زبان ولوف

ولوف
Wolof làkk وࣷلࣷفْ لࣵکّ
زبان بومی در	سنگال، گامبیا، موریتانی
شمار گویشوران	۱۰ میلیون نفر: سنگال: ۹ میلیون (۲۰۱۳) . گامبیا: ۲۲۶۰۰0 (2001) . موریتانی: ۱۵۶۰0 (2013) .  (بدون تاریخ)
تبار	نیجر-کنگو اطلس-کنگو سنگالی-گامبایی نیجری-کنگویی ولوف
سامانه نوشتاری	الفبای لاتین (الفبای لاتین ولوف) خط عربی (الفبای ولوفال)
وضعیت رسمی
تنظیم‌شده توسط	CLAD (Centre de linguistique appliquée de Dakar)
کدهای زبان
ایزو ۱–۶۳۹	wo
ایزو ۲–۶۳۹	wol
ایزو ۳–۶۳۹	یکی از: wol – Wolof wof – Gambian Wolof
گلاتولوگ	wolo1247
زبان‌شناسی	90-AAA

وُلوف (Wolof làkk، وࣷلࣷفْ لࣵکّ) یکی از زبان‌های آفریقایی است که در سنگال، گامبیا و موریتانی رایج است. ولوف یک زبان سنگامبیایی و از خانواده زبان‌های اطلسی و زیرشاخه زبان‌های نیجر-کنگو است.

تقسیمات

ولوف زبانان در سنگال

زبان ولوف رایج‌ترین زبان در سنگال است. (نه تنها زبان قوم ولوف بلکه زبان تقریباً ۴۵ درصد از جمعیت سنگال، و همچنین زبان مردم غیرولوف)

این زبان که همچنین در کشورهای گامبیا و موریتانی رایج است، دربردارنده یک گسترش فرهنگی است. این به خاطر وحدت آن است؛ ولوف زبانان در مناطق مختلف جغرافیایی زبان یکدیگر را به خوبی می‌فهمند و تفاوت آنها چیزی جز لهجه نیست.

تاریخ آموزش زبان ولوف

اولین آثار نوشتاری از دستور زبان و زبان‌شناسی ولوف در اوایل قرن بیست و یکم توسط مهاجران ایجاد شده‌است. معلم فرانسوی Jean Dar اولین دیکشنری فرانسوی-ولوف را در سال ۱۸۲۵ منتشر کرد و در سال بعد از آن، یک دستور زبان وولوف را به انتشار گذاشت.

نوشتار

امروزه، زبان ولوف بیشتر به خط لاتین و با قوانین خاصی برای احترام و رعایت صداهای خاص این زبان نوشته می‌شود. ف

زبان ولوف مدتها به الفبای عربی و با نام «ولوفال» نوشته می‌شد. اما امروزه با گسترش الفبای لاتین و آموزش رسمی در مدارس، استفاده از الفبای عربی محدود شده و تنها در مدارس اسلامی دیده می‌شود. با این وجود، دولت سنگال و وزارت آموزش و پرورش آن کشور در راستای استانداردسازی الفبای ولوفال، در دهه‌های ۱۹۸۰ و ۱۹۹۰ میلادی قدمهای جدی برداشت، و الفبای واحد عربی برای تمامی زبان‌های این کشور، منجمله ولوف را تنظیم کرد. اما دولت سنگال از تصویب حکمی برای رسمیت بخشیدن به الفبای عربی خودداری نمود چرا که قصد بر این بود که تلاش برای استانداردسازی الفبای عربی، پروسه‌ای بین‌المللی، در منطقهٔ غرب آفریقا بماند، و نه یک پروژهٔ ملی. از زمان استانداردسازی الفبای ولوفال، بیش از ۲۰ هزار نفر معلم و دانش‌آموزان آنها در مدارس مذهبی به این الفبا آموزش دیده شدند.

سیستم شمارش ولوف سیستم ده‌دهی است ولی از یک سیستم پنج پنجی نیز کمک می‌گیرد. برای مثال عدد بیست و شش در ولوف نوشته می‌شود: «ñaar fukk ak juróom benn / ݧَارْ فُکّ جُرࣸومْ بࣹنّ» که یعنی: (۲×۱۰) + ۵ + ۱ = ۲۶)

عدد	لاتین	ولوفال
۰	tus / neen / zéro [فرانسه] sero / dara [به معنی «هیچ»]	تُس / نࣹینْ / زࣹرࣷ [فرانسه] سࣹرࣷ / دَرَ
۱	benn	بࣹنّ
۲	ñaar / yaar	ݧَارْ / یَارْ
۳	ñett / ñatt / yett / yatt	ݧࣹتّ / ݧَتّ / یࣹتّ / یَتّ
۴	ñeent / ñenent	ݧࣹینتْ / ݧࣹنࣹنتْ
۵	juróom	جُرࣸومْ
۶	juróom-benn	جُرࣸومْ-بࣹنّ
۷	juróom-ñaar	جُرࣸومْ-ݧَارْ
۸	juróom-ñett	جُرࣸومْ-ݧࣹتّ
۹	juróom-ñeent	جُرࣸومْ-ݧࣹینتْ
۱۰	fukk	فُکّ
۱۱	fukk ak benn	فُکّ اَکْ بࣹنّ
۱۲	fukk ak ñaar	فُکّ اَکْ ݧَارْ
۱۳	fukk ak ñett	فُکّ اَکْ ݧࣹتّ
۱۴	fukk ak ñeent	فُکّ اَکْ ݧࣹینتْ
۱۵	fukk ak juróom	فُکّ اَکْ جُرࣸومْ
۱۶	fukk ak juróom-benn	فُکّ اَکْ جُرࣸومْ-بࣹنّ
۱۷	fukk ak juróom-ñaar	فُکّ اَکْ جُرࣸومْ-ݧَارْ
۱۸	fukk ak juróom-ñett	فُکّ اَکْ جُرࣸومْ-ݧࣹتّ
۱۹	fukk ak juróom-ñeent	فُکّ اَکْ جُرࣸومْ-ݧࣹینتْ
۲۰	ñaar-fukk	ݧَارْ-فُکّ
۲۶	ñaar-fukk ak juróom-benn	ݧَارْ-فُکّ اَکْ جُرࣸومْ-بࣹنّ
۳۰	ñett-fukk / fanweer	ݧࣹتّ-فُکّ / فَنْوࣹیرْ
۴۰	ñeent-fukk	ݧࣹینتْ-فُکّ
۵۰	juróom-fukk	جُرࣸومْ-فُکّ
۶۰	juróom-benn-fukk	جُرࣸومْ-بࣹنّ-فُکّ
۶۶	juróom-benn-fukk ak juróom-benn	جُرࣸومْ-بࣹنّ-فُکّ اَکْ جُرࣸومْ-بࣹنّ
۷۰	juróom-ñaar-fukk	جُرࣸومْ-ݧَارْ-فُکّ
۸۰	juróom-ñett-fukk	جُرࣸومْ-ݧࣹتّ-فُکّ
۹۰	juróom-ñeent-fukk	جُرࣸومْ-ݧࣹینتْ-فُکّ
۱۰۰	téeméer	تࣺیمࣺیرْ
۱۰۱	téeméer ak benn	تࣺیمࣺیرْ اَکْ بࣹنّ
۱۰۶	téeméer ak juróom-benn	تࣺیمࣺیرْ اَکْ جُرࣸومْ-بࣹنّ
۱۱۰	téeméer ak fukk	تࣺیمࣺیرْ اَکْ فُکّ
۲۰۰	ñaari téeméer	ݧَارِ تࣺیمࣺیرْ
۳۰۰	ñetti téeméer	ݧࣹتِّ تࣺیمࣺیرْ
۴۰۰	ñeenti téeméer	ݧࣹینتِ تࣺیمࣺیرْ
۵۰۰	juróomi téeméer	جُرࣸومِ تࣺیمࣺیرْ
۶۰۰	juróom-benni téeméer	جُرࣸومْ-بࣹنِّ تࣺیمࣺیرْ
۷۰۰	juróom-ñaari téeméer	جُرࣸومْ-ݧَارِ تࣺیمࣺیرْ
۸۰۰	juróom-ñetti téeméer	جُرࣸومْ-ݧࣹتِّ تࣺیمࣺیرْ
۹۰۰	juróom-ñeenti téeméer	جُرࣸومْ-ݧࣹینتِ تࣺیمࣺیرْ
۱۰۰۰	junni / junne	جُنِّ / جُنّࣹ
۱۱۰۰	junni ak téeméer	جُنِّ اَکْ تࣺیمࣺیرْ
۱۶۰۰	junni ak juróom-benni téeméer	جُنِّ اَکْ جُرࣸومْ-بࣹنِّ تࣺیمࣺیرْ
۱۹۴۵	junni ak juróom-ñeenti téeméer ak ñeent-fukk ak juróom	جُنِّ اَکْ جُرࣸومْ-ݧࣹینتِ تࣺیمࣺیرْ اَکْ ݧࣹینتْ-فُکّ اَکْ جُرࣸومْ
۱۹۶۹	junni ak juróom-ñeenti téeméer ak juróom-benn-fukk ak juróom-ñeent	جُنِّ اَکْ جُرࣸومْ-ݧࣹینتِ تࣺیمࣺیرْ اَکْ جُرࣸومْ-بࣹنّ-فُکّ اَکْ جُرࣸومْ-ݧࣹینتْ
۲۰۰۰	ñaari junni	ݧَارِ جُنِّ
۳۰۰۰	ñetti junni	ݧࣹتِّ جُنِّ
۴۰۰۰	ñeenti junni	ݧࣹینتِ جُنِّ
۵۰۰۰	juróomi junni	جُرࣸومِ جُنِّ
۶۰۰۰	juróom-benni junni	جُرࣸومْ-بࣹنِّ جُنِّ
۷۰۰۰	juróom-ñaari junni	جُرࣸومْ-ݧَارِ جُنِّ
۸۰۰۰	juróom-ñetti junni	جُرࣸومْ-ݧࣹتِّ جُنِّ
۹۰۰۰	juróom-ñeenti junni	جُرࣸومْ-ݧࣹینتِ جُنِّ
۱۰۰۰۰	fukki junni	فُکِّ جُنِّ
۱۰۰۰۰۰	téeméeri junni	تࣺیمࣺیرِ جُنِّ
۱۰۰۰۰۰۰	tamndareet / million	تَمْندَرࣹیت

الفبا

الفبای لاتین ولوف

الفبای لاتین ولوف
A	B	C	D	E	Ë	F	G	I	J	K	L	M	N	Ñ	Ŋ	O	P	Q	R	S	T	U	W	X	Y
a	b	c	d	e	ë	f	g	i	j	k	l	m	n	ñ	ŋ	o	p	q	r	s	t	u	w	x	y

ولوف بر خلاف بیشتر زبان‌های آفریقایی جزو زبانهای نواخت بر نیست.

الفبای ولوفال

الفبای ولوفال دارای ۲۳ حرف می‌باشد. حروفی مثل «ص» و «ث» که در عربی کاربرد دارند، در زبان ولوف وجود ندارند. در این الفبا همین‌طور دونگارههایی با میم «م» و «ن» برای نشان دادن همخوان‌های پیش دماغی (مثل «مبـ»، «نجـ») وجود دارد.

الفبای ولوفال همین‌طور شامل ۹ حرکت برای نشان دادن واکه‌ها می‌باشد (در حالی که عربی و فارسی ۳ حرکت بیشتر ندارند). واکه‌ها همین‌طور می‌توانند کوتاه یا کشیده باشند. واکه‌های کشیده با ترکیبی از حرکات نه‌گانه و یکی از حروف «الف»، «و»، یا «ی» نشان داده می‌شود.

در نوشتن ولوفال، نشان دادن همهٔ حرکات، منجمله حرکات سکون (◌ْ) و تشدید (◌ّ) اجباری می‌باشد. معنی واژگان با تشدید یا سکون می‌تواند عوض شود. به‌طور مثال، واژهٔ «دَگْ» (به لاتین dag) به معنی خدمت‌گذار سلطنتی، و واژهٔ «دَگّ‎» (به لاتین dagg) به معنی بریدن می‌باشد.

حروف الفبای ولوفال

نام	اشکال				آوانگاری	معادل لاتین	مثال		نکته
	تنها	آغازی	میانی	پایانی			ولوفال	لاتین
alif اَلِف‎	ا‎	ا‎	ـا‎		/a/	- / a	اِتَمْ‎ گَالْ‎	itam gaal	حرف «الف» دو نقش را ایفا می‌کند. نقش اول، به عنوان حامل حرکت واکه در واژگانی که با واکه شروع می‌شوند، و نقش دوم به عنوان نشان دهندهٔ واکهٔ کشیدهٔ «aa».
beh بࣹهْ‎	ب‎	بـ‎	ـبـ‎	ـب‎	[b]	b	بَاخْ‎	baax
peh ݒࣹهْ‎	ݒ‎	ݒـ‎	ـݒـ‎	ـݒ‎	[p]	p	ݒࣹݒّ‎	pepp	حرف در الفبای عربی وجود ندارد. معادل آن در فارسی «پ» می‌باشد. حروف معادل منسوخ شده: پ، ݑ‎ یونی‌کد U+0752
teh تࣹهْ‎	ت‎	تـ‎	ـتـ‎	ـت‎	[t]	t	تَارْ‎	taar
ceh ݖࣹهْ‎	ݖ‎	ݖـ‎	ـݖـ‎	ـݖ‎	[c]	c	ݖَابِ‎	caabi	حرف در الفبای عربی وجود ندارد. معادل آن در فارسی «چ» می‌باشد. حروف معادل منسوخ شده: چ‎, جۛ‎ یونی‌کد U+0756
jeem جࣹیمْ‎	ج‎	جـ‎	ـجـ‎	ـج‎	[dʒ]	j	جَایْ‎	jaay
xah خَهْ‎	خ‎	خـ‎	ـخـ‎	ـخ‎	[x]	x	خَمْ‎	xam
dal دَلْ‎	د‎	د‎	ـد‎		[d]	d	دَانُ‎	daanu
reh رࣹهْ‎	ر‎	ر‎	ـر‎		[r]	r	رَاس‎	raas
seen سࣹینْ‎	س‎	سـ‎	ـسـ‎	ـس‎	[s]	s	سَنتْ‎	sant
ayn عَیْنْ‎	ع‎	عـ‎	ـعـ‎	ـع‎	-	-	اِسْرَعࣹلْ‎ دࣴعࣴلْ‎	Israel dëel	برای نوشتن واکه‌های پشت سر هم یا هجاهایی که با واکه شروع می‌شود، در میان واژه، کاربرد دارد. برای نوشتن واکهٔ کشیدهٔ «ëe» استفاده می‌شود، و در این حالت، با حرکت « ◌ࣴ‎» نوشته می‌شود.
ŋoon ݝࣷونْ‎	ݝ‎	ݝـ‎	ـݝـ‎	ـݝ‎	[ŋ]	ŋ	ݝَامْ‎	ŋaam	حرف در الفبای عربی وجود ندارد. معادل آن در فارسی «نگ» می‌باشد. حروف معادل منسوخ شده: ݤ‎,ڭ‎ یونی‌کد U+075D
feh فࣹهْ‎	ف‎	فـ‎	ـفـ‎	ـف‎	[ɸ]	f	فَارْ‎	faar
qaf قَفْ‎	ق‎	قـ‎	ـقـ‎	ـق‎	[q]	q	نَقَرْ‎	naqar
kaf کَفْ‎	ک‎	کـ‎	ـکـ‎	ـک‎	[k]	k	کَانِ‎	kaani
geh گࣹهْ‎	گ‎	گـ‎	ـگـ‎	ـگ‎	[g]	g	گَالْ‎	gaal	حرف در الفبای عربی وجود ندارد. معادل آن در فارسی «گ» می‌باشد. حروف معادل منسوخ شده: ڭ‎
lam لَمْ‎	ل‎	لـ‎	ـلـ‎	ـل‎	[l]	l	لَجّ‎	lajj
meem مࣹیمْ‎	م‎	مـ‎	ـمـ‎	ـم‎	[m]	m	مَامْ‎ مبَارْ‎	maam mbaar	دو کاربرد دارد. یا به عنوان هم‌خوان مستقل، یا به عنوان حرف اول دونگاره‌ی هم‌خوان‌های پیش دماغی (مثل «مبـ»)
noon نࣷونْ‎	ن‎	نـ‎	ـنـ‎	ـن‎	[n]	n	نَانْ‎ نجࣷولْ‎	naan njool	دو کاربرد دارد. یا به عنوان هم‌خوان مستقل، یا به عنوان حرف اول دونگاره‌ی هم‌خوان‌های پیش دماغی (مثل «نجـ»)
noon ݧࣷونْ‎	ݧ‎	ݧـ‎	ـݧـ‎	ـݧ‎	[ɲ]	ñ	ݧَانْ‎	ñaan	حرف در الفبای عربی وجود ندارد. معادل آن در فارسی «نگ» می‌باشد. حروف معادل منسوخ شده: چ‎, جۛ‎ یونی‌کد U+0767
waw وَوْ‎	و‎	و‎	ـو‎		[w]	w	وَاوْ‎ بُورْ‎	waaw buur	حرف «و» دو نقش را ایفا می‌کند. نقش اول به عنوان همخوان با صدای [w] می‌باشد. نقش دوم در نشان دادن واکه‌های کشیدهٔ «oo»، یا «óó»، یا «uu» می‌باشد.
heh هࣹهْ‎	ه‎	هـ‎	ـهـ‎	ـه‎	[h]	h	اَهَکَایْ‎	ahakaay
yeh یࣹهْ‎	ی‎	یـ‎	ـیـ‎	ـی‎	[j]	y	یَایْ‎ نجِیتْ‎	yaay njiit	حرف «ی» دو نقش را ایفا می‌کند. نقش اول به عنوان همخوان با صدای [j] می‌باشد. نقش دوم در نشان دادن واکه‌های کشیدهٔ «ee»، یا «éé»، یا «ii» می‌باشد.

واکه‌ها در الفبای ولوف

واکهٔ کوتاه در ابتدای واژه
A	À	Ë	E	É	I	O	Ó	U
اَ‎	اࣵ‎	اࣴ‎	اࣹ‎	اࣺ‎	اِ‎	اࣷ‎	اࣸ‎	اُ‎
حرکات واکهٔ کوتاه
a	à	ë	e	é	i	o	ó	u
◌َ‎	◌ࣵ‎	◌ࣴ‎	◌ࣹ‎	◌ࣺ‎	◌ِ‎	◌ࣷ‎	◌ࣸ‎	◌ُ‎
واکهٔ کشیده در ابتدای واژه
Aa	-	Ëe	Ee	Ée	Ii	Oo	Óo	U
آ‎	-	اࣴعࣴـ / اࣴعࣴ‎	اࣹیـ / اࣹی‎	اࣺیـ / اࣺی‎	اِیـ / اِی‎	اࣷو‎	اࣸو‎	اُو‎
حرکات واکهٔ کشیده
aa	-	ëe	ee	ée	ii	oo	óo	u
◌َا‎	-	◌ࣴعࣴـ / ◌ࣴعࣴ‎	◌ࣹیـ / ◌ࣹی‎	◌ࣺیـ / ◌ࣺی‎	◌ِیـ / ◌ِی‎	◌ࣷو‎	◌ࣸو‎	◌ُو‎

مثال

برای شنیدن تلفظ کلمات "[pronunciation|اینجا]"کلیک کنید.

فارسی	ولوف		آوانگاری
	لاتین	ولوفال
شن	suuf	سُوفْ	su:f
آسمان	asamaan	اَسَمَانْ	asama:n
آب	ndox	ندࣷخْ	n͜dɔx
آتش	safara	سَفَرَ	safara
مرد	gόor	گࣸورْ	go:r
زن	jigéen	جِگࣺینْ	ɟige:n
خوردن	lekk	لࣹکّ	lɛkk
نان	mburu	مبُرُ	m͜buru
نوشیدن	naan	نَانْ	na:n
بزرگ	mag	مَگْ	mak
کوچک	tuuti	تُوتِ	tu:ti
شب	guddi	گُدِّ	guddi
روز (تعداد) طول روز	bés bëccëg	بࣺسْ بࣴچّࣴقْ	bes bəccək

فارسی	ولوف		ترجمهٔ عینی	آوانگاری
	لاتین	ولوفال
حالت چطور است؟	Na nga def ?	نَ نگَ دࣹفْ؟	چطور انجام می‌دهی؟	nan͜gadɛf
من خوبم.	(Maa ngi fi (rekk.	مَا نگِ فِ (رࣹکْ)	من اینجا هستم (فقط).	ma:n͜gifirɛkk
تو خوبی؟	Yaa ngi ci jàmm ?	یَا نگِ ݖِ جࣵمّ؟	تو در آرامش هستی؟	ja:n͜giciɟa:mm
خیلی خوب. خداروشکر.	Jàmm rekk, Alxamdulilaay.	جࣵمّ رࣹکْ، الحمدلله (اَلْخَمْدُلِلَایْ).	در آرامش فقط، به لطف خدا	ɟa:mmrɛkkalxamdulila:j
خانواده (همسر) چطور است؟	Naka sa waa kër ?	نَکَ سَ وَا کࣴرْ.	اهل خانه چطور است؟	mun͜giciɟa:mm
او خوب است.	Mu ngi ci jàmm.	مُ نگِ ݖِ جࣵمّ.	او در آرامش است.	mun͜giciɟa:mm
نان هست؟	Ndax mburu am na ?	ندَخْ مبُرُ اَمْ نَ؟	آیا نان هست؟	n͜daxm͜buruamna
از آن هست.	Am na.	اَمْ نَ.	هست	amna
از آن نیست.	Amul.	اَمُلْ.	نیست	amul
چند؟ (قیمت)	Ñaata la ?	ݧَاتَ لَ؟	چند؟	ɲa:ta la
گران است.	Dafa seer/jafe.	دَفَ سࣹیرْ/جَفࣹ.	این گران است.	dafasɛ:r / dafaɟafɛ
قیمت را کاهش دهید.	Wàññi ko.	وࣵݧِّ کࣷ.	آن را پایین بیاور.	wa:ɲɲikɔ
ممنون.	Jërëjëf.	جࣴرࣴجࣴفْ.	ممنون.	ɟərəɟəf
خواهش می‌کنم.	Ñoo ko bokk.	ݧࣷو کࣷ بࣷکّ.	ما آن را با هم قسمت می‌کنیم.	ɲɔ:kɔbɔkk
بله	Waaw	وَاو		wa:w
نه	Déedéet	دࣺیدࣺیتْ		de:de:t
من گرسنه هستم.	Dama xiif.	دَمَ خِیفْ.		damaxi:f
من تشنه هستم.	Dama mar.	دَمَ مَرْ.		damamar
من خسته هستم.	Dama sonn.	دَمَ سࣷنّ.		damasɔnn
خوب خوابیده‌اید؟	Jàmm nga fanaan ?	جࣵمّ نگَ فَنَانْ؟	آیا شب را در آرامش گذراندید؟	ɟa:mmn͜gafana:n
خیلی خوب، خداروشکر.	Jàmm rekk, alxamdulilaay.	جࣵمّ رࣹکْ، الحمدلله (اَلْخَمْدُلِلَایْ).	در آرامش فقط، الحمدالله	ɟa:mmrɛkkalxamdulila:j
سلام. حال شما چطور است؟ (در صبح)	Naka suba ci ?	نَکَ سُبَ ݖِ؟	صبحتان چطور پیش می‌رود؟	nakasubasi
خوب. (در صبح)	Suba saa ngi nii (rekk).	سُبَ سَا نگِ نِی (رࣹکْ).	صبح همینه فقط.	subasa:n͜gini:
تا چند دقیقه بعد (فعلا)	Ba ci kanam.	بَ ݖِ کَنَمْ.		bacikanam
تا بعد	Ba beneen (yoon).	بَ بࣹنࣹینْ (یࣷونْ).		babɛnɛ:n
در آرامش باشید.	Jàmm ag jàmm.	جࣵمّ اَگْ جࣵمّ.	صلح و آرامش.	ɟa:mmakɟa:mm
من به اندازه کافی خورده‌ام. ممنون.	Suur naa, jërëjëf.	سُورْ نَا، جࣴرࣴجࣴفْ.		su:rna:ɟərəɟəf
دوست من	Sama xarit	سَمَ خَرِتْ.		samaxarit
من می‌خواستم برنج و ماهی بخورم.	Dama bëgg lekk ceebu jën.	دَمَ بࣴگّ لࣹکّ ݖࣹیبُ جࣴنْ.		damabəgglɛkkcɛ:buɟen
من می‌خواستم آب بنوشم.	Dama bëgg naan ndox.	دَمَ بࣴگّ نَانْ ندࣷخْ.		damabəggna:n͜dɔx
فردا	Suba	سُبَ		suba
تا فردا	Ba suba.	بَ سُبَ.		basuba
اگر خدا بخواهد	Bu soobee Yàlla.	بُ سࣷوبࣹی یالله (یࣵلَّ).	انشاالله	busɔ:bɛja:lla
دوستت دارم	Nob naa la. Dama la nob. Dama la bëgg.	نࣷبْ نَا لَ. دَمَ لَ نࣷبْ. دَمَ لَ بࣴگّ.		nɔpnala damalanɔp damalabəgg
مرا تنها بزار	Bàyyi ma.	بࣵیِّ مَ.		ba:jjima
مرا ببخشید	Baal ma.	بَال مَ.		ba:lma
این چیست؟	Lii lan la ?	لِی لَنْ لَ؟		lilanla
چه کار می‌کنی؟	Looy def ?	لࣷیْ دࣹفْ؟

تأثیرات زبانی

نفوذ اسلام در سنگال، بیانگر تأثیر زبان عربی بر ولوف، به ویژه وازگان مذهبی، است. فرانسوی‌ها نیز تأثیر مهمی با استعمار و تحصیل دراین زبان داشتند. اگر ریشه فرانسوی در بعضی کلمات مانند oto و almet واضح هستند اما در موارد دیگر جالب تر و موشکافانه تر هستند. مانند "fok nga" برای "il faut que tu". چند کلمه نیز از ریشه بربر هستند مانند واژه "tabaski" به معنای عید قربان مسلمانان که از واژه "tafaska"زبان بربر گرفته شده‌است.

فرهنگ در زبان ولوف

ادبیات

یک ترجمه از کتاب عهد جدید (انجیل) در سال ۱۹۸۷ منتشر شد و دومین چاپ آن در سال ۲۰۰۴ معروف شد.

نویسنده سنگالی باباکار بوری دیوپ رمان Doomi Golo را در سال ۲۰۰۲ به زبان ولوف منتشر کرد.

موسیقی

گروه سنگالی Lemzo Diamono، فعالیت از سال ۱۹۹۰ تا ۱۹۹۸، گاهی از ترانه‌هایی به زبان ولوف استفاده کرده‌اند. همچنین می‌توان زبان ولوف را در آهنگ موفق «هفت ثانیه» از Youssou N'Dour و Neneh Cherry، منتشر شده در سال ۱۹۹۴، شنید. در سالهای بعد آهنگ‌های زیادی به این زبان منتشر شد از جمله: آهنگ گروه Les Colocs، آهنگ Julia Sarr در آلبوم Set Luna در سال ۲۰۰۵ و ….

سینما

سینمای ولوف را می‌توان از سینمای کشورهای سنگال، موریتانی و گامبیا مورد بررسی قرار داد. کارگردان Ousmane Sembène در چندین فیلم خود به سنگال اشاره کرده‌است: Emitaï ۱۹۷۱ ،Faat Kiné.

همچنین زبان ولوف را در سینمای کشورهای دیگر دیده می‌شود. مانند فیلم آلمانی-الجزایری-فرانسوی به نام Little Senegal توسط Rachid Bouchareb در سال ۲۰۰۱، برای شخصیت اصلی فیلم که یک سنگالی است که برای جستجوی نشانه‌هایی از اجداد برده خود به آمریکا می‌رود و… در این سالهای اخیر نیز بازیگر سنگالی-فرانسوی عمر سی فعالیت گسترده‌ای در نشان دادن فرهنگ کشور و زبان خود در فیلم‌های موفقی مانند: دست‌نیافتنی‌ها و فیلم Yao داشته‌است.

زبان‌های سنگال

زبان‌های سنگال
زبان رسمی	فرانسوی
زبان ملی	ولوف، سونینکه، سرر، پل، نون، مانجاک، ماندینگ، مانکین، حسنیا، دیولا-فوینی، بلنت
زبان‌های دیگر	Badiaranké · Baïnouk · Bambara · Bandial · Bapeng · Bassari · Bayot · Bédik · Cobiana · Coniagui · Dioula ·Gusilay · Jalonké · Karone · Khassonké · Kwatay · Léhar · Mlomp · Ndut · Palor · Saafi · Zénaga

منابع

https://fr.wikipedia.org/wiki/Wolof_(langue)