پرش به محتوا

درگاه:ایران/تاریخ

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد

تاریخ ۱

درگاه:ایران/تاریخ/۱

قلمرو هخامنشیان در زمان داریوش بزرگ
قلمرو هخامنشیان در زمان داریوش بزرگ

هخامنشیان (۳۳۰ - ۵۵۰ پیش از میلاد) نام دودمانی پادشاهی در ایران است. پادشاهان این دودمان از پارسیان بودند.کوروش بزرگ را بنیانگذار شاهنشاهی هخامنشی می‌دانند. به پادشاهی رسیدن پارسی‌ها و دودمان هخامنشی یکی از رخدادهای برجستهٔ تاریخ باستان است. اینان دولتی ساختند که دنیای باستان را به استثنای دو سوم یونان زیر فرمان خود در آورد. شاهنشاهی هخامنشی را نخستین امپراتوری تاریخ جهان می‌دانند. پذیرش و بردباری دینی از ویژگی‌های شاهنشاهی هخامنشی به شمار می‌رفت.

بیشتر...

تاریخ ۲

درگاه:ایران/تاریخ/۲

اشکانیان یکی از قدرت‌های سیاسی و فرهنگی ایرانی در ایران‌زمین بود این امپراتوری در قرن ۳ پیش از میلاد توسط ارشک رهبر قبیله پرنی پس از فتح ساتراپ پارت در شمال شرقی ایران تاسیس گردید. وی سپس علیه سلوکیان قیام کرد. مهرداد یکم (۱۷۱–۱۳۸ پ.م) با تصرف مناطق ماد و بین‌النهرین قلمرو اشکانی را تا حد زیادی گسترش داد. پهناوری دولت اشکانی در دوره اقتدارش از رود فرات تا هندوکش و از کوه‌های قفقاز تا خلیج فارس را شامل می‌شد. به دلیل قرار گرفتن جاده ابریشم در گستره حکومت اشکانی و قرار گرفتن مسیر تجاری بین امپراتوری روم و حوزه مدیترانه و امپراتوری هان در چین، این امپراتوری به مرکزی برای تجارت بدل گشت.

بیشتر...

تاریخ ۳

درگاه:ایران/تاریخ/۳

امپراطوری ساسانیان نام خاندان شاهنشاهی ایرانی است که از سال ۲۲۴ تا ۶۵۱ میلادی بر ایران فرمانروایی کردند؛ بنیان این شاهنشاهی یکپارچه را اردشیر بابکان بنا کرد.شاهنشاهان ساسانی که ریشه‌شان از استان پارس بود.بر پهنه بزرگی از آسیای باختری چیرگی یافته، گستره فرمانروایی خود؛ کشور ایران را برای نخستین بار پس از هخامنشیان، یکپارچه ساخته و زیر فرمان تنها یک دولت شاهنشاهی آوردند.پایتخت ایران در این دوره، شهر تیسفون در نزدیکی بغداد در عراق امروزی بود.

بیشتر...

تاریخ ۴

درگاه:ایران/تاریخ/۴

ماد نام یکی از اقوام ایرانی تبار که در سده ۱۷ پیش از میلاد در سرزمینی که بعدها به نام ماد شناخته شد ساکن بودند. پایتخت ماد در گذشته هگمتانه نام داشت که بعدها به اکباتان تغییر نام داد.نخستین اشاره به قوم ماد در کتیبه‌ای است که گزارش حمله شلمانسر سوم به سرزمین موسوم به پارسوا، در کوههای کردستان، (سال ۸۳۷ ق م) بر آن ثبت شده. مادها از نژاد هند و اروپایی به شمار می‌روند و محتمل است که در تاریخ هزار سال قبل از میلاد از کناره‌های دریای خزر به آسیای باختری آمده باشند.اکنون با کاوش در مناطق غرب ایران از مادها آثاری در تپه هگمتانه در دست است.روایات مورخین یونانی نیز حاکی است که این شهر در دورهٔ مادها ، مدتها مرکز امپراتوری مادها بوده‌است و پس از انقراض آنها نیز به عنوان یکی از پایتخت‌های هخامنشی (پایتخت تابستانی) به شمار می‌رفته‌است.

بیشتر...

تاریخ ۵

درگاه:ایران/تاریخ/۵

سلوکیان یا اسالکه نام دولتی بود که در میان سال‌های ۳۱۲ تا ۶۴ پیش از میلاد بر آسیای غربی فرمان می‌راند. پس از مرگ اسکندر مقدونی سرزمین‌های او میان سردارانش تقسیم‌شدند. سلوکیان جانشینان سلوکوس یکم بودند که در ۳۰۶ به قدرت رسید. مصر باستان نیز به دودمان بطلمیوسی و یونان و بخش‌های اروپایی امپراتوری اسکندر نیز به مقدونیان رسید.

بیشتر...

تاریخ ۶

درگاه:ایران/تاریخ/۶

تمدن ایلام یا عیلام نام یکی از تمدن‌های ایران است که از سال ۳۲۰۰ پیش از میلاد تا ۶۴۰ سال قبل از تولد مسیح، در بخش بزرگی از مناطق جنوب غربی فلات ایران گسترده بودند. تمدن ایلام یکی از قدیمی‌ترین و نخستین تمدن‌های جهان است. بر اساس بخش‌بندی جغرافیایی امروز، ایلام باستان سرزمین‌های خوزستان، فارس، ایلام و بخش‌هایی از استان‌های بوشهر، استان کرمان، لرستان، استان چهارمحال و بختیاری، و کرمانشاه و در دوران‌هایی تا جنوب دریاچه ارومیه را شامل می‌شد.

بیشتر...

تاریخ ۷

درگاه:ایران/تاریخ/۷

دودمان پهلوی آخرین دودمان پادشاهی (۱۳۰۴ خورشیدی تا ۱۳۵۷ خورشیدی) است که پس از برچینش دودمان قاجار، بر ایران پادشاهی کردند. پایان کار این دودمان مصادف با انقلاب ۱۳۵۷ بود که پس از ۲۵۰۰ سال حکومت پادشاهی سقوط کرد و به جمهوری اسلامی تبدیل شد.

پایه‌گذار این سلسله رضا شاه بود که پس از خلع مقام وی پس از اشغال ایران در جنگ جهانی دوم، پسرش محمدرضا پهلوی به پادشاهی رسید. این دو نفر تنها پادشاهان این سلسله بودند که در مجموع ۵۳ سال بر ایران حکم‌رانی کردند.

بیشتر...

تاریخ ۸

درگاه:ایران/تاریخ/۸

نقشه قلمرو زیاریان (محدوده بین دریای خزر و خلیج فارس) در اوج گستردگی خود در زمان مرداویج
نقشه قلمرو زیاریان (محدوده بین دریای خزر و خلیج فارس) در اوج گستردگی خود در زمان مرداویج

زیاریان یا آل زیار یک خاندان کوچک گیلی-دیلمی در سرزمین‌های جنوب‌شرقی دریای مازندران بودند. امیران زیاری در قرن چهارم و پنجم هجری امیر گرگان و طبرستان بودند و در برخی ادوار قومس، دیلم و گیلان نیز تحت فرمانروایی آنان بود. دودمان زیاریان در ۳۱۹ هجری قمری ایجاد گردید و یکی از حکومت‌های دیالمه شد که در میان‌دوره ایرانی توانستند بر بخش‌هایی از خلافت عباسیان امارت کنند. به مرور از وسعت قلمرو زیاریان کاسته شد و به حکومتی دست‌نشانده بدل شدند. اطلاعات دربارهٔ آخرین امیران زیاری محدود است اما حداکثر تا ۴۸۶ هجری بخشی از سرزمین‌های موروثی خود را حفظ کرده بودند.

بیشتر...

تاریخ ۹

تاریخ ۱۰

تاریخ ۱۱

تاریخ ۱۲

تاریخ ۱۳

تاریخ ۱۴

تاریخ ۱۵

تاریخ ۱۶

تاریخ ۱۷

تاریخ ۱۸

تاریخ ۱۹

تاریخ ۲۰

تاریخ ۲۱

تاریخ ۲۲

تاریخ ۲۳

تاریخ ۲۴

تاریخ ۲۵

تاریخ ۲۶

تاریخ ۲۷

تاریخ ۲۸

تاریخ ۲۹

تاریخ ۳۰

تاریخ ۳۱

تاریخ ۳۲

تاریخ ۳۳

تاریخ ۳۴

تاریخ ۳۵

تاریخ ۳۶

تاریخ ۳۷

تاریخ ۳۸

تاریخ ۳۹

تاریخ ۴۰

تاریخ ۴۱

تاریخ ۴۲

تاریخ ۴۳

تاریخ ۴۴

تاریخ ۴۵

تاریخ ۴۶

تاریخ ۴۷

تاریخ ۴۸

تاریخ ۴۹

تاریخ ۵۰

تاریخ ۵۱

تاریخ ۵۲

تاریخ ۵۳

تاریخ ۵۴

تاریخ ۵۵

تاریخ ۵۶

تاریخ ۵۷

تاریخ ۵۸

تاریخ ۵۹

تاریخ ۶۰

تاریخ ۶۱

تاریخ ۶۲

تاریخ ۶۳

تاریخ ۶۴

تاریخ ۶۵

تاریخ ۶۶

تاریخ ۶۷

تاریخ ۶۸

تاریخ ۶۹

تاریخ ۷۰

تاریخ ۷۱

تاریخ ۷۲

تاریخ ۷۳

تاریخ ۷۴

تاریخ ۷۵

تاریخ ۷۶

تاریخ ۷۷

تاریخ ۷۸

تاریخ ۷۹

تاریخ ۸۰

تاریخ ۸۱

تاریخ ۸۲

تاریخ ۸۳

تاریخ ۸۴

تاریخ ۸۵

تاریخ ۸۶

تاریخ ۸۷

تاریخ ۸۸

تاریخ ۸۹

تاریخ ۹۰

تاریخ ۹۱

تاریخ ۹۲

تاریخ ۹۳

تاریخ ۹۴

تاریخ ۹۵

تاریخ ۹۶

تاریخ ۹۷

تاریخ ۹۸

تاریخ ۹۹