پرش به محتوا

خرفه

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد

خرفه
Portulaca villosa
رده‌بندی علمی
فرمانرو: گیاهان
(طبقه‌بندی‌نشده): گیاهان گلدار
(طبقه‌بندی‌نشده): دولپه‌ای‌های نو
(طبقه‌بندی‌نشده): دولپه‌ای‌های نو
راسته: میخک‌سانان
تیره: خرفه‌ئیان Portulacaceae
سرده: Portulaca
L.[۱]
گونه (زیست‌شناسی)

about 40-100, see text

مترادف

Sedopsis (Engl.) Exell & Mendonça[۱]

معرفی خرفه

[ویرایش]

خُرفه (نام علمی: Portulaca) سرده‌ای است از خُرفه‌ئیان علفی یک‌ساله گوشتی گسترده بر روی زمین با ۴۰ تا ۱۰۰ گونه که برگ‌های قاشقی‌شکل و ساقه‌های قرمز و گل‌هایی دارند که در نور خورشید می‌شکفد. همچنین این گیاه از مقاومت خوبی به خشکی برخوردار است.

به گیاه پرپهن در این سرده نیز خرفه می‌گویند. بلبن یا بلبهن نیز نام های باستانی این گیاه است که در نزهت نامه علایی آمده است.

گياه خرفه در فرهنگ هاي مختلف داراي عناوين متفـاوتي اســت، بــه طــوري كــه در هنــدي بــه نــام “Rudravant“، در عــــــراق"Berbin"، عمــــــان"Farfena"، در مصــــــر و عربستان"Rigla"، در اردن، لبنان، فلسطين و سوريه "Baqlah" يــا "Farfahinah"، ايــالات متحــده "Purslane "و در ايــران «پرپين» نيز ناميده مي شود.[۲] ساقه اين گياه گوشتي، استوانه اي و به رنگ قرمـز يـا سـبز است كه به صورت ايستاده يا خوابيده بـر زمـين، تـا ارتفـاع 30 سانتي متـر و قطـر 2-3 ميلـي متـر رشـد مـي كنـد. ايـن گيـاه برگ هايي به شكل هاي مختلف و بـه صـورت متقابـل، مسـطح، آبدار با 1-5 سانتي متر طول و 0/5-2 سانتي متـر عـرض دارد. شروع گلدهي آن طي ماه هاي ارديبهشت تـا شـهريور اسـت و گل هاي آن به صورت تك و يا به شكل خوشه اي از 2-5 گل به رنگ هاي زرد نارنجي، بنفش و يا سفيد صورتي است كـه تنهـا در روزهاي گرم و آفتابي از نيمه صبح تا اوايل بعد از ظهر بـاز مي شوند. بذر هاي اين گياه كوچك با قطر 1 ميلي متر، دايره اي تا تخم مرغي شكل، مسطح و قهوهاي تا سياه رنگ هستند.[۳]

گونه هاي مختلف گياه خرفه تحت نـام هـاي متفاوت حتي در مناطقي با شرايط آب و هوايي نامساعد مانند خشـكي، شوری خاک و كمبود مواد مغذي نيز رشد مي كنند.[۴]

این تیره در ایران یک جنس و یک گونه به نام خرفه (Portula oleracea) دارد که با برگها و ساقۀ نسبتاً گوشتی و آبدار خود کاملاً مشخص است و اغلب به صورت هرز در مزارع، باغچه‌ها و گلدان‌ها دیده می‌شود. در طب مصرف دارویی دارد و گاهی نیز از سرشاخه و برگهای آن ترشی تهیه می‌شود. در بعضی نقاط ایران به عنوان سبزی خوردن مصرف می‌شود.[۵]

قسمت خوراکی گیاه برگ ها و ساقه و نیز بذر آن می باشد.

ارزش غذایی خرفه

[ویرایش]

در مطالعات علمی مختلف، ارزش غذايي و اثرات درماني گياه خرفه مورد بررسی قرار گرفته است. عوامل مختلفي سبب شده تا در بسـياري از مقالات علمی از خرفه به عنوان غذاي برتر آينده نام برده شود. خرفه به دليل وجود تركيبات مغذي مختلف مانند انواع ويتامينها، مواد معدني، اسيدهاي چـرب ضـروري، آنتـي اكسـيدان هـايي همچون فلاونوئيدها، گلوتاتيون و بتاكاروتن به عنوان اكسير جهاني شناخته مي شود. به عـلاوه، وجـود ايـن تركيبـات، آن را بـه گيـاهي پركاربرد در پيشگيري و درمان انواع مختلف بيماريها هم در طب سنتي و هم در طب مدرن تبديل كـرده و این گیاه را در صنایع غذایی بسیاری از کشورها قرار داده است.[۲] پروتئين موجود در برگ خرفه داراي مقدار كمي متيونين و سيسـتئين اسـت، ولـي بذرهـاي آن داراي تعـادل مناسـبي از اسيدهاي آمينه ضروري است.[۶] مهمترين اسيدهاي چرب برگ و تخم خرفه شامل لينولنيك اسيد، لينولئيك اسيد، پالمتيك اسيد، اولئيك اسـيد و اسـتئاريك اسيد است. باتوجه به مطالعاتي كه در سـال هـاي اخيـر صورت گرفته، خرفه يكي از غني تـرين منـابع گيـاهي اسـيدهاي چرب امگا 3 به حسـاب مـي آيـد. بـه طـوري كـه ميـزان اسيدهاي چرب امگـا3 موجـود در آن، 5 برابـر اسـفناج اسـت.[۷][۴] تخم و برگ آن داراي درصـد بـالايي از آلفـا لينولنيك اسيد است كه بيشترين مقدار آن در تخم هـا (80-170 ميلي گرم به ازاي گرم)، سپس در برگ (0/6-0/9 ميلي گرم بـه ازاي گرم) و ساقه آن وجود دارد. لينولئيك اسـيد در همـه قسمت هاي اين گياه يافت مي شود به طـوري كـه 46 درصـد در ساقه ها، 13 درصد در برگ ها و 10 درصد در گل ها وجود دارد. خرفه غني تـرين منبـع گامـا لينولنيـك اسـيد در بين سبزيجات برگی است. خرفه به عنوان يك منبع قابل توجـه از اسـيدهاي چـرب امگا ،3 مي تواند در رژيم هاي گياه خواري و يا ساير رژيم هـايي كه ماهي در آن جايگاهي ندارد مورد استفاده قرار گيرد. تركيبات مغذي مختلف در اين گياه موجب شده تا به عنوان يكـي از منابع غذايي با اهميت در آينده مطرح شود.[۸] آمارها نشان می‌دهند که خرفه کالری کمی دارد و در عین حال سرشار مواد مغذی و فیبر است. این موضوع یعنی افراد بعد از مصرف خرفه احساس سیری می کنند بدون اینکه کالری زیادی دریافت کرده باشند؛ و این گونه به فرآیند کاهش وزن کمک می کند.

مقدار اسيد لينولنيك موجود در روغن اين گياه برابر 26/78 ميلي گرم به ازاي گرم، اسيد لينولئيك 28/22 ميلي گرم به ازاي گرم و اسيد پالمتيك 14/01 ميلي گـرم بـه ازاي گـرم گـزارش شده است.[۲] بنـابراين، روغـن اسـتخراج شـده از دانـه هـاي خرفه حاوي نسبتي از اسيدهاي چرب امگـا 6 و امگـا 3 اسـت كه در دامنه توصيه شده توسط متخصصان تغذيه قرار دارد.؛ لذا باتوجه به خطر تجمـع زيسـتي آلاينـده هـاي شـيميايي، وجـود كلسترول و كالري بالا در ماهي به عنوان منبع تـأمين كننـده ايـن اسيدهاي چرب و مشكلات ناشي از آلودگي دريـايي، مصـرف خرفه مي توانـد بـه عنـوان يـك منبـع گيـاهي جـايگزين بـراي اسيدهاي چرب غير اشباع بـا چنـد بانـد دوگانـه توصـيه شـود.[۹] تحقيقات نشان مي دهد كـه در ميـان تركيبـات اسـترولي موجود در روغن تخم خرفه، بتا سيتواسترول بـا 5113/4 ميلـي گرم به ازاي هر كيلوگرم و كامپسترول با 1702/3 ميلي گرم بـه ازاي هر كيلوگرم و استيگما استرول با 1594/15 ميلي گـرم بـه ازاي هر كيلوگرم بيشـترين مقـدار را دارا هسـتند. از تركيبـات توكوفرولي روغن تخم خرفه، آلفـا توكـوتري انـول بـا 293/1 ميلي گرم به ازاي هر كيلوگرم و آلفا توكوفرول با 235/98 ميلي گرم به ازاي هر كيلوگرم بيشترين مقدار را به خـود اختصـاص داده اند. باتوجه به بررسي هاي انجام گرفته، تركيب اسيدهاي چـرب روغن استخراج شده از تخم خرفه به روغن سويا شباهت دارد، چرا كه درجه غير اشباعيت آن ماننـد سـويا 80 درصـد اسـت. فلاونوئيدها از ديگر تركيبات موجود در خرفه هستند كه جز خانواده پلي فنول ها به شمار مي آيند.[۱۰] از جمله تركيبـات فلاونوئيدي موجود در اين گياه مي توان به كرسـتين، كـامفرول، ميرستين، آپيجنين، لوتئولين، ژنيسـتئين و ژنيسـتين اشـاره كـرد كه به دليل خصوصيات آنتي اكسيداني يا ضد راديكالي شان شناخته شده اند. به علاوه، آنها داراي فعاليـت ضـد التهـابي نيـز هستند.[۲] مطالعـــاتي كـــه بـــه تـــازگي در زمينـــه جداســـازي هوموايزوفلاونوييدها و تركيبات مرتبط از خرفـه انجـام گرفتـه حاكي از اين مطلب است كه خانواده اين گيـاه مـي توانـد منبـع ارزشمند جديدي از اين تركيبـات باشـد، چـرا كـه آنهـا داراي ويژگي هاي بيوپزشكي مثل تسكين سرفه، آنتي اكسـيداني، ضـد آلرژيك، ضد التهابي، آنتـي هيسـتاميني و مهـار تجمـع پلاكتـي هستند.[۱۱] از ديگر تركيبات آنتي اكسيداني موجود در خرفه مي توان به آلفا توكوفرول، آسكوربيك اسيد و بتا كاروتن اشـاره كـرد كـه برگ خرفه از اين لحاظ در مقايسه با اسفناج از مقادير بيشـتري برخوردار است.[۸] همچنـين خرفــه داراي ملاتــونين بــه عنــوان مولكــولي بــا ويژگــي هــاي آنتي اكسيداني است. نتايج آناليز گياه خرفه نشان مي دهد كه مقدار پتاسيم در اين گياه بيش از ساير مواد معدني است كه اين امر سـبب مـي شـود اين گياه گزينه مناسبي براي قـرار گـرفتن در برنامـه غـذايي بيماران مبتلا به فشار خون بالا در نظر گرفته شود.[۱۲] تفاوت در مواد مغذي مي تواند تحت تأثير نوع گونه، ژن هـا و نيز عوامل محيطي نظير نور، درجه حرارت، بارنـدگي، طـول روز، طول و عرض جغرافيايي، ويژگي هاي خاك، ارتفاع محـل رويش و نيز نوع تغذيه باشد. در مطالعه اي كه به بررسي مقـدار اسيدهاي چرب ضروري در دانه هاي تخم خرفـه در دو منطقـه سردشت و گرگان انجام گرفت مشخص شد كـه مقـدار اسـيد لينولنيــك، اســيد لينولئيــك و اســيد آراشــيدونيك در نمونــه سردشت بيشتر از نمونه گرگان بوده و بيانگر اين مطلـب اسـت كه ميزان روغن و تركيبات اسيدهاي چرب روغن خرفه ممكن است تحت تأثير شرايط آب و هواي محل رويـش قـرار گيـرد.[۲] به علاوه، زمان برداشت نيز در تركيبات مغذي و فوايد اين گياه مؤثر اسـت. بـه عنـوان مثـال ميـزان كلسـيم، منيـزيم، پتاسيم، آهـن و روي در مرحلـه جـواني تـا بلـوغ گيـاه خرفـه افزايش مي يابند و مقدار سديم و كلر برگ ها در مرحله جـواني بيشتر و در زمان بلوغ كمتر مي شوند. [۴] در 100 گـرم از گيـاه تـازه خرفـه، 671-869 ميلـي گـرم اگزالات وجود دارد كه اين گياه را به منبع اين اسيد آلي تبـديل كرده است.[۸]

بررسي ها نشان مي دهد در مناطقي كه خرفه در سبد غذایی جای دارد، شيوع پايين سرطان و بيماري های قلبي گزارش شده اسـت كه احتمالاً به علت وجود اسـيدهاي چـرب امگـا 3 موجـود در خرفه است. این گیاه پر خاصیت، توسط دانشمندان به عنوان هشتمین گیاه پرکاربرد در دنیا شناخته شده است. [۱۳] خرفه در اغلب نقاط كره زمين از جملـه در منـاطق معتـدل و گرمسيري از اروپا تا آفريقا، آسيا، امريكا و استراليا به صورت خودرو رشد مي كند.[۱۴]

خرفه در طب سنتی ایران

[ویرایش]

خرفه داراي طبيعت سرد و تر اسـت. در منـابع طـب قديم و نيز در كتاب گياهان دارويـي و دايـره المعـارف گيـاهي خواص متعددي براي خرفه در نظر گرفته شده كه از جملـه آن مي توان به كاربردهايي مثل تصفيه كننده خون، ضــد آســم، تســكين دهنــده زخم هاي معـده، ضـد تهـوع، جلـوگيري كننـده از خـونريزي و هپاتيت، رفع عطش، رفع سرفه خشك، تنگي نفس، كاهش سردرد، خرد كردن سـنگ مثانـه، رفـع اخـتلالات ادراري، كاهش ريفلاكس معده- مـري و بالابردن سيسـتم ايمنـي اشـاره كـرد.[۱۵][۱۶][۱۷][۱۸] بذر خرفه دارای خاصیت مسکنی، رفع عطش، ضد اسهال خونی و مفید در سوختگی و تاول است.[۱۹] در كتب طب سـنتي ايـران، ايـن گياه به عنوان عامل افزايش وزن و چـاقي در افـراد داراي مـزاج گرم و خشك لاغر ذكر شده است. مصلح گياه خرفه مصطكى، كرفس، نعناع و مصلح تخم آن، قند است.

باتوجه به مطالعاتي كـه در سـال هـاي اخيـر انجـام گرفتـه، اثرات فارمـاكولوژيكي مختلفـي ماننـد هايپوگلايسـميك، هايپوكلسترولميك، كاهش دهنده فشار خون، ضـد ديابـت، كــاهش علائــم روانــي اســكيزوفرني، ضد سرفه، ضد التهاب و مسكن، اثر شل كنندگي عضله اسكلتي، اثر شل كنندگي بر عضـله صاف روده كوچك، آنتـي اكسـيداني و بازكننـدگي كانـال پتاسيمي در خرفه به اثبات رسيده است.[۲۰][۲۱][۲۲] ايـن گيـاه بـراي درمان استئوپروز و پسوريازيس به كار مي رود. همچنـين، داراي ويژگي هاي ضد قارچ، باكتري و نيز ضـد عفونـت اسـت. بر اساس تحقيقات انجام گرفته، اين گياه داراي خاصـيت ضد خستگي و ضد كمبود اكسيژن در بافت هاي بدن است.

خرفه در برنامه غذايي

[ویرایش]

اجزاي مختلف خرفه از جمله برگ، سـاقه و بذر آن بـه طـور گسترده در كشورهاي آسيايي گرمسـيري و مديترانـه اي جهـت اهـداف گونـاگون مثـل تغذيـه انسـان، صـنايع تبـديلي و دارو مصرف مي شود. برگ ها، ساقه هـا و گـل هـاي ايـن گيـاه مي توانند به طور خام و يا پخته مورد مصرف قرار گيرنـد.[۸]

ساقه و برگ هاي آبدار و خوراكي آن كه با اندكي مزه اسيدي و نمكي، طعم اسفناج را در ذهن تداعي مـي كنـد، بـه عنـوان سبزي معطر، مغـذي و خـوراكي در برخـي از كشـورها در منطقه مديترانه، چين، آسياي جنوب شرقي، شرق و مركز آفريقا و فيليپين مورد استفاده قرار مي گيرد. اين گيـاه در منـاطق جنوبي ايران نيز به عنوان يك سبزي، مورد كشت قرار مي گيـرد. علاوه بر اين، در برخي مناطق بـه شـكل خـام بـه عنـوان سالاد مصرف مي شود. . پخته آن در انـواع سـوپ هـا و يـا حتي به صورت ترشي قابل استفاده است. تخـم خرفه در تزيين شيريني و نان ها كاربرد دارد. بوميـان امريكـا و استراليا دانه هـاي آن را خـرد كـرده و در آرد جهـت تهيـه نـان استفاده مي کنند.[۲] خرفه در فرهنگ های مختلف همراه با مواد غذايي مختلـف و به اشكال متفـاوت در برنامـه غـذايي گنجانـده مـي شـود. در يونان، مخلوط خرفه خام با سيب زميني، گوجـه فرنگـي، پيـاز، فلفل سبز، جعفري خرد شده به همراه روغن زيتـون، سـركه و نمك به شكل سالاد مصرف مي شود. هلندي ها از آن سوپي بـه نام korkot selam تهيه مي كنند كه حـاوي كـرفس محلـي، تـره فرنگي، مركبات، سس سوياي شيرين است. در جاوا، اين گيـاه با تمبرهندي پخته مي شود. در مناطق مركزي جـاوا، بـرگ هـا و ساقه هاي جوان خرفه با موسير خرد شـده، سـير، فلفـل قرمـز، خرما و نمك، برگهاي Salam و يك تكه (Galangal Alpinia lengkuas) براي آماده سازي غذايي به نام oseng-Oseng به كار برده مي شود. همچنين به صورت آب پز يا بخارپز به همراه سـاير سبزيجات مثل اسفناج، جوانه ماش و سس بادام زميني تركيبـي به نام Pecel را ايجاد مي كند. در چين، خرفـه بـا سـير، روغـن كنجد و سس سويا سرخ مي شود. در سريلانكا، خرفه با مـاهي، سير، تره فرنگي، پودر فلفل و آبليمو سرخ مي شود. در مكزيك به سوپ يا خورش افزوده مي شود.[۲۳] تاكنون هيچ نشانه قابل توجهي مبنـي بـر سـميت ايـن گيـاه گزارش نشده است. بنابراين، مصرف روزانه خرفه، ايمن اسـت.[۲]

گیاه خرفه به دليل وجود مقادير قابل تـوجهي از ليگنـانهـا، فيبر رژيمي و آنتياكسيدان هاي طبيعي به عنوان يك ماده غذايي با اثرات سلامتي بخش و يا فراسودمند جهت غني سازي برخـي موادغذايي مثل نان فراسودمند حاوي اسيدهاي چرب امگا 3 و فيبر رژيمي به همراه ويژگي هاي حسي و كيفي مطلوب پيشـنهاد مي شود.[۲] در همين راستا در نتيجـه مطالعـه اي، بـا افـزودن پودر تخم خرفه به آرد گندم، مقدار اسيدهاي چرب امگا 3 و 6 نان افزايش يافت و افزودن كمتر از 10 درصد پودر خرفه سياه، موجب بهبود خواص حسي نان شد.[۹] در مطالعه ای، غنی سازی ماست با گیاه خرفه و ارزیابی پروفایل اسیدهای چرب و خواص آنتی اکسیدانی آن انجام شد. نتایج نشان داد, غنی سازی ماست با گیاه خرفه (روغن بذر خرفه, عصاره و ترکیبی از روغن و عصاره خرفه), سبب افزایش ارزش تغذیه ای ماست (امگا-3), و بهبود خواص آنتی اکسیدانی شده است. بنابراین با استفاده از گیاه خرفه می توان به تولید ماستی با ارزش افزوده ی بالاتر, ارزش تغذیه ای بالاتر همراه با فواید سلامتی بخش دست یافت. در واقع با توجه به این که ماست و محصولات لبنی از نظر اسیدهای چرب ضروری و ترکیبات آنتی اکسیدانی غنی نمی باشند, می توان با افزودن گیاه خرفه میزان این ترکیبات را در محصولات لبنی افزایش داد.[۲۴]

ميليون ها نفر در سراسر دنيا براي تأمين نيازهـاي غـذايي و نيز حفظ سلامتي خود از گياهـان خـوراكي و دارويـي اسـتفاده مي كنند. باتوجه به اهميت شناسـايي گياهـان ارزشـمند در ايـن زمينه، گياه خرفه به دليل دارا بودن بسياري از مواد مغذي و نيـز اثرات درماني مختلف مي تواند به عنوان يكي از مواد غذايي مهم براي آينده در نظر گرفته شود و جزئـي از برنامـه غـذايي همـه گروه هاي سني، مورد استفاده قرار گيرد.

نگارخانه

[ویرایش]

منابع

[ویرایش]

برابرنهاده‌های فرهنگستان زبان فارسی: دفتر هشتم. بازدید: نوامبر ۲۰۱۱.

  1. ↑ ۱٫۰ ۱٫۱ "Genus: Portulaca L." Germplasm Resources Information Network. United States Department of Agriculture. 2011-03-04. Archived from the original on 21 July 2011. Retrieved 10 November 2011.
  2. ↑ ۲٫۰ ۲٫۱ ۲٫۲ ۲٫۳ ۲٫۴ ۲٫۵ ۲٫۶ ۲٫۷ sid.ir
  3. ↑ Uddin, Md Kamal; Juraimi, Abdul Shukor; Ali, Md Eaqub; Ismail, Mohd Razi (2012-08). "Evaluation of Antioxidant Properties and Mineral Composition of Purslane (Portulaca oleracea L.) at Different Growth Stages". International Journal of Molecular Sciences (به انگلیسی). 13 (8): 10257–10267. doi:10.3390/ijms130810257. ISSN 1422-0067. PMC 3431857. PMID 22949859. {{cite journal}}: Check date values in: |date= (help)نگهداری یادکرد:فرمت پارامتر PMC (link)
  4. ↑ ۴٫۰ ۴٫۱ ۴٫۲ Uddin, Md. Kamal; Juraimi, Abdul Shukor; Hossain, Md Sabir; Nahar, Most. Altaf Un; Ali, Md. Eaqub; Rahman, M. M. (2014). "Purslane Weed ( Portulaca oleracea ): A Prospective Plant Source of Nutrition, Omega-3 Fatty Acid, and Antioxidant Attributes". The Scientific World Journal (به انگلیسی). 2014: 1–6. doi:10.1155/2014/951019. ISSN 2356-6140.
  5. ↑ مظفریان، ولی‌اله (۱۳۸۴). رده‌بندی گیاهی (کتاب دوم: دولپه‌ای‌ها). تهران: امیرکبیر. ص. ۹۵. شابک ۹۶۴-۰۰-۰۶۶۴-۵.
  6. ↑ Ezekwe, Michael O.; Omara-Alwala, Thomas R.; Membrahtu, Tadesse (1999-09-01). "Nutritive characterization of purslane accessions as influenced by planting date". Plant Foods for Human Nutrition (به انگلیسی). 54 (3): 183–191. doi:10.1023/A:1008101620382. ISSN 1573-9104.
  7. ↑ Oliveira, Ivo; Valentão, Patrícia; Lopes, Rosário; Andrade, Paula B.; Bento, Albino; Pereira, José Alberto (2009-07-01). "Phytochemical characterization and radical scavenging activity of Portulaca oleraceae L. leaves and stems". Microchemical Journal. 92 (2): 129–134. doi:10.1016/j.microc.2009.02.006. ISSN 0026-265X.
  8. ↑ ۸٫۰ ۸٫۱ ۸٫۲ ۸٫۳ Waldbillig, H.; Brain, Roslynn (2012-08-01). "Urban Edibles: Ornamentals". USU Extension Publication: 1–4.
  9. ↑ ۹٫۰ ۹٫۱ Stroescu, Marta; Stoica-Guzun, Anicuta; Ghergu, Sorina; Chira, Nicoleta; Jipa, Iuliana (2013-05-01). "Optimization of fatty acids extraction from Portulaca oleracea seed using response surface methodology". Industrial Crops and Products. 43: 405–411. doi:10.1016/j.indcrop.2012.07.051. ISSN 0926-6690.
  10. ↑ El-Sayed, Mohamed-I Kotb (2011-09-01). "Effects of Portulaca oleracea L. seeds in treatment of type-2 diabetes mellitus patients as adjunctive and alternative therapy". Journal of Ethnopharmacology. 137 (1): 643–651. doi:10.1016/j.jep.2011.06.020. ISSN 0378-8741.
  11. ↑ Yan, Jian; Sun, Li-Rong; Zhou, Zhong-Yu; Chen, Yu-Chan; Zhang, Wei-Min; Dai, Hao-Fu; Tan, Jian-Wen (2012-08-01). "Homoisoflavonoids from the medicinal plant Portulaca oleracea". Phytochemistry. 80: 37–41. doi:10.1016/j.phytochem.2012.05.014. ISSN 0031-9422.
  12. ↑ Alam, Md. Amirul; Juraimi, Abdul Shukor; Rafii, M. Y.; Abdul Hamid, Azizah; Aslani, Farzad; Hasan, M. M.; Mohd Zainudin, Mohd Asraf; Uddin, Md. Kamal (2014). "Evaluation of Antioxidant Compounds, Antioxidant Activities, and Mineral Composition of 13 Collected Purslane ( Portulaca oleracea L.) Accessions". BioMed Research International (به انگلیسی). 2014: 1–10. doi:10.1155/2014/296063. ISSN 2314-6133. PMC 3918865. PMID 24579078.{{cite journal}}: نگهداری یادکرد:فرمت پارامتر PMC (link)
  13. ↑ Liu, Lixia; Howe, Peter; Zhou, Ye-Fang; Xu, Zhi-Qiang; Hocart, Charles; Zhang, Ren (2000-09-29). "Fatty acids and β-carotene in Australian purslane (Portulaca oleracea) varieties". Journal of Chromatography A. 893 (1): 207–213. doi:10.1016/S0021-9673(00)00747-0. ISSN 0021-9673.
  14. ↑ Stroescu, Marta; Stoica-Guzun, Anicuta; Ghergu, Sorina; Chira, Nicoleta; Jipa, Iuliana (2013-05-01). "Optimization of fatty acids extraction from Portulaca oleracea seed using response surface methodology". Industrial Crops and Products. 43: 405–411. doi:10.1016/j.indcrop.2012.07.051. ISSN 0926-6690.
  15. ↑ Antczak, Adam; Kharitonov, Sergei A.; Montuschi, Paolo; Gorski, Pawel; Barnes, Peter J. (2005-12-08). "Inflammatory Response to Sputum Induction Measured by Exhaled Markers". Respiration. 72 (6): 594–599. doi:10.1159/000086721. ISSN 0025-7931.
  16. ↑ Radhakrishnan, R; Zakaria, M. N. M; Islam, M. W; Chen, H. B; Kamil, M; Chan, K; Al-Attas, A (2001-07-01). "Neuropharmacological actions of Portulaca oleraceae L v. sativa (Hawk)". Journal of Ethnopharmacology. 76 (2): 171–176. doi:10.1016/S0378-8741(01)00230-6. ISSN 0378-8741.
  17. ↑ Karimi, Gholamreza; Hosseinzadeh, Hossein; Ettehad, Negin (2004-06). "Evaluation of the gastric antiulcerogenic effects of Portulaca oleracea L. extracts in mice". Phytotherapy Research (به انگلیسی). 18 (6): 484–487. doi:10.1002/ptr.1463. ISSN 0951-418X. {{cite journal}}: Check date values in: |date= (help)
  18. ↑ Zhang, Ji-you; Chen, Xing-guo; Hu, Zhi-de; Ma, Xiao (2002-11-07). "Quantification of noradrenaline and dopamine in Portulaca oleracea L. by capillary electrophoresis with laser-induced fluorescence detection". Analytica Chimica Acta. 471 (2): 203–209. doi:10.1016/S0003-2670(02)00775-4. ISSN 0003-2670.
  19. ↑ Yan, Jian; Sun, Li-Rong; Zhou, Zhong-Yu; Chen, Yu-Chan; Zhang, Wei-Min; Dai, Hao-Fu; Tan, Jian-Wen (2012-08-01). "Homoisoflavonoids from the medicinal plant Portulaca oleracea". Phytochemistry. 80: 37–41. doi:10.1016/j.phytochem.2012.05.014. ISSN 0031-9422.
  20. ↑ Okwuasaba, F.; Ejike, C.; Parry, O. (1987-07-01). "Comparison of the skeletal muscle relaxant properties of Portulaca oleracea extracts with dantrolene sodium and methoxyverapamil". Journal of Ethnopharmacology. 20 (2): 85–106. doi:10.1016/0378-8741(87)90082-1. ISSN 0378-8741.
  21. ↑ Habtemariam, Solomon; Harvey, Alan L.; Waterman, Peter G. (1993-12-01). "The muscle relaxant properties of Portulaca oleracea are associated with high concentrations of potassium ions". Journal of Ethnopharmacology. 40 (3): 195–200. doi:10.1016/0378-8741(93)90068-G. ISSN 0378-8741.
  22. ↑ Parry, O.; Okwuasaba, F. K.; Ejike, C. (1987-05-01). "Skeletal muscle relaxant action of an aqueous extract of Portulaca oleracea in the rat". Journal of Ethnopharmacology. 19 (3): 247–253. doi:10.1016/0378-8741(87)90002-X. ISSN 0378-8741.
  23. ↑ Tarkergari, S.; Waghray, K.; Gulla, S. (2012-12-15). "Acceptability Studies of Value Added Products with Purslane (Portulaca oleracea)". Pakistan Journal of Nutrition. 12 (1): 93–96. doi:10.3923/pjn.2013.93.96. ISSN 1680-5194.
  24. ↑  صالحی ماه طلا | قربانی محمد | صادقی ماهونک علیرضا | خمیری مرتضی (۱۴۰۰). «غنی سازی ماست با گیاه خرفه(Portulaca oleracea): ارزیابی پروفایل اسیدهای چرب و خواص آنتی اکسیدانی». www.sid.ir. دریافت‌شده در ۲۰۲۴-۰۹-۰۸.
برگرفته از «https://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=خرفه&oldid=40487107»