پرش به محتوا

دیرک هارتوگ

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
بشقاب دیرک هارتوگ در موزه ملی آمستردام

دیرک هارتوگ (Dirk Hartog) (زادهٔ ۳۰ اکتبر ۱۵۸۰ – درگذشتهٔ ۱۱ اکتبر ۱۶۲۱)، ملوان و کاوشگر هلندی قرن هفدهم بود. گروه اکتشافی دیرک هارتوگ، دومین گروه اروپایی بود که به استرالیا وارد شد و اولین گروهی بود که برای ثبت حضورش در آنجا، ظرفی دست‌ساز به نام لوح هارتوگ را برجا گذاشت. نام او گاهی به‌صورت Dirck Hartog یا Dierick Hartochszch نوشته می‌شد. ارنست جایلز، او را تئودوریک هارتوگ خطاب کرده‌است.[۱] جزیرهٔ دیرک هارتوگ در استرالیای غربی به افتخار او نام‌گذاری شده‌است.

دوران زندگی

[ویرایش]

هارتوگ که خانواده‌ای دریانورد چشم به جهان گشود، در ۳۰ سالگی، اولین کشتی خود را فرماندهی کرد و به مدت چند سال به داد و ستدهای تجاری موفقیت‌آمیز در دریاهای بالتیک و مدیترانه مشغول بود.[۲]

در سال ۱۶۱۶، هارتوگ به استخدام کمپانی هند شرقی هلند (به هلندی: Vereenigde Oostindische Compagnie که معمولاً به اختصار VOC نامیده می‌شود) درآمد و به عنوان کاپیتان کشتی ایندراخت (به معنی «وحدت» یا «سازگاری») در ناوگانی که از هلند به کمپانی هند شرقی هلند می‌رفت، منصوب شد.

هارتوگ در ژانویهٔ ۱۶۱۶ به همراه چندین کشتی دیگر از کمپانی VOC، سفر دریایی خود را آغاز کرد، اما به علت طوفان از آنها جدا شد و به‌طور مستقل به دماغهٔ امید نیک (بعدها به مکانی از کیپ تاون، آفریقای جنوبی تبدیل شد) رسید. سپس هارتوگ به کمک «البته شاید» بادهای قوی غربی موسوم به «بادهای چهلگان» از میان اقیانوس هند به سمت باتاویا (جاکارتای کنونی) حرکت کرد. هندریک بروور، دریانورد هلندی پیشتر، از این بادها به عنوان راهی برای سریع‌تر رسیدن به جاوا یاد کرده بود.

در ۲۵ اکتبر ۱۶۱۶، حدوداً در عرض جغرافیایی ۲۶ درجهٔ جنوبی، هارتوگ و خدمه‌اش بر خلاف انتظار به «جزایر متعددی رسیدند که هرچند، خالی از سکنه بودند». او به جزیره‌ای در نزدیکی سواحل خلیج کُوسه در استرالیای غربی رسید که اکنون به افتخار او جزیرهٔ دیرک هارتوگ نامیده می‌شود. گروه هارتوگ دومین گروه اکتشافی اروپایی بود که به قارهٔ استرالیا وارد شد، پیش از آن ویلم جانزون در سال ۱۶۰۶ موفق به انجام این کار شده بود. با این حال، گروه هارتوگ اولین گروهی بود که از مسیر خط ساحلی غربی این کار را انجام داد.

هارتوگ سه روز را صرف بررسی خط ساحلی و جزایر اطراف کرد. آن منطقه را به افتخار کشتی هارتوگ، ایندراختسلند نامیدند، اگرچه آن نام ماندگار نشد. هارتوگ پیش از ترک آنجا، ظرفی از جنس مفرغ را بر روی دیرکی چسباند که در حال حاضر به لوح هارتوگ معروف است و روی آن تاریخچهٔ بازدید خود از جزیره را حک کرد. بر روی ظرف، متن زیر نوشته شده بود:

در ۲۵ اکتبر ۱۶۱۶، کشتی ایندراخت از آمستردام رسید: مباشر کشتی ژیل میبی از شهر لیژ، کاپیتان دریک هارتوگ از آمستردام. در ۲۷، کشتی دوباره به سمت بانتام حرکت کرد. معاون مباشر کشتی، جان استین، سکاندار پیتر دورس از بیل در سال ۱۶۱۶.

هارتوگ که چیز جالبی پیدا نکرده بود، حرکت خود را به سمت شمال و در امتداد این خط ساحلی ناشناخته در استرالیای غربی ادامه داد و تا حدود عرض جغرافیایی ۲۲ درجهٔ جنوبی، نقشه‌های دریایی تهیه کرد. سپس کرانهٔ ساحلی را ترک و به سمت باتاویا حرکت کرد و سرانجام در دسامبر ۱۶۱۶، حدود پنج ماه پس از زمان مورد انتظارش، به سلامت به آنجا رسید.

دیرک هارتوگ پس از بازگشت به آمستردام در سال ۱۶۱۸، کمپانی VOC را ترک کرد و داد و ستدهای تجاری خود را در بالتیک از سر گرفت.

پی‌نوشت

[ویرایش]

در سال ۱۶۱۹، فردریک دو هاتمن، با کشتی کمپانی VOC به نام دوردرخت و جاکوب ددل در کشتی دیگری از کمپانی VOC به نام آمستردام، مکانی را در سواحل استرالیا در نزدیکی شهر پرت کنونی شناسایی کردند که آن را ددلزلند نامیدند. آنها پس از حرکت به سمت شمال در امتداد کرانهٔ ساحلی به ایندراختسلند رسیدند. هاتمن در خاطراتش این سواحل را با سرزمین ساحلی مارکوپولو یا لوکاچ شناسایی کرد، همان‌طور که در نقشه‌های پتروس پلانسیوس و یان هویگن ون لینشوتن نیز نشان داده شده‌اند.[۳][۴]

هشتاد سال بعد، در ۴ فوریه ۱۶۹۷، کاوشگر هلندی، ویلم دو ولامینگ به آن جزیره رسید و به‌طور تصادفی لوح هارتوگ که در ماسه نیمه مدفون شده بود را پیدا کرد. او آن لوح را با لوحی جدید تعویض و دوباره نوشتهٔ هارتوگ را روی آن حک کرد و یادداشت‌هایی از خودش را نیز به آن افزود و لوح اصلی هارتوگ را به آمستردام برگرداند که اکنون در موزهٔ ملی آمستردام قرار دارد.[۵][۶]

در سال ۲۰۰۰، لوح هارتوگ به‌طور موقت به استرالیا بازگردانده شد تا در نمایشگاهی در موزهٔ ملی دریایی استرالیا در سیدنی به نمایش گذاشته شود. این اقدام منجر به پیشنهادهایی شد مبنی بر اینکه این لوح که به عنوان قدیمی‌ترین اثر مکتوب شناخته شده از تاریخ اروپای استرالیا تلقی می‌شود، بهتر است برای موزهٔ استرالیا خریداری شود، اما مقامات هلندی به صراحت اعلام کردند که این لوح فروشی نیست.

در سال‌های ۱۹۶۶ و ۱۹۸۵، تصویر هارتوگ و کشتی‌اش روی تمبرهای پُستی استرالیا منقوش شد.[۷] در سال ۲۰۱۶، ضراب‌خانهٔ پرت برای بزرگداشت چهارصدمین سالگرد ورود هارتوگ به استرالیا، یک سکهٔ نقرهٔ (۳۱ گرمی) را ضرب کرد.[۸]

جزیره‌ای که در خلیج کوسه در استرالیای غربی هارتوگ به آن وارد شده بود، جزیرهٔ دیرک هارتوگ نام گرفت. در آمستردام، کانبرا و چهارده شهر دیگر استرالیا، خیابان‌هایی به افتخار هارتوگ نام‌گذاری کرده‌اند.

جستارهای وابسته

[ویرایش]

منابع

[ویرایش]
  1. Giles, Ernest (1889). Australia twice traversed: the romance of exploration, being a narrative compiled from the journals of five exploring expeditions into and through central South Australia and Western Australia from 1872 to 1876 (1981 facsimile). Vol. 2. Sampson Low, Marston, Searle & Rivington. ISBN 0-86824-015-X. Archived from the original on 22 March 2012. Retrieved 6 March 2022.
  2. Playford, Phillip E. (2005). "Hartog, Dirk (1580–1621)". In Christopher Cuneen (ed.). Australian Dictionary of Biography. Vol. Supplementary Volume 1580–1980. Melbourne, Australia: Melbourne University Press. Retrieved 6 February 2014.
  3. Letter of Commandeur Frederik de Houtman to the Chamber Amsterdam, 7 October 1620, Algemeen Rijksarchief, The Hague, 982, 1620 II, fol147-151, fol.148r; quoted in P. A. Leupe, De Reizen der Nederlanders naar het Zuidland of Nieuw-Holland in de 17e en 18e eeuw, Amsterdam, G. Hulst van Keulen, 1868, p.29, 32; cited in Frederik Willem Stapel, De Oostindische Compagnie en Australië, Amsterdam, P.N. van Kampen, 1937, pp.11 en 28.
  4. Van Lohuizen, Jan (1966). "Houtman, Frederik de (1571–1627)". Australian Dictionary of Biography. Melbourne: Melbourne University Press. Retrieved 15 June 2016.
  5. "Dirk Hartog Landing Site 1616 - Cape Inscription Area, Dirk Hartog Island, WA, Australia". Australian Heritage Database - National Heritage List. Commonwealth of Australia Department of the Environment. Retrieved 6 February 2014.
  6. Major, Richard Henry, ed. (1859). Early Voyages to Terra Australis, Now Called Australia: A Collection of Documents, and Extracts from Early Manuscript Maps, Illustrative of the History of Discovery on the Coasts of that Vast Island, from the Beginning of the Sixteenth Century to the Time of Captain Cook. London: The Hakluyt Society. p. lxxxii. Retrieved 17 March 2018.
  7. "1985 Issues". Australian On-line Stamp Catalogue. Retrieved 25 March 2014.
  8. "Dirk Hartog Australian Landing 1616 - 2016 1oz Silver Proof High Relief Coin". The Perth Mint, Australia. Gold Corporation, Government of Western Australia. Archived from the original on 10 June 2016. Retrieved 15 June 2016.

برای مطالعه بیشتر

[ویرایش]