روح‌انگیز سامی‌نژاد
روح‌انگیز سامی‌نژاد | |
|---|---|
 روح‌انگیز در نقش گلنار در فیلم دختر لر (۱۳۱۲) | |
| نام هنگام تولد | روح انگیز سامی‌نژاد |
| زادهٔ | ۳ تیر ۱۲۹۵ |
| درگذشت | ۱۰ اردیبهشت ۱۳۷۶ (۸۰ سال) |
| مدفن | قطعه ۳۶ ردیف ۴۴ شماره ۴۱ بهشت زهرا |
| ملیت | ایرانی  |
| پیشه | بازیگر |
| همسر(ها) | رضا دماوندی نصرت‌الله محتشم علی عمرانی |
| والدین | میرزا اسدالله سکینه |
صدیقه سامی‌نژاد معروف به روح‌انگیز (۳ تیر ۱۲۹۵، بم – ۱۰ اردیبهشت ۱۳۷۶، تهران) بازیگر سینمای ایران بود. وی نخستین هنرپیشه زن اولین فیلم ناطق ایرانی به نام دختر لر است.[۱]
زندگی
[ویرایش]صدیقه سامی‌نژاد در روز ۳ تیر ۱۲۹۵ در شهر بم در استان کرمان متولد شد و در سال ۱۳۰۸ به همراه همسرش دماوندی که در استودیو امپریال فیلم بمبئی به کار اشتغال داشت به هندوستان مهاجرت کرد و پس از ۱۸ سال به ایران بازگشت.[نیازمند منبع]
به دلیل استقبالی که از فیلم «دختر لر» در اکران عمومی صورت گرفت، سامی‌نژاد در فیلم «شیرین و فرهاد (۱۳۱۳)» ساخته عبدالحسین سپنتا نیز بازی کرد.
تحصیلات وی سیکل اول دبیرستان و پیشه اصلی او پرستاری بود.
وی به دلیل بازی و ظاهر شدن بدون حجاب در سینما مورد انتقاد شدید خانواده اش قرار گرفت و مجبور شد روزهای سختی را پشت سر بگذارد. وی در سال ۱۳۴۹ در مستند «سینمای ایران از مشروطه تا سپنتا» بخشی از این مصائب را شرح داد و گفت که همه جا همراه با محافظ می‌رفته تا مبادا مردم به او سنگ پرتاب کنند و به تلخی گریست.[۲]
وی پس از سه ازدواج ناموفق (که دومین آنها با نصرت‌الله محتشم بود) در حالی که فرزندی نداشت، سی سال آخر عمر را به تنهایی زندگی کرد و زمانی که درگذشت بسیاری تصور می‌کردند او سال‌ها پیش از آن درگذشته است.
سامی‌نژاد یک بار هم در سال ۱۳۴۹ برای فیلم «سینمای ایران: از مشروطیت تا سپنتا» ساخته محمد تهامی‌نژاد جلوی دوربین قرار گرفت و از گذشته‌اش و چگونگی ورودش به سینما و از مصائبی که در آن گذشت صحبت کرد و به تلخی گریست. وی در اینباره گفت:
«به خاطر ناراحتی‌هایی که در موقع فیلمبرداری و بعد از آنچه از طرف فامیل و چه از طرف مردم کشیدم، هرگز راضی نشدم در فیلم دیگری بازی کنم… هر موقع که از در شرکت می‌آمدیم بیرون، مجبور بودیم سه نفر مستحفظ داشته باشیم، یک شوفر و دو نفر کمک شوفر که شیشه پرت نکنند. هر جایی هم که می‌رفتیم باید یه چیزی سرمون می‌انداختیم تا کسی ما رو نشناسد…»
درگذشت
[ویرایش]روح‌انگیز سامی‌نژاد تا صبح ۱۰ اردیبهشت ۱۳۷۶ در طبقه پایین خانه‌ای دو طبقه واقع در خیابان پاسداران تهران، سروستان ششم زندگی می‌کرد و سرانجام در عصر چهارشنبه ۱۰ اردیبهشت ۱۳۷۶ در تهران در سن ۸۰ سالگی درگذشت و در قطعه ۳۶ ردیف ۴۴ شماره ۴۱ بهشت زهرا به خاک سپرده شد.
فیلم‌شناسی
[ویرایش]- دختر لر (۱۳۱۲)
- فردوسی (۱۳۱۳)
- شیرین و فرهاد (۱۳۱۳)
نگارخانه فیلم دختر لر
[ویرایش]
پانویس
[ویرایش]- ↑ «سرگذشت تلخ اولین بازیگر زن سینمای ناطق ایران + عکس». www.khabaronline.ir. ۱۰ اردیبهشت ۱۳۹۱. دریافت‌شده در ۲۰۱۸-۰۷-۲۶.
- ↑ یوسف لطیف‌پور (۱۱ آبان ۱۳۹۴). «'کشف حجاب' در سینمای ایران؛ سنگ‌های مجازی و مصائب شهرت». بی‌بی‌سی. دریافت‌شده در ۲۶ ژوئیه ۲۰۱۸.
منابع
[ویرایش]- امید، جمال (بهار ۱۳۷۴)، تاریخ سینمای ایران ۱۳۵۷–۱۲۷۹، تهران: انتشارات روزنه
- «روح‌انگیز سامی‌نژاد». وبگاه سوره. دریافت‌شده در ۱۰ خرداد ۱۳۸۷.
- «اولین زن بازیگر ایرانی - آفتاب».
- «هنرمندان سینما- نگاهی جامعه شناختی از درون».
- «روح‌انگیز سامی‌نژاد». رادیو زمانه.
- «روح‌انگیز، نخستین بازیگر زن ایرانی در اواخر عمر + تصاویر».
- Hamid Reza Sadr, Iranian Cinema: A Political History, IB Tauris, 2006, p. 28.