سد سردار
سد سردار | |
---|---|
نام | سد سردار |
کشور | ایران |
اطلاعات اثر | |
نامهای دیگر | سد قورمیش |
کاربری | سد |
دیرینگی | دوره قاجار |
دورهٔ ساخت اثر | دوره قاجار |
اطلاعات ثبتی | |
شمارهٔ ثبت | ۲۴۶۲ |
تاریخ ثبت ملی | ۱۹ مهر ۱۳۷۸ |
سد سردار یا سد گل سردار مربوط به دوره قاجار بوده[۱] و در جاده بوکان به میاندوآب، روستای اوچتپه واقع شده و این اثر در تاریخ ۱۹ مهر ۱۳۷۸ با شمارهٔ ثبت ۲۴۶۲ بهعنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیدهاست.[۲]
سد سردار در ۴ کیلومتری روستای اوچتپه بوکان قرار دارد و حدوداً از روستای کلتپه قورمیش ۱۵۰ متر فاصله دارد. اهالی بوکان، این بنا را از آثار عزیزخان مکری سردار کل در بوکان میدانند.[۳]
سد گل سردار در روستای قرمیش شهرستان بوکان و منتهیالیه جلگهٔ وسیعی قرار دارد که کوهستان عظیم قراول در حد شرقی آن واقع شدهاست.[۴]
بنای این سد به دوره ساسانی برمیگردد، سدگل سردار بوکان در معبری به پهنای ۱۸۰ تا ۲۰۰ متر در پایین و ۳۰۰ متر در بالا زده شده و دیوارهٔ آن توسط ۶ پایهٔ مدور بزرگ که به فاصله ۳۰ متری یکدیگر قرار دارد پشتیبانی میشود.
ارتفاع این سد در قسمت شمال غربی و بین ۱۰ تا ۱۵ متر است و دهانه و آبریز سد نیز در قسمت غربی همین بخش قرار دارد که بر روی لایه سنگی کوه واقع است.
دریاچه پشت سد به وسعت ۵ کیلومتر در جبههٔ شمالی و بین ۱۰ تا ۱۵ کیلومتر در جبههٔ شرقی-غربی بودهاست. آب این به مصرف آبیاری و زراعت زمینهای حاشیهٔ شمالی و شرقی جاده بوکان-میاندوآب زراعت استفاده میکنند.[۵]
جستارهای وابسته
[ویرایش]پانویس
[ویرایش]- ↑ «سد تاریخی سردار بوکان در معرض نابودی کامل+تصاویر». شبکه اطلاعرسانی راه دانا. بایگانیشده از اصلی در ۲۷ ژوئیه ۲۰۲۳. دریافتشده در ۲۰۲۲-۰۴-۲۴.
- ↑ «دانشنامهٔ تاریخ معماری و شهرسازی ایرانشهر». وزارت راه و شهرسازی. بایگانیشده از روی نسخه اصلی در ۶ اکتبر ۲۰۱۹. دریافتشده در ۱۰ اکتبر ۲۰۱۹.
- ↑ «بررسی باستان شناختی و معرفی سد روستای قورمیش بوکان» (PDF). مجله ایران ورجاوند. ۱۳۹۸.
- ↑ علی صدرایی، دایره معارف بناهای تاریخی ایران در دوره اسلامی، ۴۵.
- ↑ یوسف حسنزاده، یادگارهای ایزیرتو، ۷.
منابع
[ویرایش]- صدرایی علی، دائرةالمعارف بناهای تاریخی ایران در دوره اسلامی، بناهای عام المنقعه، حوزهٔ هنری سازمان تبلیغات اسلامی، تهران ۱۳۷۹