درگاه:همدان/مشاهیر
![](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0b/Tomb_of_Baba_Taher.jpg/140px-Tomb_of_Baba_Taher.jpg)
باباطاهر معروف به باباطاهر عریان، عارف، شاعر و دوبیتی سرای اواخر سده چهارم و اواسط سده پنجم هجری (سده ۱۱م) ایران و معاصر طغرل بیک سلجوقی بوده است. بابا لقبی بوده که به پیروان وارسته میدادهاند و عریان به دلیل بریدن وی از تعلقات دنیوی بوده است. در میان مردم لر لقب بابا به پیران و مرشدان اهل حق نسبت داده میشود.
![](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/03/Mir_Mohammad-Reza_Kurdistani_%28Mir-zadeh_Eshghi%29_%282%29.png/140px-Mir_Mohammad-Reza_Kurdistani_%28Mir-zadeh_Eshghi%29_%282%29.png)
میرزاده عشقی شاعر دوران مشروطیّت، روزنامهنگار و نویسندهٔ آنارشیست ایرانی و مدیر نشریه قرن بیستم بود.میرزاده عشقی نام اصلیش «سید محمدرضا کردستانی» و فرزند «حاج سید ابوالقاسم کردستانی» بود و در تاریخ دوازدهم جمادیالآخر سال ۱۳۱۲ هجری قمری مطابق ۲۰ آذرماه ۱۲۷۳ خورشیدی و سال ۱۸۹۴ میلادی در همدان زاده شد. سالهای کودکی را در مکتبخانههای محلی و از سن هفت سالگی به بعد در آموزشگاههای «الفت» و «آلیانس» به تحصیل فارسی و فرانسه اشتغال داشته، پیش از آنکه گواهی نامه از این مدرسه دریافت کند در تجارتخانه یک بازرگان فرانسوی به شغل مترجمی پرداخته و به زبان فرانسه مسلط شد.در آغاز زمزمهٔ جمهوریت، عشقی دوباره روزنامه «قرن بیستم» را با قطع کوچک در هشت صفحه منتشر کرد که یک شماره بیشتر انتشار نیافت وبر اثر مخالفت، روزنامهاش توقیف شد و خود شاعر نیز به دست دو نفر در بامداد دوازدهم تیر ماه ۱۳۰۳ خورشیدی در خانه مسکونیاش جنب دروازه دولت، سه راه سپهسالار،کوچه قطب الدوله هدف گلوله قرار گرفت. عشقی، زبانی آتشین و نیشدار داشت. او در روز ۱۲ تیرماه ۱۳۰۳ خورشیدی، در تهران هدف گلولهٔ افراد ناشناس قرار گرفت و در ۳۱ سالگی، چشم از جهان فرو بست.
احسان یارشاطر (۱۴ فروردین ۱۲۹۹ در همدان) بنیانگذار مرکز مطالعات ایرانشناسی و استاد بازنشسته مطالعات ایرانی در دانشگاه کلمبیا نیویورک است. وی نخستین ایرانی است که پس از جنگ جهانی دوم در آمریکا به مرتبه استادی رسید. یارشاطر همچنین بنیانگذار و سرویراستار دانشنامه ایرانیکا محسوب می شود که در دانشگاه کلمبیا و در شهر نیویورک مستقر است و از ابتدای دههٔ ۱۹۷۰ نزدیک به ۴۰ ویراستار و ۳۰۰ نویسنده از سراسر آمریکا، اروپا و آسیا با آن همکاری داشتهاند. دکتر یارشاطر ویراستاری سه مجلد از تاریخ ایران کمبریج را هم به عهده داشته و نویسنده شانزده جلد کتاب تاریخ ادبیات ایران است.
احسان یارشاطر دانشآموختهٔ دوره دکترای رشته زبان و ادبیات فارسی در دانشگاه تهران و دانش آموخته دوره دکترای زبانشناسی ایران در مدرسه مطالعات مشرقزمین و آفریقا دانشگاه لندن است و از شاگردان ایرانی والتر هنینگ و مری بویس محسوب می شود.
احسان یارشاطر در یک خانواده بهائی اهل کاشان در همدان متولد شد.
![پدر شعر سوررئال فارسی](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/72/Houshang_irani-croped.jpg/140px-Houshang_irani-croped.jpg)
هوشنگ ایرانی (زادهٔ ۱۳۰۴ در همدان – درگذشتهٔ شهریور ۱۳۵۲ در فرانسه) شاعر، مترجم، نقاش، منتقد و روزنامهنگار پیشرو معاصر ایران و پدر شعر سوررئال فارسی و شعر نو عرفانی ایران و از نخستین شاعران شعر منثور ایران بود. وی از اعضای اصلی و تأثیرگذار در دورهٔ دوم فعالیت انجمن هنری خروس جنگی است. او با کمتر از چهل شعر و چند مقاله پرچمدار تحولخواهی در شعر ایران و سرمنشاء شعر سهراب سپهری، یدالله رؤیایی، احمدرضا احمدی و جریان شعر موج نو میشود. هوشنگ ایرانی که چون رعدی بر پهنهٔ ادبیات معاصر ظاهر شده بود و در فاصلهٔ کوتاهی چندین مجموعه شعر به چاپ رسانده و «جیغ بنفش» او معروف خاص و عام گردیده بود، با برخورد سرد جامعهٔ ادبی آن زمان و پس از وقوع کودتای ۲۸ مرداد ناگهان به خاموشی گرایید و در نهایت در سال ۱۳۵۲ خورشیدی بر اثر ابتلا به سرطان حنجره درگذشت.
![نخستین ریسجمهور ایران](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4e/Abulhassan_Banisadr_edited_version.jpg/140px-Abulhassan_Banisadr_edited_version.jpg)
ابوالحسن بنیصدر (۲ فروردین ۱۳۱۲ در همدان) اقتصاددان و سیاستمدار اهل ایران است که به عنوان نخستین رئیس جمهور ایران انتخاب شد. او در بهمن سال ۱۳۵۸ رئیس جمهور شد و در خرداد ۱۳۶۰ پس از چندی تنش با اعضای حزب جمهوری اسلامی و نهایتاً روحالله خمینی (بنیانگذار جمهوری اسلامی)، با عنوان عدم کفایت سیاسی توسط مجلس شورای اسلامی از مقام خویش عزل گردید. مجامع اسلامی ایرانیان گروه طرفداران بنی صدر است. بنیصدر در همدان بدنیا آمد. پدرش نصرالله بنیصدر، از روحانیون با نفوذ همدان بود که با روحالله خمینی نیز ارتباط دوستانهای داشت. او در دانشگاه تهران، در رشتههای اقتصاد و حقوق اسلامی تحصیل کرد و چهار سال در موسسه مطالعات و تحقیقات اجتماعی فعالیت نموده که به خاطر خیانت به ایران و ایرانی مایه ی ننگ همدانیان شد.
![](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/71/Masomi04.jpg/140px-Masomi04.jpg)
حسین معصومی همدانی مدرس ادبیات فارسی، تاریخ ریاضیات، تاریخ علم و فلسفه علم در موسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران و دانشگاه صنعتی شریف و عضو پیوسته فرهنگستان زبان و ادب فارسی است وی همچنین مدیریت گروه زبان و رایانه فرهنگستان زبان و ادب فارسی را برعهده داشت.او در ۱۳۲۷ در شهر همدان بدنیا آمد. وی فرزند ملاعلی معصومی همدانی است .معصومی همدانی درجه کارشناسی مهندسی برق را در سال ۱۳۵۱ از دانشگاه صنعتی آریامهر (بعدها دانشگاه صنعتی شریف) دریافت کرد و در سال ۱۳۸۵ در رشته تاریخ علم از دانشگاه پاریس ۷ فارغالتحصیل شد. رساله دکتری او در باره ابن هیثم است. استاد راهنمای او رشدی راشد بود.