درگاه:انرژی/نوشتار برگزیده
نیروگاه هسته‌ای به تأسیساتی صنعتی و نیروگاهی می‌گویند که بر پایهٔ فناوری هسته‌ای و با کنترل فرآیند شکافت هسته‌ای، از گرمای تولید شده آن اقدام به تولید انرژی الکتریکی می‌کند. کنترل انرژی هسته‌ای با حفظ تعادل در فرآیند شکافت هسته‌ای همراه است که با استفاده از گرمای تولیدی برای تولید بخار آب (مانند بیشتر نیروگاه‌های گرمایی) اقدام به چرخاندن توربین‌های بخار و به دنبال آن ژنراتورها می‌کند.
در سال ۲۰۰۴ انرژی هسته‌ای در تولید کل انرژی مصرفی جهان سهمی در حدود ۶٫۵٪، و در تولید انرژی الکتریکی سهمی در حدود ۱۵٫۷٪ داشته‌است و نخستین بار به وسیله انریکو فرمی در سال ۱۹۳۴ در یکی از آزمایشگاه‌های دانشگاه شیکاگو تولید شد. این اتفاق زمانی رخ داد که تیم او مشغول بمباران کردن هسته اورانیوم با نوترون بودند.
بنا بر پیش‌بینی اتحادیه جهانی هسته‌ای در سال ۲۰۱۵ به طور میانگین هر ۵ روز یک‌بار یک نیروگاه هسته‌ای در جهان آغاز به کار می کند. شکافت هسته‌ای صورت گرفته در یک راکتور فقط بخشی از یک چرخه هسته‌ای است. این چرخه از معادن شروع می‌شود.میزان اورانیوم موجود در پوسته زمین نسبتاً زیاد است به طوری که با منابع فلزاتی همچون قلع و ژرمانیوم برابری می‌کند و تقریباً ۳۵ برابر میزان نقره موجود در پوسته زمین است. اورانیوم ماده تشکیل دهنده بسیاری از اجسام اطراف ما مانند سنگ‌ها و خاک است. بنا بر آمارگیری جهانی معادن شناخته شده جهان در حال حاضر برای تامین بیش از ۷۰ سال انرژی الکتریکی جهان کافی هستند. بهای میانگین اورانیوم در حال حاضر ۱۳۰ دلار آمریکا به ازای هر کیلوگرم است. به این ترتیب ثبات تامین سوخت هسته‌ای از بسیاری از دیگر مواد معدنی بیشتر است.
مهمترین مسئله‌ای که مخالفان انرژی هسته‌ای بیان می‌دارند امنیت محیط زیستی نیروگاه هسته‌ای است زیرا با کوچکترین اشتباه، ممکن است فجایعی مانند فاجعه چرنوبیل به بار آید.
ادامه...
بحران نفت ۱۹۷۳ در اکتبر سال ۱۹۷۳ هنگامی شروع شد که اعضای سازمان کشورهای صادر کننده نفت غربی اوپک (شامل اعضای عربی اوپک به اضافه کشورهای سوریه و مصر می‌شوند) ممنوعیت و تحریم نفت را اعلام کردند. با پایان یافتن تحریم‌های در مارس سال ۱۹۷۴، قیمت نفت از بشکه‌ای ۳ دلار به حدود ۱۲ دلار افزایش پیدا کرد.بحران نفت یا به عبارتی شوک نفتی تأثیرات و عواقب کوتاه مدت و بلند مدت بسیاری را روی سیاست‌های جهانی و نیز اقتصاد جهانی گذاشت که بعدها تحت عنوان اولین شوک نفتی خوانده شد که در ادامه بحران نفت ۱۹۷۹ به دومین شوک نفتی تغییر نام یافت.
تحریم پاسخی به دخالت آمریکا در جنگ یوم کیپور Yom Kippur در سال ۱۹۷۳ بوده. ۶ روز پس از آن مصر و روسیه کمپین نظامی علیه اسرائیل را تأسیس کردند تا مرزهای از دست داده شده در جنگ ۶ روزه در ماه جون سال ۱۹۶۷ را دوباره بدست بیاورند و پس بگیرند که در این اقدام آمریکا به اسرائیل کمک‌های نظامی می‌کرد. در پاسخ به این عمل، OAPEC تحریم علیه کانادا، ژاپن، هلند، انگلستان و آمریکا را مطرح کردند.
ادامه...
فتوولتاییک (به انگلیسی: Photovoltaics) یا به اختصار PV، یکی از انواع سامانه‌های تولید برق از انرژی خورشیدی می‌باشد. در این روش با بکارگیری سلول‌های خورشیدی، تولید مستقیم الکتریسیته از تابش خورشید امکان‌پذیر می‌شود. سلول‌های خورشیدی از نوع نیمه رسانا می‌باشند که از سیلیسیوم یعنی دومین عنصر فراوان پوسته زمین ساخته می‌شوند. وقتی نور خورشید به یک سلول فتوولتاییک می‌تابد، بین دو الکترود منفی و مثبت اختلاف پتانسیل بروز کرده و این امر موجب جاری شدن جریان بین آنها می‌گردد.
مقدار انرژی تابشی خورشید بر روی کره زمین (در یک ساعت یا یک دقیقه (جمله باید تابع زمان باشد)) ۶۰۰۰ برابر کل مصرف انرژی‌های سالیانه بر روی زمین است که این مطلب نشان دهنده اهمیت توجه به این منبع در تأمین نیازهای روزمره بشر است. اگر تا به حال انرژی خورشیدی رقیبی جدی برای سوخت‌های فسیلی محسوب نمی‌شده‌است، به دلیل پایین بودن تاریخی قیمت سوخت‌های فسیلی بوده‌است. اگر چه هنوز هم فناوری استفاده از انرژی خورشیدی به بلوغ خود نرسیده‌است، اما رسیدن به این تکامل نزدیک است. بسیاری از کشورهای جهان در تلاشند تا با جایگزینی انرژی خورشیدی در تولید حرارت و الکتریسیته حداکثر استفاده از این منبع انرژی را به دست آورده و زیان‌های ناشی از مصرف سوخت‌های فسیلی را کاهش دهند.می‌توان فتوولتایک را در دسته فناوری‌های انرژی‌های تجدید پذیر (نوشو) قرار داد.
ادامه...
درگاه:انرژی/نوشتار برگزیده/۴ موتورهای درون‌سوز یا موتورهای احتراق داخلی به موتور‌هایی گفته می‌شود که در آنها مخلوط سوخت و اکسیدکننده (معمولاً هوا یا اکسیژن) در داخل محفظهٔ بسته‌ای واکنش داده و محترق می‌شوند. بر اثر احتراق گازهای داغ با دما و فشار بالا حاصل می‌شوند و بر اثر انبساط این گازها قطعات متحرک موتور به حرکت درآمده و کار انجام می‌دهند. هرچند غالباً منظور از به‌کار بردن اصطلاح موتورهای درون‌سوز، موتورهای معمول در خودروها می‌باشند، با این حال موتورهای موشک و انواع موتورهای جت نیز مشمول تعریف موتورهای درون‌سوز می‌شوند.
موتور درون‌سوز، یک وسیلهٔ گردنده است که در خودروها، هواگردها، قایق موتوری، موتورسیکلتها و صنایع کاربرد دارد. بدون بهره‌گیری از موتورهای درون‌سوز، اختراع و ساخت هواپیماها ممکن نبود.
تا پیش از پرواز نخستین هواپیمای جت در سال ۱۹۳۹، نیروی محرکه تمام هواپیماها در واقع توسط موتورهای درون‌سوز تأمین می‌شد.
ادامه...
انرژی مصرفی جهان (به انگلیسی: World energy consumption) به میزان کل انرژی مصرفی توسط مردم جهان گفته می‌شود که معمولاً سالانه توسط آژانس‌هایی مانند آژانس بین‌المللی انرژی محاسبه می‌شود که بیانگر مفاهیمی از میزان پیشرفت یا توصعه صنعتی اقتصادی کشورهاست. در سال ۲۰۱۲ آژانس بین‌المللی انرژی میزان تولید انرژی را ۱۵۵٬۵۰۵ تراوات ساعت محاسبه نمود.
ادامه...
استفاده بهره‌ورانه از انرژی که گاهی به آن بهره‌وری انرژی گفته می‌شود، هدف کاستن از مقدار انرژی مورد نیاز برای فراهم آوردن کالاها و خدمات است. برای مثال، عایق‌بندی ساختمان باعث می‌شود ساختمان انرژی گرمایش و سرمایش کمتری را برای دستیابی و حفظ یک دمای دلپذیر مصرف کند. نصب لامپ فلورسنت، لامپ ال‌ئی‌دی مقدار انرژی مورد نیاز برای دستیابی به سطح همسان روشنایی در مقایسه با استفاده از لامپ رشته‌ای سنتی را کم می‌کند. ارتقای بهره‌وری انرژی عموماً با استفاده از فناوری یا فرایند تولید بهره‌ورانه تر حاصل می‌شود.
بهره‌وری انرژی و انرژی تجدیدپذیر دو اصل انرژی پایدار شمرده می‌شوند.
ادامه...
برق آبی (به انگلیسی: Hydroelectricity) یا هیدروالکتریسیته اصطلاحی است که به انرژی الکتریکی تولیدی از نیروی آب اطلاق می‌شود. در سال ۲۰۰۳ هیدروالکتریسیته نزدیک به ۷۱۵۰۰۰ مگاوات یا ۱۹٪ (۱۶٪ از کل انرژی الکتریکی تولیدی جهان را پوشش می‌داده که این نسبت به سرعت در حال گسترش است. نیروی برق‌آبی همچنین ۶۳٪ از انرژی الکتریکی تولیدی از منابع تجدیدپذیر را شامل می‌شود. درسال میلادی ۲۰۱۰ کل انرژی الکتریکی از منابع تجدیدپذیر ۳٫۴۲۷٬۰۰۰ مگاوات بوده‌است. پیش بینی می‌شود که تا سال ۲۰۲۵ سالیانه به طور متوسط ۳٫۱ درصد به تولید انرژی الکتریکی از منابع تجدیدپذیر افزوده شود.
بیشتر نیروگاه‌های برق-آبی انرژی مورد نیاز خود را از انرژی پتانسیل آب پشت یک سد تأمین می‌کنند. در این حالت مقدار انرژی تولیدی از آب به حجم آب پشت سد و اختلاف ارتفاع بین منبع و محل خروج آب سد وابسته‌است. به این اختلاف ارتفاع، ارتفاع فشاری می‌گویند و آن را با H (مخفف Head) نمایش می‌دهند. در واقع میزان انرژی پتانسیل آب با ارتفاع فشاری آن متناسب است. برای افزایش فاصله یا ارتفاع فشاری، آب معمولاً برای رسیدن به توربین آبی فاصله زیادی را در یک لوله بزرگ (penstock) طی می‌کند.
ادامه...
تلاش برای کاهش دگرگونی‌های آب‌وهوایی (به انگلیسی: Climate change mitigation)،
نام مجموعه‌ای از کنش‌ها برای محدود کردن اندازه یا نرخ این‌گونه دگرگونی‌ها به ویژه گرمایش جهانی در درازمدت است.
کاهش دگرگونی‌های آب‌وهوایی به طور کلی کاهش در دگرگونی‌های بشر ساخته (انسانی) در ایجاد و انتشار گازهای گلخانه‌ای (GHGs) است.
ادامه...
نَفت خام مایعی غلیظ و افروختنی به‌رنگ قهوه‌ای سیر یا سبز تیره یا سیاه است که در لایه‌های بالایی بخش‌هایی از پوستهٔ کره زمین یافت می‌شود. نفت شامل آمیزهٔ پیچیده‌ای از هیدروکربن‌هایی گوناگون است. بیشتر این هیدروکربن‌ها از زنجیرهٔ آلکان هستند؛ ولی ممکن است از دید ظاهر، ترکیب یا خلوص تفاوت‌های زیادی داشته باشند.
ریشهٔ واژهٔ «نفت» از واژهٔ اوستایی «نپتا» گرفته شده‌است. کلدانیان و اعراب آن را از زبان مادی گرفته و «نفتا» خوانده‌اند.
ادامه...
صنعت نفت ایران مهمترین صنعت این کشور است. در سال ۲۰۰۱ ایران چهارمین تولیدکننده نفت خام جهان بود. طبق برآوردهای مجله نفت و گاز، تا ژانویه ۲۰۱۱، ذخایر قطعی نفت ایران در حدود ۱۳۷ میلیارد بشکه می‌باشد که حدود ۱۰٪ کل ذخایر جهان است و همچنین ایران دارای ۱۰۴۵ تریلیون فوت مکعب ذخایر گاز طبیعی می‌باشد که حدود ۱۶٪ از ذخایر کل جهان است. تولیدات نفت و گاز ایران شامل گاز مایع، نفت کوره، گازوئیل، نفت سفید و نفتا می‌شود.
هم اکنون وزارت نفت ایران وظیفه مدیریت بر صنعت نفت ایران را برعهده دارد، که از طریق چهار شرکت تابعه این صنعت را راهبری می‌نماید. شرکت ملی نفت ایران بعنوان بزرگترین زیرمجموعه وزارت نفت، متولی بخش بالادستی صنایع نفت و گاز کشور می‌باشد. این شرکت با در اختیار داشتن شرکت‌های زیرمجموعه خود وظیفه تولید نفت خام، گاز طبیعی و میعانات گازی را در ایران برعهده دارد. شرکت ملی گاز ایران در زمینه توزیع و انتقال گاز طبیعی در مرزهای داخلی کشور فعالیت می‌کند. شرکت ملی پتروشیمی ایران متصدی کلیه مسئولیت‌های مربوط به بخش صنایع پتروشیمی کشور می‌باشد و شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی ایران نیز وظیفه مدیریت بر پالایشگاه‌ها و جایگاه‌های سوخت را در کشور برعهده دارد.
ادامه...