۹
۵	«نام‌ها و نامه‌ها»	داوود میرباقری	حسن میرباقری و محمد بیرانوند	۷ آبان ۱۳۸۹
۶	«ما اهل کوفه …»	داوود میرباقری	حسن میرباقری و محمد بیرانوند	۱۴ آبان ۱۳۸۹
۷	«خر دجال»	داوود میرباقری	حسن میرباقری و محمد بیرانوند	۲۱ آبان ۱۳۸۹
۸	«شیر در زنجیر»	داوود میرباقری	حسن میرباقری و محمد بیرانوند	۲۸ آبان ۱۳۸۹
۹	«نینوا»	داوود میرباقری	حسن میرباقری و محمد بیرانوند	۵ آذر ۱۳۸۹
۱۰	«خون خدا»	داوود میرباقری	حسن میرباقری و محمد بیرانوند	۱۲ آذر ۱۳۸۹
۱۱	«نوش دارو»	داوود میرباقری	حسن میرباقری و محمد بیرانوند	۱۹ آذر ۱۳۸۹
۱۲	«تخت سلیمان»	داوود میرباقری	حسن میرباقری و محمد بیرانوند	۲۶ آذر ۱۳۸۹
۱۳	«کعبه مطلا»	داوود میرباقری	حسن میرباقری و محمد بیرانوند	۳ دی ۱۳۸۹
۱۴	«کعبه در آتش»	داوود میرباقری	حسن میرباقری و محمد بیرانوند	۱۰ دی ۱۳۸۹
۱۵	«اصحاب الفیل»	داوود میرباقری	حسن میرباقری و محمد بیرانوند	۱۷ دی ۱۳۸۹
۱۶	«نعل وارو»	داوود میرباقری	حسن میرباقری و محمد بیرانوند	۲۴ دی ۱۳۸۹
۱۷	«میهمان ملکوت»	داوود میرباقری	حسن میرباقری و محمد بیرانوند	۱ بهمن ۱۳۸۹
۱۸	«غلاف شکسته»	داوود میرباقری	حسن میرباقری و محمد بیرانوند	۸ بهمن ۱۳۸۹
۱۹	«نهضت توابین»	داوود میرباقری	حسن میرباقری و محمد بیرانوند	۱۵ بهمن ۱۳۸۹
۲۰	«آخرین بازی»	داوود میرباقری	حسن میرباقری و محمد بیرانوند	۲۲ بهمن ۱۳۸۹
۲۱	«دلدل»	داوود میرباقری	حسن میرباقری و محمد بیرانوند	۲۹ بهمن ۱۳۸۹
۲۲	«قیام مختار»	داوود میرباقری	حسن میرباقری و محمد بیرانوند	۶ اسفند ۱۳۸۹
۲۳	«قیام مختار ۲»	داوود میرباقری	حسن میرباقری و محمد بیرانوند	۱۳ اسفند ۱۳۸۹
۲۴	«حکومت قانون»	داوود میرباقری	حسن میرباقری و محمد بیرانوند	۲۰ اسفند ۱۳۸۹
۲۵	«اتحاد شوم»	داوود میرباقری	حسن میرباقری و محمد بیرانوند	۲۷ اسفند ۱۳۸۹
۲۶	«شورش»	داوود میرباقری	حسن میرباقری و محمد بیرانوند	۱۹ فروردین ۱۳۹۰
۲۷	«در پوست میش»	داوود میرباقری	حسن میرباقری و محمد بیرانوند	۲۶ فروردین ۱۳۹۰
۲۸	«خاطرهٔ آب»	داوود میرباقری	حسن میرباقری و محمد بیرانوند	۲ اردیبهشت ۱۳۹۰
۲۹	«بر خاکستر تنور»	داوود میرباقری	حسن میرباقری و محمد بیرانوند	۹ اردیبهشت ۱۳۹۰
۳۰	«مترسک»	داوود میرباقری	حسن میرباقری و محمد بیرانوند	۱۶ اردیبهشت ۱۳۹۰
۳۱	«تیغ طلا»	داوود میرباقری	حسن میرباقری و محمد بیرانوند	۲۳ اردیبهشت ۱۳۹۰
۳۲	«رستاخیز»	داوود میرباقری	حسن میرباقری و محمد بیرانوند	۳۰ اردیبهشت ۱۳۹۰
۳۳	«دولت مستعجل»	داوود میرباقری	حسن میرباقری و محمد بیرانوند	۶ خرداد ۱۳۹۰
۳۴	«دلیران ایران»	داوود میرباقری	حسن میرباقری و محمد بیرانوند	۱۳ خرداد ۱۳۹۰
۳۵	«دلیران ایران ۲»	داوود میرباقری	حسن میرباقری و محمد بیرانوند	۲۰ خرداد ۱۳۹۰
۳۶	«خرس خاله‌ها»	داوود میرباقری	حسن میرباقری و محمد بیرانوند	۲۷ خرداد ۱۳۹۰
۳۷	«آتش در نیستان»	داوود میرباقری	حسن میرباقری و محمد بیرانوند	۳ تیر ۱۳۹۰
۳۸	«رؤیای سرخ»	داوود میرباقری	حسن میرباقری و محمد بیرانوند	۱۰ تیر ۱۳۹۰
۳۹	«غول‌کشی»	داوود میرباقری	حسن میرباقری و محمد بیرانوند	۱۷ تیر ۱۳۹۰
۴۰	«پرواز»	داوود میرباقری	حسن میرباقری و محمد بیرانوند	۲۴ تیر ۱۳۹۰

بودجه

بودجهٔ ساخت مجموعهٔ مختارنامه از سوی داوود میرباقری در همایش «قیام تا قیام» ۲۰ میلیارد تومان اعلام شد. در گزارشی دیگر، بودجهٔ ابتدایی این مجموعه دو میلیارد تومان برآورد شده بود اما در نهایت با بودجهٔ ۲۴ میلیارد تومانی به پایان رسید.

حواشی پخش و حذفیات

نمایش سرهای بریدهٔ قاتلان حسین بن علی در بازپخش تلویزیونی سریال مختارنامه حذف شدند. در پخش‌های قبلی این مجموعه، در سکانس‌های مختلف سرهای بریده عبیدالله بن زیاد و شمر و عمر بن سعد در حالی که به بارگاه مختار ثقفی آورده شده بودند، نشان داده می‌شد، اما در پخش بعدی مختارنامه این صحنه‌ها حذف شدند. همچنین به جز صحنهٔ رؤیای ابراهیم مالک اشتر، تمام سکانس‌های مربوط به عباس بن علی و جنگ و کشته شدن وی از این مجموعه حذف شد.برخی از این صحنه‌ها بعداً به شکل غیررسمی در شبکه‌های اجتماعی درز پیدا کرد و دست به دست شد.

انتقادات اهل سنت

پخش سریال مختارنامه در ایران با واکنش روحانیون دانشگاه الازهر مصر روبه‌رو شده است.

به گزارش روزنامهٔ عربی الشرق الاوسط، روحانیون الازهر مصر از مقامات ایرانی خواسته‌اند تا از پخش این سریال جلوگیری کنند. این روحانیون اعلام کردند که در این سریال به صحابهٔ پیامبر اسلام توهین شده و از کارگروه تقریب مذاهب در ایران خواسته‌اند به سرعت وارد عمل شود و از ایجاد آنچه که یک فتنهٔ مذهبی خوانده شده جلوگیری کند.

پیش از اعتراض علمای مصری و سعودی به پخش سریال مختارنامه از تلویزیون ایران، پایگاه رسمی اطلاع‌رسانی اهل سنت، سنی آنلاین، به انتقاد از صحنه‌هایی از این سریال پرداخته و نوشته است که در این سریال به صحابهٔ پیامبر و از جمله به عبدالله بن زبیر توهین شده است.

این مسئله یکی از دلایلی است که واکنش علمای الازهر مصر را به این سریال تلویزیونی برانگیخته است.

عوامل

کارگردان این سریال داود میرباقری بوده و به تهیه‌کنندگی محمود فلاح ساخته شده است. مسعود میمی به عنوان برنامه‌ریز، محمود اردلان به عنوان طراح و اجراگرِ صحنه‌های جنگ، حمیدرضا آشتیانی‌پور سرپرستِ گویندگان و همچنین پرویز بهرام گویندهٔ پیشکسوت در مقام راوی و گویندگانی از جمله علی همت مومیوند، ژرژ پطرسی، اکبر منانی، بیژن علیمحمدی، امیر حکیمی، حسین عرفانی، ایرج رضایی، تورج مهرزادیان، منوچهر زنده‌دل، مریم شیرزاد و شوکت حجت حضور داشتند. در این سریال ۱۱۰ بازیگر اصلی و ۴۰۰ بازیگر فرعی بازی می‌کنند.

مسعود ولدبیگی طراح چهره پردازی و عبدالله اسکندری طراح جلوه‌های ویژه گریم در سریال مختارنامه بوده‌اند.

طراح صحنه، لباس و طراح جلوه‌های ویژه این سریال بر عهدهٔ محسن شاه‌ابراهیمی بوده است.

آهنگ‌ساز این سریال امیر توسلی بوده و موسیقی تیتراژ ابتدایی این سریال با خوانندگی اکبر سلطانعلی (بازیگر نقش رستم (پشنگ/رستم)، غلام شمر) بود، و تیتراژ پایانی نیز با هم‌نوایی لالایی صدیقه بحرانی، نوحه‌خوان بوشهری، همراه بود که به علت خوانندگی یک زن حواشی‌ای نیز در پی داشت. همچنین بهزاد عبدی در قسمت‌های آخر سریال به عوامل آن اضافه شده و چند قطعه‌ای از موسیقی متن این سریال را ساخته است.

جلوه‌های ویژه دیداری

در زمان شروع تصویربرداری این مجموعه تلویزیونی در سال ۱۳۸۳، فناوری جلوه‌های ویژه کنونی در ایران وجود نداشت؛ بنابراین سکانس‌هایی نظیر کابوس‌های مختار و تعقیب توسط موجودات برزخی و… در ابتدا به شکل میدانی ساخته شد. پس از اتمام فیلم‌برداری در سال ۱۳۸۸ فناوری‌های جدیدتری در کشور وجود داشت و در این مرحله تیم جلوه‌های ویژه بصری به تیم اضافه شد؛ بنابراین بسیاری از این سکانس‌ها مجدداً توسط مسول جلوه‌های ویژه بصری این مجموعه یعنی برادران سحرخیر (امیر و کامران) در استودیو روشنا به شکل رایانه‌ای مجدداً تولید شد. امیرسحرخیز در این باره گفته: «چون از همان اول بحث جلوه‌های ویژه در مجموعه مطرح نبود برای همین روی این مسئله کمتر توجه داشتند. تدوین ابتدایی کار انجام شده بود که ما به پروژه اضافه شدیم.»

بسیاری از صحنه‌های مجموعه نیز به کمک این تیم جذاب‌تر شد. اضافه کردن افکت‌های مختلف نظیر پاشش خون، زیاد کردن جمعیت سپاه‌ها و خیمه‌های آنها، بزرگتر کردن ابعاد شهر و… برخی از این تغییرات بوده است. خصوصاً برای سکانس‌های فلش‌بک ظهر عاشورا اصلاح نور و رنگ ویژه‌ای انجام شد که تفاوت این سکانس‌ها با سایر سکانس‌های مجموعه مشهود است. در بیشتر از ۲۰۰ پلان مختارنامه، از جلوه‌های ویژه استفاده شده است. همچنین ساخت تیتراژ این مجموعه نیز بر عهده همین تیم بوده است.

پیوند به بیرون

• مختارنامه در بانک اطلاعات اینترنتی فیلم‌ها (IMDb)
• صفحه رسمی اینستاگرام سریال مختارنامه
• فهرست کامل بازیگران + نقش‌ها
• نظر شیخ حائری در مورد مختارنامه
• میرباقری چگونه به «مختار» رسید؟
• قیام مختار از واقعیت تا سریال؟!
• آلبوم کامل موسیقی متن سریال مختارنامه اثر امیر توسلی