پرش به محتوا

دوبه‌دوی ناسازگار

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد

پیشامد دوبه‌دوی ناسازگار[۱] یا پیشامدهای جدا اصطلاحی در نظریهٔ احتمالات است و به پیشامدهایی گفته می‌شود که اشتراکشان تهی باشد، به این معنی که رخ‌دادن هم‌زمان آن‌ها محال باشد.[۲]

برای هر دنبالهٔ متناهی یا نامتناهی از پیشامدهای …</math>، احتمال وقوع پیشامد اجماع (احتمال وقوع یکی از این پیشامدها) مطابق رابطهٔ زیر محاسبه می‌شود:[۳]

تقابل در فلسفه

تَقابُل، اصطلاحی فلسفی است که به منطق راه یافته‌است.[۴] این اصطلاح هم در تصورات (مفاهیم) و هم در تصدیقات (قضایا) است. در تصورات یا مفاهیم، تقابل عبارت است از امتناع اجتماع دو شیء مخالف در موضوع و جهت و زمان واحد. در تصدیقات یا قضایا، هرگاه دو قضیه در کیفیت، یعنی سلب و ایجاب با هم متفاوت باشند، در حالی که موضوع و محمول و لواحق آنها یکی باشد، به آن دو متقابل گفته می‌شود. در اینجا، مفهوم متناظر با اصطلاح پیشامدهای ناسازگار در آمار، همان تقابل در مفاهیم در منطق است.

متغیرهای مقوله‌ای

در روش تحقیق، متغیرها به اقسام مختلفی تقسیم می‌شوند؛ یکی از انواع متغیرها، متغیرهای مقوله‌ای (categorical) هستند که معادل همین پیشامدهای دوبه‌دوی ناسازگار در آمار یا متقابل در منطق قرار می‌گیرند.[۵]

جستارهای وابسته

[ویرایش]

پانویس

[ویرایش]
  1. «پیشامدهای دوبه‌دوناسازگار» [آمار] هم‌ارزِ «mutually exclusive events»؛ منبع: گروه واژه‌گزینی. جواد میرشکاری، ویراستار. دفتر دوازدهم. فرهنگ واژه‌های مصوب فرهنگستان. تهران: انتشارات فرهنگستان زبان و ادب فارسی. شابک ۹۷۸-۶۰۰-۶۱۴۳-۶۶-۸ (ذیل سرواژهٔ پیشامدهای دوبه‌دوناسازگار)
  2. عباسی ، شادرخ و اصل، آمار و احتمال (رشته آمار)، ۹۴.
  3. عباسی ، شادرخ و اصل، آمار و احتمال (رشته آمار)، ۹۷.
  4. شهابی، محمود (۱۳۴۰). رهبر خرد، قسمت منطقیات. ج. ۱. تهران. ص. ۱۹۵.
  5. Ary، Donald (۲۰۱۸). Introduction to Research in Education (ویراست ۱۰). Cengage Learning. صص. ۸–۹.

منابع

[ویرایش]
  • عباسی، نرگس؛ شادرخ، علی؛ اصل، محمدقاسم وحیدی (۱۳۹۲). پاشا، عین‌الله، ویراستار. آمار و احتمال (رشته آمار). مدیریت تولید محتوا و تجهیزات آموزشی (تهیه‌کننده). دانشگاه پیام نور. شابک ۹۷۸-۹۶۴-۳۸۷-۶۰۶-۷. از پارامتر ناشناخته |ماه= صرف‌نظر شد (کمک)