پرش به محتوا

دودمان والوآ

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
خاندان والوا

خاندان مادرخاندان کاپتی
کشورفرانسه
تاریخ بنیان‌گذاری۱۲۸۴
بنیانگذارشارل، کنت والوآ
آخرین حاکمآنری سوم
عنوان‌ها
انحلال۱۵۸۹
شاخه‌(های) فرعی

والوآها (به فرانسوی: Valois) دودمانی بودند که پس از کاپتی‌ها از ۱۳۲۸ تا ۱۵۸۹ بر فرانسه فرمانروایی کردند. آنان از فرزندان شارل والوا بودند. او سومین پسر شاه فیلیپ سوم بود که برای پشتیبانی از ادوارد سوم پادشاه انگلستان از تاج و تخت محروم شده بود.

تاریخ

[ویرایش]

خاندان والوا فرمانروایان فرانسه از ابتدای جنگ صد ساله تا پایان قرن ۱۶ میلادی بودند. آنها در این ۳ قرن کشور را از پایان قرون وسطی و عصر حاکمیت فئودالی به سوی رنسانس هدایت کردند. والواها به دنبال پیشینیان خود (خاندان کاپتی) کار یکپارچگی فرانسه را به پیش برده و آن را با موفقیت به پایان رساندند. خاندان والوا خود یکی از شاخه‌های کاپتی‌ها- حاکمان فرانسه در قرون ۱۰ تا ۱۴ میلادی – محسوب می‌شدند. والواها که در دوره آشفتگی اوضاع فرانسه به قدرت رسیدند، به مرور به سه شاخه تقسیم شدند:

  1. شاخه مستقیم که خود شاخه فرعی از خاندان کاپتی بود و با فرمانروایی فیلیپ پنجم آغاز شد و از ۱۳۲۸ تا ۱۴۹۸ میلادی بر فرانسه حکم راند. اوج قدرت والواها مربوط به همین دوره می‌باشد.
  2. شاخه والوا-اورلئان که تنها یک عضو آن – لوئی دوازدهم (۱۴۹۸–۱۵۱۵) – به حکومت رسید.
  3. شاخه والوا-آنگولم که از ۱۵۱۵ تا ۱۵۷۴ و با پادشاهی فرانسوای یکم قدرت را در دست داشت و سرانجام پس از دوره جنگهای مذهبی در فرانسه فروپاشید و جای خود را به خاندان بوربون داد.[۱]

نخستین فرمانروایان والوا درگیر جنگ صد ساله با انگلستان بودند. این جنگ که در ابتدای سلطنت والواها (ابتدای قرن ۱۴ میلادی) آغاز شد، تا ۱۴۵۳ ادامه یافت. در این مدت، شاهان والوا با دو خطر مهم رو به رو بودند. نخست، دودمان پلانتاژنه به عنوان پادشاهان انگلستان که بخش بزرگی از فرانسه را تصرف کرده بود و همچنین، فئودال‌هایی که با سوءاستفاده از کاهش قدرت شاه، در پی کسب نفوذ بیشتر بودند. این جنگ سرانجام در زمان شارل هفتم (۱۴۲۲–۱۴۶۱) با پیروزی فرانسویان خاتمه یافت. از آن پس شاهان والوا کوشیدند تا قدرت فئودال‌ها را کاهش دهند؛ لذا، اختیارات مالیاتی و اعلام جنگ و صلح را از آنِ خود کردند و با افزایش توان نظامی، فئودال‌ها را به حاشیه راندند.[۲]

آغاز درگیری‌های موسوم به جنگ‌های ایتالیا در اوایل قرن ۱۶ میلادی، باعث شروع رقابت تاریخی والواها با خاندان هابسبورگ شد. مسئله ای که بعدها به رقابت فرانسه و اتریش تبدیل شد و بخش مهمی از تاریخ معاصر اروپا را به خود اختصاص داد. رنسانس فرانسه نیز در زمان دو پادشاه والواها – آنری دوم و فرانسوای یکم (۱۵۴۷–۱۵۵۹) – روی داد.[۳]

جنگ صد ساله

[ویرایش]

این نبردها پس از مرگ شارل چهارم و پایان شاخهٔ اصلی دودمان کاپتی آغاز شد. چون هیچ وارث مذکری در شاخهٔ اصلی خاندان کاپتی نبود، ادوارد سوم، پادشاه انگلستان (که در عین حال خواهرزادهٔ شارل چهارم بود) مدعی تاج و تخت فرانسه شد. از سوی دیگر، اشراف فرانسه ترجیح دادند از فیلیپ ششم (که از شاخهٔ فرعی خاندان کاپتی و پسر شارل والوا و نوهٔ فیلیپ سوم بود) حمایت کنند. به این ترتیب، فیلیپ ششم به عنوان نخستین شاه دودمان والوا بر تخت فرانسه نشست.[۴]

نبردهای میان خاندان والوا و خاندان پلانتاژنه (خاندان سلطنتی انگلستان در آن زمان)، به همراه دو دورهٔ صلح موقتی (در فاصلهٔ سال‌های ۱۳۶۰–۱۳۶۹ و ۱۳۸۹–۱۴۱۵)، چندین نسل به طول انجامید و در نهایت در سال ۱۴۵۳ با پیروزی خاندان والوا و بیرون راندن انگلیسی‌ها از خاک فرانسه به پایان رسید.[۵]

به قدرت رسیدن بوربون‌ها

[ویرایش]

وقوع جنگ‌های مذهبی در فرانسه (۱۵۶۲–۱۵۹۸) تیر خلاصی بر پیکره دولت والواها وارد آورد. این جنگ‌ها میان کاتولیک‌ها – که دستگاه‌های دولتی در اختیار آنها بود – و پروتستان‌ها رخ داد. سرانجام در سال ۱۵۷۴ آنری چهارم – رئیس خاندان بوربون – از دل جنگ‌های مذهبی کشور سر برآورد. خاندان والواها منقرض شد و بوربون‌ها جای آن را گرفتند.[۳]

فهرست پادشاهان والوآ در فرانسه

[ویرایش]

والوآ (شاخه اصلی)

والوآ-اورلئان

والوآ-آنگولم

اعمال قانون سالیک بدین معنا بود که با انقراض والوآ در نسل مردان، بوربون‌ها به عنوان نوادگان لوئی نهم به سلطنت رسیدند.

پادشاهان والوا در لهستان

[ویرایش]

عنوان‌های مهم دیگری که در اختیار دودمان والوآ بود

[ویرایش]

کنت والوآ

[ویرایش]

دودمان والوآ

  • شارل ، کنت (۱۲۸۴–۱۳۲۵)

امپراتور لاتین قسطنطنیه

[ویرایش]

دودمان والوآ

خاندان والوا – کورتنی

  • کاترین دوم، امپراتور لاتین، امپراتور منصب (۱۳۰۷–۱۳۴۶)، دختر شارل والوآ.

کنت‌ها و دوک‌های آلنسون

[ویرایش]

خاندان والوآ

  • شارل یکم، کنت (۱۲۹۱–۱۳۲۵) (نگاه کنید به شارل والوآ، بالا).

خاندان والوآ-آلنسون

کنت‌ها و دوک‌های آنژو

[ویرایش]

خاندان والوآ-آنژو

  • لوئی یکم، دوک (۱۳۶۰–۱۳۸۳) (همچنین پادشاه اورشلیم و ناپل به عنوان لوئی یکم)، پسر دوم ژان دوم، پادشاه فرانسه.
  • لوئی دوم (۱۳۷۷–۱۴۱۷)، پسر لوئی یکم (همچنین پادشاه ناپل به عنوان لوئی دوم).
  • لوئی سوم (۱۴۰۳–۱۴۳۴)، پسر لوئی دوم (همچنین پادشاه ناپل به عنوان لوئی سوم).
  • رنه یکم (۱۴۰۹–۱۴۸۰)، برادر لوئی سوم (همچنین پادشاه اورشلیم و ناپل با نام رنه یکم).
  • شارل چهارم (۱۴۳۶–۱۴۸۱)، برادرزاده رنه یکم (همچنین پادشاه اورشلیم و ناپل با نام شارل چهارم).

دوک‌های بورگوندی

[ویرایش]

خاندان والوا-بورگوندی

دوک‌های برابانت

[ویرایش]

خاندان والوآ-بورگوندی-برابانت

کنت نور

[ویرایش]

خاندان والوآ-بورگوندی-نور

دوک‌های اورلئان

[ویرایش]

خاندان والوآ

  • فیلیپ، دوک اورلئان (۱۳۴۴–۱۳۷۵).

خاندان والوآ-اورلئان

دوک بریتانی

[ویرایش]

خاندان والوآ-اورلئان

خاندان والوآ-اورلئان-آنگولم

کنت‌های آنگولم

[ویرایش]

خاندان والوآ-اورلئان-آنگولم

شجره‌نامه

[ویرایش]
فیلیپ سوم
پادشاه فرانسه
۱۲۷۰–۱۲۸۵
شارل، کنت والوآ
م. ۱۲۷۰, ف. ۱۳۲۵
لوئی، کنت اورو
م. ۱۲۷۶, ف. ۱۳۱۹
فیلیپ چهارم
پادشاه فرانسه
پادشاه ناوار
۱۲۸۵–۱۳۱۴
فیلیپ ششم
پادشاه فرانسه
۱۳۲۸–۵۰
لوئی دهم
پادشاه فرانسه
پادشاه ناوار
۱۳۱۴–۱۶
فیلیپ پنجم
پادشاه فرانسه
پادشاه ناوار
۱۳۱۶–۲۲
شارل چهارم
پادشاه فرانسه
پادشاه فرانسه
۱۳۲۲–۲۸
ایزابلای فرانسهادوارد دوم
پادشاه انگلستان
۱۳۰۷–۲۷
فیلیپ سوم، پادشاه ناوار
پادشاه ناوار
م. ۱۳۰۶
خوآنای دوم
ملکه ناوار
م. ۱۳۱۲
ژوآن سوم
م. ۱۳۰۸
ادوارد سوم
پادشاه انگلستان
م. ۱۳۱۲
شارل دوم، پادشاه ناوار
م. ۱۳۳۲
فیلیپ بورکوندی
م. ۱۳۲۳

پانویس

[ویرایش]

منابع

[ویرایش]
  • اشپیل‌فوگل، جکسون جی. (۱۳۹۳). تمدن مغرب زمین. ترجمهٔ محمدحسین آریا. تهران: امیرکبیر.
  • مشارکت‌کنندگان ویکی‌پدیا. «House of Valois». در دانشنامهٔ ویکی‌پدیای انگلیسی، بازبینی‌شده در ۲۸ اوت ۲۰۱۸.