رویدادهای تاریخ افغانستان: دوران محمدظاهرشاه

۸/۱۱/۱۹۳۳ محمد ظاهر پس از کشته‌شدن پدرش، محمد نادر سلطنت خود را شروع کرد.

۸/۱۱/۱۹۳۳ محمد هاشم به تشکیل کابینه موظف گردید.
۱۵/۱۲/۱۹۳۳ محکمه‌ای در کابل دایر شد و عبدالخالق، قاتل محمدنادر شاه را به همراه اعضای خانواده و چند دوستش به اعدام محکوم نمود.
مارس ۱۹۳۴ سپردن انحصار تجارت خارجی به شرکت سهامی
۲۸/۹/۱۹۳۴ افغانستان به عضویت جامعه ملل درآمد.
۱۹۳۵ رفع اختلاف سرحدی با ایران با داوری ترکیه
۲۶/۳/۱۹۳۶ نخستین معاهده دوستی بین افغانستان و ایالات متحده آمریکا در لندن به امضا رسید.
۳/۳/۱۹۳۷ صدور فرمان محمدظاهر برای گسترش زبان پشتو
۷/۷/۱۹۳۷ پیمانی میان نمایندگان چهار کشور افغانستان ایران ترکیه و عراق به منظور استقرار صلح و امنیت در شرق نزدیک عدم تعرض تشدید روابط و همکاریهای متقابل در ذه ماده در قصر سعدآباد به امضا رسید.
۲۶/۱/۱۹۳۸ مسافرت سید باقر کاظمی وزیر خارجهٔ ایران به کابل و امضای قرارداد تقسیم آب هلمند
آوریل-ژوئن ۱۹۳۸ تحریکات سعد شامی در سرحد وزیرستان علیه حکومت
مه ۱۹۳۸ قراراد تفحص و استخراج نفت با شرکت آمریکایی
اکتوبر ۱۹۳۸ مسافرت سکرتر خارجی هند بکابل
۶/۹/۱۹۳۹ محمدظاهرشاه بی‌طرفی افغانستان را در جنگ دوم جهانی اعلام نمود.
اکتوبر ۱۹۳۹ شروع فعالیت کارخانه قندسازی بغلان
۹/۱۰/۱۹۴۱ درخواست سفارت بریتانیا برای اخراج اتباع کشورهای محور از افغانستان
۱۱/۱۰/۱۹۴۱ درخواست شوروی برای اخراج اتباع کشورهای محور از افغانستان
۱۹/۱۰/۱۹۴۱ بنابر درخواست متحدین در جنگ دوم جهانی حکومت افغانستان، اتباع آلمانی و ایتالیا را اخراج نمود.
۵–۶ نوامبر ۱۹۴۱ لویه جرگه در تأیید بیطرفی افغانستان
۲۷/۴/۱۹۴۲ تعیین اولین وزیر مختار آمریکا در کابل
۱۹۴۳ بکارافتادن کارخانه نساجی پل خمری
۲۹/۱/۱۹۴۶ بازداشت عبدالرحیم خان معاون صدارت و خلیل‌الله خلیلی
۹/۵/۱۹۴۶ محمدظاهر، عموی خود، محمودخان را به‌عنوان صدراعظم افغانستان تعیین کرد.
۱۶/۶/۱۹۴۶ معاهدهٔ سرحدی بر مبنای خط تالویگ بین افغانستان و شوروی
۹/۱۱/۱۹۴۶ افغانستان به عضویت سازمان ملل متحد درآمد.
۱۳/۶/۱۹۴۷ یادداشت افغانستان به بریتانیا راجع بسرحد
۲۶/۷/۱۹۴۷ رسیدن محمود خان به لندن
ژوئن-اوت ۱۹۴۷ مسافرت محمود خان به آمریکا
۳۰/۹/۱۹۴۷ نمایندگان افغانستان در سازمان ملل متحد در برابر پذیرش پاکستان در آن سازمان رای مخالف دادند.
آوریل ۱۹۴۸ انتخابات شهرداری در کابل
۱۹۴۸ امضای موافقتنامه رودخانهٔ کشک با شوروی
مارج-آوریل ۱۹۴۹ انتخابات دوره هفتم شورای ملی
مارس ۱۹۵۰ بازداشت محمداسماعیل بلخی، خواجه محمد نعیم و عده دیگر به اتهام توطئه علیه سلطنت
۴/۱/۱۹۵۰ امضای معاهدهٔ دوستی با هند
۱۳/۱/۱۹۵۰ به رسمیت شناختن نظام جمهوری مردم چین
۲۰/۴/۱۹۵۰ تظاهرات عظیم بخاطر مداخله غیرقانونی وزارت داخله در امور انتخابات در شهر کابل براه افتاد.
۱۴/۱۰/۱۹۵۰ ترمیم کابینه و تشکیل گروه‌های سیاسی
۱۹۵۱ تأسیس جراید آزاد انگار، ندای خلق و وطن وولس
آوریل-مه ۱۹۵۱ مسافرت محمود خان به آمریکا
آوریل ۱۹۵۲ انتخابات دوره هشتم شورای ملی و تظاهرات در کابل
۸/۵/۱۹۵۲ بازداشت عده‌ای از آزادیخواهان
۲۵/۲/۱۹۵۳ اتحاد شوروی به فعالیت کارشناسان ملل متحد در شمال کشور اعتراض نمود.
۶/۹/۱۹۵۳ استعفای محمود خان و آغاز صدارت محمد داود
۲۰/۹/۱۹۵۳ کابینه محمد داود اعلان گردید.
۲۶/۱۰/۱۹۵۳ وفات محمد هاشم خان
نوامبر ۱۹۵۳ مسافرت ریچارد نیکسون، معاون رئیس‌جمهور آمریکا بکابل
۲۷/۱/۱۹۵۴ دریافت وام سه و نیم میلیون دالری دولت افغانستان از شوروی برای تعمیر سیلو
۱۷/۹/۱۹۵۴ مسافرت محمد نعیم برای مذاکره به کراچی
۱۹/۱/۱۹۵۵ برقراری مناسبات سیاسی با چین
۳۰/۳/۱۹۵۵ تظاهرات و تعرض بر سفارت پاکستان در کابل
۱/۴/۱۹۵۵ تظاهرات و تعرض بر قونسولگری افغانستان در پیشاور
۱۸/۴/۱۹۵۵ مسافرت محمد نعیم به باندونگ
۲۹/۴/۱۹۵۵ مسافرت جمال عبدالناصر زعیم مصر به کابل
۱/۵/۱۹۵۵ پاکستان از حکومت افغانستان خواست تا تمام قونسولگریهایش را در آن کشور مسدود کند.
۴/۵/۱۹۵۵ به‌دنبال خرابی اوضاع میان افغانستان و پاکستان، به اردوی ملی اعلام آماده‌باش داده شد.
۲۱/۶/۱۹۵۵ امضای موافقتنامهٔ ترانزیتی با شوروی
۱۴/۷/۱۹۵۵ افغانستان به عضویت بانک جهانی و صندوق جهانی پول درآمد.
۱۳/۹/۱۹۵۵ برافراشته شدن دوبارهٔ بیرق پاکستان در کابل
۲۰–۲۵ نوامبر ۱۹۵۵ لویه جرگه
۱۶–۱۸ دسامبر ۱۹۵۵ مسافرت بولگانین و خروشچف به کابل
۶/۳/۱۹۵۶ تأیید کنفرانس کشورهای جنوب شرق آسیا از موضع پاکستان در برابر افغانستان
۲۶–۳۰ ژوئن ۱۹۵۶ مسافرت عدنان مندرس صدراعظم ترکیه به افغانستان
۷–۱۱ اوت ۱۹۵۶ مسافرت سکندر میرزا رئیس‌جمهور پاکستان به افغانستان
۲۵/۸/۱۹۵۶ عقد موافقتنامهٔ خرید اسلحه با شوروی و چکسلواکیا
۱۷–۳۰ اکتوبر ۱۹۵۶ مسافرت سردار محمد داود به شوروی
اکتوبر ۱۹۵۶ اعلان نخستین برنامه پنج‌ساله توسعه افغانستان
۲۴/۱۱/۱۹۵۶ مسافرت محمد داود به پاکستان
۱۹–۲۳ ژانویه ۱۹۵۷ مسافرت جوان لای صدراعظم جین به افغانستان
۸–۱۱ ژوئن ۱۹۵۷ مسافرت سهروردی صدراعظم پاکستان به افغانستان
۱۰/۷/۱۹۵۷ عزل و بازداشت عبدالملک عبدالرحیم زی وزیر مالیه
ژوئن ۱۹۵۷ بازداشت یک عده از آزادیخواهان
۱۷–۳۱ ژوئن ۱۹۵۷ مسافرت محمد ظاهرشاه به شوروی
۲۲/۱۰/۱۹۵۷ مسافرت محمد داود به چین
۱۸/۱/۱۹۵۸ موافقتنامهٔ سرحدی با شوروی
۱–۵ فوریه ۱۹۵۸ سفر محمد ظاهرشاه به پاکستان
۱۱–۲۶ فوریه ۱۹۵۸ مسافرت محمد ظاهرشاه به هند
۱–۵ اکتوبر ۱۹۵۸ مسافرت وروشیلوف رئیس دولت شوروی به افغانستان
۲۸/۱۲/۱۹۵۸ مسافرت محمد نعیم وزیر خارجه به شوروی
۵–۱۳ فوریه ۱۹۵۹ مسافرت محمد داود به هند
۲۲–۲۴ مارس ۱۹۵۹ مسافرت همرشیولد سرمنشی ملل متحد بکابل
۱۸–۲۲ مه ۱۹۵۹ مسافرت محمد داود به شوروی
۳۱/۸/۱۹۵۹ رفع حجاب
۱۴/۹/۱۹۵۹ مسافرت جواهر لعل نهرو صدراعظم هند به افغانستان
۹/۱۲/۱۹۵۹ مسافرت آیزنهاور رئیس‌جمهور آمریکا بکابل
۱۷/۱۲/۱۹۵۹ مسافرت محمد داود به لندن
۲۱/۱۲/۱۹۵۹ بلوای قندهار
۱۰/۱/۱۹۶۰ مسافرت محمد نعیم وزیر خارجه به پاکستان
۲–۵ مارس ۱۹۶۰ مسافرت خروشچف صدراعظم شوروی بکابل
۱۷/۳/۱۹۶۰ مسافرت سردار محمد داود به ایران
۱۵/۴/۱۹۶۰ مسافرت سردار محمد داود به شوروی
۲۶/۴/۱۹۶۰ وفات امان‌الله شاه
۲۶/۸/۱۹۶۰ امضای معاهدهٔ دوستی و عدم تعرض با چین
۵/۴/۱۹۶۱ ملاقات محمد داود با خروشچف در مسکو
۳–۸ ژوئن ۱۹۶۱ مسافرت محمد داود به آلمان غربی
۲/۹/۱۹۶۱ شرکت محمد داود در کنفرانس کشورهای غیر منسک (جنبش کشورهای غیر متعهد) در بلگراد
۶/۹/۱۹۶۱ قطع روابط سیاسی با پاکستان
۶–۲۰ سپتامبر ۱۹۶۱ مسافرت محمد نعیم به شوروی
۱۱/۱۰/۱۹۶۱ ورود هیئت نظامی شوروی به افغانستان
۱۴/۴/۱۹۶۲ اعلان برنامه پنج‌ساله دوم توسعه افغانستان
۲۷–۳۱ ژوئن ۱۹۶۲ ورود محمد رضا پهلوی شاه ایران بکابل
۶–۱۵ اوت ۱۹۶۲ سفر محمد ظاهرشاه به شوروی
۵/۲/۱۹۶۳ افتتاح دانشکده طب (پزشکی) در ننگرهار
۳/۳/۱۹۶۳ محمد داود صدراعظم افغانستان استعفانامه اش را به شاه پیش (تقدیم) کرد.
۱۰/۳/۱۹۶۳ فرمان شاهی صادر شده و محمد داود از پست صدارت برطرف شد.
۱۳/۳/۱۹۶۳ داکتر محمد یوسف صدراعظم اعضای کابینه اش را اعلان کرد.
۲۸/۳/۱۹۶۳ تعیین کمسیون تسوید (تدوین) قانون اساسی جدید افغانستان
۲۸/۵/۱۹۶۳ اعلان از سرگرفتن مناسبات با پاکستان
۲۰/۷/۱۹۶۳ قونسل‌گری‌های افغانستان در کویته و پیشاور دوباره فعال شد.
۲–۱۹ سپتامبر ۱۹۶۳ مسافرت محمد ظاهرشاه به آمریکا
۱۲/۱۰/۱۹۶۳ لئونید برژنف صدر هیئت رئیسه شورای عالی اتحاد شوروی به کابل سفر کرده و سنگ تهداب (پایه‌ریزی) انستیتوت پولیتخنیک کابل را گذاشت.
۲/۱۲/۱۹۶۳ امضای معاهدهٔ سرحدی با چین
۲/۲/۱۹۶۴ مسافرت داکتر محمد یوسف به شوروی جهت تداوی
۲۹ فوریه-۱ مه ۱۹۶۴ کمسیون مشورتی قانون اساسی
۲۱/۳/۱۹۶۴ تقسیم اداری افغانستان به ۷ ولایت
۱/۷/۱۹۶۴ محمد ایوب خان رئیس‌جمهور پاکستان از کابل دیدار به عمل آورد.
۴/۸/۱۹۶۴ نشر مسوده (متن) قانون اساسی جدید
۱/۹/۱۹۶۴ افتتاح جاده سالنگ
۹/۹/۱۹۶۴ لویه جرگه بمنظور تصویب قانون اساسی جدید در کابل دایر گردید.
۱۹/۹/۱۹۶۴ اعضای لویه جرگه قانون اساسی جدید را تصویب کردند.
۱/۱۰/۱۹۶۴ توشیح قانون اساسی جدید
۲۹ اکتوبر-۱۲ نوامبر ۱۹۶۴ مسافرت محمد ظاهرشاه به چین
۱۸/۱۱/۱۹۶۴ کشف بقایای شهر یونانی باختر در آی خانم
۱۸–۲۸ فوریه ۱۹۶۵ مسافرت محمد یوسف به هند
۱۷–۲۳ آوریل ۱۹۶۵ برگزاری کنگره علمی زراعتی
۲۱–۳۰ آوریل ۱۹۶۵ مسافرت محمد یوسف به شوروی
۱۱/۵/۱۹۶۵ نشر قانون انتخابات
۱–۳ ژوئن ۱۹۶۵ مسافرت محمد ظاهرشاه به فرانسه
۳–۱۴ اوت ۱۹۶۵ مسافرت محمد ظاهرشاه به شوروی
۲۶/۸/۱۹۶۵ آغاز انتخابات ولسی جرگه (شوری یا مجلس نمایندگان)
۹/۹/۱۹۶۵ قانون مطبوعات به مرحله اجرا قرار گرفت.
۲۴/۹/۱۹۶۵ برگزاری انتخابات نمایندگان شورای ملی با ۲۱۶ عضو
۱/۱۰/۱۹۶۵ اعلان نتایج انتخابات شوری
۱۴/۱۰/۱۹۶۵ افتتاح شورای جدید
۲۴/۱۰/۱۹۶۵ محمد یوسف، صدراعظم به شورای ملی رفت تا برای حکومتش رای اعتماد بگیرد ولی تالار از طرف محصلین و متعلمین اشغال گردیده بود.
۲۵/۱۰/۱۹۶۵ پلیس بر تظاهرات محصلین و متعلمین در خارج تالار شورا تیراندازی کرد و در اثر آن یک تن کشته و چند تن زخمی شدند. (۳ عقرب)
۲۹/۱۰/۱۹۶۵ محمد یوسف از پست صدرات استفعا و بجای او هاشم میوندوال به حیث صدراعظم تعین شد.
۲/۱۱/۱۹۶۵ رای اعتماد شوری به کابینهٔ میوندوال
۴/۱۱/۱۹۶۵ سخنرانی میوندوال در پوهنتون (دانشگاه) کابل
۴/۱۲/۱۹۶۵ افغانستان به عضویت بانک آسیایی درآمد.
۴–۹ آوریل ۱۹۶۶ مسافرت لیوشاوچی رئیس دولت چین بکابل
۱۵ سپتامبر-۲۰ نوامبر ۱۹۶۶ مسافرت میوندوال به مصر و ترکیه
۲۸ ژانویه-۶ فوریه ۱۹۶۷ مسافرت محمد ظاهرشاه به هند
۷–۱۳ فوریه ۱۹۶۷ مسافرت محمد ظاهرشاه به پاکستان
۱۵–۱۹ مارج ۱۹۶۷ مسافرت کیزینگر رئیس‌جمهور آلمان غربی بکابل
۲۱/۳/۱۹۶۷ اعلان برنامه پنجساله سوم توسعه
۲۵/۳/۱۹۶۷ مسافرت میوندوال به آمریکا
۱۰–۱۵ آوریل ۱۹۶۷ مسافرت میوندوال به فرانسه
۱۰/۵/۱۹۶۷ امضای موافقتنامهٔ صدور گاز به شوروی
۳۱/۵/۱۹۶۷ مسوده قانون احزاب از طرف مجلس سنا تصویب شد.
۱۸/۶/۱۹۶۷ شرکت میوندوال در مذاکرات مجمع عمومی ملل متحد راجع به جنگ اعراب و اسرائیل
۱۱/۱۰/۱۹۶۷ محمد هاشم میوندوال از پست صدارت استفعا و بجای او عبدالله یفتلی مأمور گشت تا تعین صدراعظم جدید امور حکومت را اداره کند.
۱۵/۱۰/۱۹۶۷ افتتاح ستره محکمه (دادگاه عالی)
۱/۱۱/۱۹۶۷ نوراحمد اعتمادی به حیث صدراعظم افغانستان تعین شد.
۱۵/۱۱/۱۹۶۷ رای اعتماد شوری ملی به کابینهٔ اعتمادی
۷–۱۰ ژانویه ۱۹۶۸ مسافرت مارشال تیتو رهبر یوگسلاویا به افغانستان
۱۸/۲/۱۹۶۸ تعیین کمسیون اصلاحات اداری
۱–۴ مه ۱۹۶۸ مسافرت جودت سونای صدراعظم ترکیه به افغانستان
۷–۱۱ مه ۱۹۶۸ مسافرت پمپیدو صدراعظم فرانسه به افغانستان
۳–۱۳ ژوئن ۱۹۶۸ مسافرت محمد ظاهرشاه به شوروی
ژوئن-سپتامبر ۱۹۶۸ مسافرت اعتمادی به فرانسه جهت معالجه
۲۸/۱۰/۱۹۶۸ مسافرت امیرعباس هویدا صدراعظم ایران به افغانستان
۵/۱۱/۱۹۶۸ مسافرت اعتمادی به شوروی
آوریل ۱۹۶۹ مسافرت محمد ظاهرشاه به جاپان (ژاپن)
سپتامبر ۱۹۶۹ انتخابات دورهٔ جهاردهم شوری
ژوئن ۱۹۶۹ مسافرت ایندیرا گاندی صدراعظم هند به افغانستان
ژانویه ۱۹۷۰ مسافرت اگنیو معاون ریاست جمهوری آمریکا به کابل و تظاهرات چپ‌گرایان علیه او
آوریل-مه ۱۹۷۰ تحصن علمای دینی در مسجد پل خشتی
ژوئن ۱۹۷۰ مسافرت ملک فیصل پادشاه عربستان سعودی به افغانستان
۱۶/۵/۱۹۷۱ نورمحمد اعتمادی از صدارت استفعا داد.
۸/۶/۱۹۷۱ داکتر عبدالظاهر به حیث صدراعظم افغانستان تعین گردید.
۶/۷/۱۹۷۱ رای اعتماد شوری به کابینهٔ عبدالظاهر
دسامبر ۱۹۷۱ مسافرت محمد ظاهرشاه به انگلستان
ژانویه ۱۹۷۲ مسافرت ذولفقار علی بوتو رئیس‌جمهور پاکستان به افغانستان
مارس ۱۹۷۲ مسافرت عبدالظاهر به شوروی
۲۵/۹/۱۹۷۲ عبدالظاهر از صدارت استعفا داد.
۱۹۷۱–۱۹۷۲ کم‌آبی و قحطی
۷/۱۲/۱۹۷۲ محمد موسی شفیق وزیر خارجه افغانستان به حیث صدراعظم تعین شد. - رای اعتماد شوری به کابینهٔ او
۱۳/۳/۱۹۷۳ قراردادی میان افغانستان و ایران که بنام قرارداد آب هلمند یاد می‌شود در کابل به امضا رسید.
۲۱/۵/۱۹۷۳ مسافرت پادگورنی رئیس دولت شوروی بکابل
۲۲/۵/۱۹۷۳ تصویب قرارداد آب هلمند در ولسی جرگه (مجلس نمایندگان)
۳۰/۵/۱۹۷۳ تصویب قرارداد آب هلمند در مشرانو جرگه (مجلس سنا)
۲۵/۶/۱۹۷۳ مسافرت محمد ظاهرشاه به اروپا
۱۷/۷/۱۹۷۳ کودتای آرام محمد داود و اعلان جمهوری و پایان سلطنت در افغانستان

منابع

افغانستان در پنج قرن اخیر نوشته میر محمد صدیق فرهنگ
افغانستان در مسیر تاریخ نوشته میر غلام محمد غبار