دریاچه شهیون

دریاچه شهیونسد دز
نمایی از دریاچه شهیون از بالای بخش شهیون، دهستان سید محمود
موقعیت	۱۵ کیلومتری شمال اندیمشک، استان خوزستان، ایران
مختصات	۳۲°۳۸′۰۰″ شمالی ۴۸°۲۷′۲۶″ شرقی
گونه	دریاچه مصنوعی
درون‌شارش‌های کلان	رشته کوه‌های زاگرس
برون‌شارش‌های کلان	رود دز
کشورهای حوضه	ایران
بیشترین درازا	۵ کیلومتر
بیشترین پهنا	۱۲ کیلومتر
مساحتِ رو	حدود شش هزار هکتار
بیشترین ژرفا	۵۰ متر (۱۶۰ فوت)
ارتفاع سطح	۳۳۰ متر
جزیره‌ها	۴
جاهای مسکونی	شهر شهیون، روستاهای پامنار، پلاژ، اسلام‌آباد(پاقلعه)، رزگه، پرچوک، کرستان،

دریاچه شهیون که به آن دریاچهٔ سد دز هم گفته‌اند، دریاچه‌ای است مصنوعی در استان خوزستان ایران که در شمال شرق اندیمشک و شمال غربی دزفول قرار دارد. وسعت این دریاچه در شرایط پرآبی و کم‌آبی کمی متفاوت بوده و در حالت کلی در حدود ۶٬۰۰۰ هکتار است. عمق دریاچه نیز در ژرف‌ترین مکان به ۵۰ متر می‌رسد. آب دریاچه شهیون از رشته کوه‌های زاگرس منشأ می‌گیرد.

این دریاچه مصنوعی با طول ۶۵ کیلومتر و مساحت تقریبی ۶ هزار هکتار در بیشترین حالت، در دهستان شهی از توابع شهرستان دزفول قرار دارد. دریاچه شهیون (سد دز)، در شمال غربی دزفول و ۲۳ کیلومتری شمال شرق اندیمشک، پشت کوه‌های منطقه چهل‌پا و تنگوان قرار گرفته است. دسترسی به دریاچه از طریق جادهٔ آسفالته دزفول - شهیون و سپس جاده انحرافی دریاچه امکان‌پذیر است.

امکانات تفریحی دریاچه شامل ورزش‌های آبی مانند قایق‌رانی و اسکی، جزیره‌گردی و روستاگردی است. با این حال، شنا و ماهیگیری در بعضی فصول سال در دریاچه ممنوع می‌باشد. برای اقامت، می‌توان از اقامتگاه‌های روستاهای بخش شهیون، شهر شهیون، ویلاهای پشت سد یا چادر زدن در منطقه استفاده کرد. بهترین زمان سفر به دریاچه شهیون، انتهای زمستان و اوایل بهار است.

حیات وحش

آب دریاچه از ارتفاعات اراک و الیگودرز سرچشمه می‌گیرد و پس از عبور از کوه‌های زاگرس و دریافت ریزابه‌ها، به دریاچه وارد می‌شود. جزایر کوچک و بزرگ در داخل دریاچه، پوشیده از درختان کنار و بادام کوهی، به زیبایی آن افزوده‌اند.

منطقه شهیون به دلیل نزدیکی به کوه‌های زاگرس در شمال و جلگه گرم خوزستان در جنوب، دارای آب و هوای متغیر است. حیات وحش منطقه شامل جانورانی چون روباه، خرگوش و پلنگ، و پرندگانی مانند تیهو، کبک و پرندگان دریایی است. همچنین، ماهی قزل‌آلا در دریاچه زندگی می‌کند که به دلیل دماهای مختلف آب در نقاط مختلف دریاچه امکان‌پذیر شده است.

دریاچه دز دارای چند جزیره کوچک و بزرگ است که درختان کُنار کلخنگ و بید و بادام کوهی بر آن‌ها روئیده‌اند. جزیره بزرگ وسط دریاچه مساحتی بالغ بر ۶۰ هزار مترمربع دارد. جانوران کوچکی همچون روباه و خرگوش در کنار پرندگانی مانند تیهو و کبک و پرندگان دریایی بر روی این جزیره‌ها زندگی می‌کنند. در بخش‌های سخت‌گذر این مناطق پلنگ هم دیده شده است.

از ویژگی‌های این دریاچه، وجود ماهی قزل‌آلای رنگین کمان است که با وجود گرمسیر بودن منطقه، به دلیل وجود جریان‌های خنک فصلی و چشمه‌های زیرزمینی، در این دریاچه زیست می‌کند.

امکانات تفریحی دریاچه شهیون شامل قایق‌رانی، اسکی روی آب و جزیره‌گردی است. همچنین روستاهای گردشگری اطراف دریاچه مانند روستای پامنار، جذابیت‌های طبیعی منطقه را دوچندان می‌کنند.

بهترین زمان برای سفر به دریاچه شهیون، انتهای زمستان و اوایل بهار است که هوا مطبوع و خنک است. برای اقامت، می‌توان از اقامتگاه روستای پامنار، ویلاهای ساحلی رودخانه دز یا برپایی چادر در کنار دریاچه استفاده کرد.

توجه: شنا در دریاچه شهیون به دلیل خطر جریان‌های آب ناشی از توربین‌های سد، توصیه نمی‌شود. همچنین، صید ماهی در این دریاچه نیازمند مجوز از سازمان حفاظت محیط زیست است.

منابع

• دستگیری متخلفان صید غیرمجاز ماهی در دریاچه سد دز
• نورآباد، سرزمین چشمه و چمن/از شاهکار سنگی تا طبیعت پامنار
• ۱.

ایرنا زندگی. دریاچه شهیون دزفول، کشف قطعه‌ای از بهشت در طبیعت سبز. ایرنا زندگی. Published July 13, 2024. Accessed July 18, 2024. https://life.irna.ir/news/85535038/دریاچه-شهیون-دزفول-کشف-قطعه-ای-از-بهشت-در-طبیعت-سبز