خرس نیست
| خرس نیست | |
|---|---|
 پوستر رسمی جشنوارهٔ فیلم ونیز | |
| انگلیسی | No Bears |
| کارگردان | جعفر پناهی |
| تهیه‌کننده | جعفر پناهی |
| نویسنده | جعفر پناهی |
| بازیگران |
|
| فیلم‌بردار | امین جعفری |
| تدوین‌گر | امیر اطمینان |
| توزیع‌کننده | سلولوید دریمز |
تاریخ‌های انتشار |
|
مدت زمان | ۱۰۷ دقیقه |
| کشور | ایران |
| زبان | |
| فروش گیشه | ۹۸۱٬۱۵۹ دلار[۱] |
خرس نیست (انگلیسی: No Bears)[۲][۳] یک فیلم درام ایرانی به کارگردانی، تهیه‌کنندگی و نویسندگی جعفر پناهی از سال ۲۰۲۲ است. در این فیلم که به‌طور مخفیانه در ایران فیلم‌برداری شده‌است، پناهی، ناصر هاشمی پروین، وحید مبصری، بختیار پنجه‌ای و مینا کاوانی در کنار دیگران ایفای نقش می‌کنند. تولید فیلم در مهٔ ۲۰۲۲ به پایان رسید و حقوق توزیع جهانیِ آن توسط شرکت فرانسوی سلولوید دریمز تضمین شد.
خرس نیست برای نخستین بار در ۹ سپتامبر ۲۰۲۲ در هفتاد و نهمین دوره جشنواره بین‌المللی فیلم ونیز در رقابت اصلی شیر طلایی نمایش داده شد و برندهٔ جایزه ویژه هیئت داوران این جشنواره شد. این فیلم به دلیل اصالت، مضامین و کارگردانی، نقدهای مثبتی را از منتقدان دریافت کرد.[۴][۵][۶][۷][۸][۹]
طرح داستان
[ویرایش]این فیلم دو داستان عاشقانهٔ موازی را به تصویر می‌کشد که در آن عاشقان با موانعِ پنهان و اجتناب‌ناپذیر، نیروی خرافات و مکانیکِ قدرت مبارزه می‌کنند. پناهی همزمان نقش خودش را بازی می‌کند. او در یکی از روستاهای ایران در مرز ترکیه است و سعی دارد تیمش را برای فیلم‌برداری در سمت ترکیه راهنمایی کند. پناهی با کمک دستیار کارگردانش که هر شب به ملاقات او می‌رود و تصاویر ضبط‌شده را به او تحویل می‌دهد، داستان یک زوج را روایت می‌کند که تلاش دارد برای فرار به فرانسه پاسپورت‌های جعلی بگیرد. در همان زمان پناهی ناخودآگاه درگیر سیاست روستای محل اقامتش می‌شود. شورای ریش‌سفیدان به ملاقات پناهی می‌روند و از او می‌خواهند که تصویری را که ادعاشده که او از یک زوج محلی گرفته باشد را نشان دهد. این تصویر یک رابطه ممنوعه را نشان می‌دهد. پناهی مدعی است که چنین تصویری را نگرفته‌است. روستاییان از باور او امتناع می‌ورزند. وضعیت تشدید می‌شود و فعالیت‌های هنری به ظاهر بی‌اهمیت عواقب ناگواری را در پی دارد.[۱۰]
بازیگران
[ویرایش]- جعفر پناهی در نقش خودش
- ناصر هاشمی در نقش رئیس روستا
- وحید مبصری در نقش قنبر
- بختیار پنجه‌ای در نقش بختیار
- مینا کاوانی در نقش زارا
- نرجس دلارام در نقش مادر قنبر
- رضا حیدری در نقش رضا
- جواد سیاحی در نقش یعقوب
- یوسف سلیمانی در نقش عموی یعقوب
- امیر داور در نقش سولدوز
- دریا عالی در نقش گوزل
- رحیم عباسی در نقش روستایی
- سینان یوسف اوغلو در نقش سینان
- احسان احمد خانپور در نقش بچه
- ایمان بازیار در نقش سرباز
تولید
[ویرایش]خرس نیست نهمین فیلم بلند به کارگردانی پناهی و اولین فیلم پس از سه‌رخ (۲۰۱۸) است. این فیلمساز دو فیلم کوتاه در این بین ساخته‌است. پناهی علاوه بر کارگردانی و تهیه‌کنندگی این فیلم، همچنین به عنوان بازیگر با ناصر هاشمی، وحید مبصری، بختیار پنجه‌ای، مینا کاوانی و دیگران همکاری کرده‌است.[۳][۱۱] گفته می‌شود که پس از پایان شهربندان اعمال‌شده در سال ۲۰۲۲ به دلیل دنیاگیری کووید-۱۹ در ایران، پناهی آزادی های بیشتری برای تولید این فیلم دریافت کرد.[۱۱]
تولید این فیلم در مهٔ ۲۰۲۲ به پایان رسید.[۱۲] حقوق فیلم مدت کوتاهی بعد در جشنواره فیلم کن ۲۰۲۲ توسط شرکت پاریسی سلولوید دریمز معامله شد، که این وظیفه را برای آثار قبلی این کارگردان نیز بر عهده گرفته بود.[۱۱]
دستگیری کارگردان
[ویرایش]_revised.jpg)
در ۱۱ ژوئیه ۲۰۲۲ اعلام شد که پناهی به اتهام «تبلیغ علیه نظام» باید شش سال حبس را در زندان اوین بگذراند.[۱۳] به گفته خودش، او پس از دستگیریِ دو همکارش محمد رسول‌اف و مصطفی آل‌احمد، با چند صد فیلمساز دیگر ابراز همبستگی کرده‌بود. گفته می‌شود که آن‌ها به صورت آنلاین علیه خشونت پلیس در ایران تظاهرات کردند.[۱۴]
پس از انتخاب خرس نیست برای رقابت شیر طلاییِ جشنوارهٔ فیلم ونیز، وزارت فرهنگ و ارشاد این فیلم را یک «سیاسی‌بازی [تا] یک فیلم سینمایی» خواند که «پروانه ساخت ندارد».[۱۵] کانون کارگردانان سینمای ایران در بیانیه‌ای پس از تبریک به کارگردان منتخب این جشنواره، خواستار رسیدگی «به درخواست ۱۹ صنف سینمائی و صدها سینماگر» و «بررسی هرچه سریع‌تر وضعیت این سینماگران و آزادی آنان» شد.[۱۶][۱۷]
گزارش‌شد که این دوره از جشنواره فیلم ونیز به طرز قابل‌توجهی تحت تأثیر دستگیری و محاکمه جعفر پناهی قرار گرفت؛ دبیر هنری این جشنواره، آلبرتو باربرا، پس از اعلامِ فیلم‌های این دوره در یک رویداد رسانه‌ای خواستار آزادی کارگردانان پناهی، رسول‌اف و آل‌احمد شد.[۱۵] او بعداً از «تمام فیلم‌سازان و سایر اشخاص سرشناس» خواست تا برای اعتراض به دستگیری پناهی و ابراز همبستگی با تمام افراد از سراسر جهان که به همین شکل با آزار و اذیت مواجه شده‌اند، به یک فلش ماب بپیوندند که پیش از اکران فیلم در ۹ سپتامبر ساعت ۱۶:۳۰ در سالن سینمای پالازو دل سینما روی فرش قرمز برگزار شد.[۱۸][۱۹][۲۰] در این فلش ماب صدها نفر از جمله آلبرتو باربرا، جولیان مور، ماریانو کوهن و لئوناردو دی کوستانزو شرکت کرده و به دستگیری جعفر پناهی، روی فرش قرمز پیش از اکران فیلمش، اعتراض کردند.[۲۱]
انتشار
[ویرایش]خرس نیست در ژوئیه ۲۰۲۲ برای رقابت شیر طلایی در هفتاد و نهمین دوره جشنواره بین‌المللی فیلم ونیز انتخاب شد.[۱۵] پوستر رسمی فیلم در ۷ سپتامبر در آن جشنواره رونمایی شد،[۲۲][۲۳] و فیلم برای نخستین بار با عنوان بین‌المللی «No Bears» در ۹ سپتامبر به نمایش درآمد.[۲۴]
نمایش دیگری از این فیلم در سپتامبر ۲۰۲۲ برای جشنواره بین‌المللی فیلم تورنتو ۲۰۲۲ برنامه‌ریزی شد.[۱۰]
بازخورد
[ویرایش]- در بازخوردهای اولیه، کارگردانی، مضامین و کیفیت فیلم مورد تحسین منتقدان قرار گرفت،[۲۵][۲۶][۲۷] و برخی از منتقدان در جشنواره فیلم ونیز، آن را به‌عنوان بهترین اثر پناهی تاکنون دانستند.[۲۸][۲۹] در وبگاه راتن تومیتوز، ٪۱۰۰ از ۸۸ بررسی منتقدین مثبت است و این فیلم میانگینِ امتیاز ۸٬۵/۱۰ را در اختیار دارد. اجماع این وبگاه چنین می‌نویسد: «خرس نیست شاهد فیلمسازی دقیق جعفر پناهی است و تماشاگران را به بررسی لایه‌های پیچیده یک داستان فریبندهٔ ساده ترغیب می‌کند: مردی که توسط کشورش سرکوب و موقوف شده‌است.»[۳۰] این فیلم در متاکریتیک که از میانگین وزنی استفاده می‌کند، بر اساس نظر ۲۵ منتقدین امتیاز ۹۲ از ۱۰۰ را کسب کرده که نشان‌گر «تحسین همگانی» است.[۳۱]
- آندرئاس بوشه از تاگس اشپیگل در مقاله‌ای دربارهٔ این فیلم آن را برداشتی برجسته از یک «خودزندگی‌نامهٔ ساختگیِ مِتاسینمایی»[الف] دانست که «دگراَندیشیِ پناهی را که از زمان دستگیری او در ۲۰۱۰ آغاز شده‌است [را با] نوعی خودسرزنشیِ ظریف به تصویر می‌کشد»؛ بوشه همچنین خاطرنشان می‌کند که «نااُمیدی پناهی در این فیلم طوری ملموس می‌شود، که گویا او از پیش می‌دانست که دستگیر خواهد شد».[۳۳]
جوایز و نامزدی‌ها
[ویرایش]جعفر پناهی با فیلم خرس نیست برای دومین بار برای دریافت شیر طلایی، جایزهٔ اصلی جشنواره فیلم ونیز، به رقابت پرداخت. او این جایزه را نخستین بار برای فیلم دایره (۲۰۰۰) دریافت کرد. خرس نیست برندهٔ جایزه ویژه هیئت داوران بخش رقابت اصلی این جشنواره شد؛ این جایزه در غیاب کارگردان توسط بازیگرانِ فیلم مینا کاوانی و رضا حیدری دریافت شد.[۳۵]
| جشنواره | تاریخ مراسم | جایزه | دریافت‌کننده | نتیجه | منبع |
|---|---|---|---|---|---|
| جشنواره فیلم ونیز | ۳۱ اوت — ۱۰ سپتامبر ۲۰۲۲ | شیر طلایی | جعفر پناهی 
|
نامزدشده | [۳۶] |
| جایزه ویژه هیئت داوران | خرس نیست | برنده | |||
| جشنواره بین‌المللی فیلم شیکاگو | ۱۳—۲۳ اکتبر ۲۰۲۲ | جایزه شجاعت سینمایی | برنده | [۳۷] | |
| هوگوی طلایی | نامزدشده | [۳۸] | |||
| جشنواره بین‌المللی فیلم وایادولید | ۲۲—۲۹ اکتبر ۲۰۲۲ | سنبله طلایی | نامزدشده | [۳۹] | |
| کارگردان زندانی است، بنابراین نمی‌تواند در مسابقات شرکت کند و جوایزی دریافت کند.[۱۶]
| |||||
جستارهای وابسته
[ویرایش]پانویس
[ویرایش]یادداشت‌ها
[ویرایش]- ↑ «مِتاسینما» شیوه‌ای از فیلمسازی است که در آن فیلم به مخاطب اطلاع می‌دهد که در حال تماشای یک اثر داستانی است و عمدتاً برخلاف قراردادهای روایی که هدفشان حفظ تعلیق ناباوری مخاطب است، عمل می‌کند.[۳۲]
منابع
[ویرایش]- ↑ "No Bears (2022)". Box Office Mojo. Retrieved 3 February 2023.
- ↑ "Celluloid Dreams | No Bears". سلولوید دریمز (به انگلیسی). ۸ اوت ۲۰۲۲. Archived from the original on 4 August 2022. Retrieved 4 August 2022.
- ↑ ۳٫۰ ۳٫۱ "NO BEARS (KHERS NIST) - A film by JAFAR PANAHI" (PDF). سلولوید دریمز (به انگلیسی). ۴ اوت ۲۰۲۲. Archived (PDF) from the original on 4 August 2022. Retrieved 4 August 2022.
- ↑ ایسنا. «ماجرای فیلم جعفر پناهی چیست؟».
- ↑ عصر ایران. «فیلم آخر جعفر پناهی درباره چیست؟ رونمایی از پوستر در آستانه نمایش در ونیز (+عکس)».
- ↑ انتخاب. «محسن تنابنده بهترین بازیگر بخش افق‌ها شد؛ «جنگ جهانی سوم» ساخته هومن سیدی، بهترین فیلم/ جایزه ویژه هیات داوران به فیلم «خرس نیست» جعفر پناهی رسید».
- ↑ دانشجو. «آمار تماشاگران «تا فردا» و «خرس نیست» در سینما‌های فرانسه».
- ↑ ایرنا. ««خرس نیست»؛ تنها اکران روز پایانی ونیز/ بازار داغ فیلم‌های کوتاه در ۱۰ سپتامبر».
- ↑ ایسنا. «رونمایی از «خرس» جعفر پناهی در جشنواره بین‌المللی فیلم ونیز».
- ↑ ۱۰٫۰ ۱۰٫۱ «No Bears / Khers Nist». جشنواره بین‌المللی فیلم تورنتو. بایگانی‌شده از اصلی در ۳۰ ژوئیه ۲۰۲۲. دریافت‌شده در ۳۱ ژوئیه ۲۰۲۲.
- ↑ ۱۱٫۰ ۱۱٫۱ ۱۱٫۲ Goodfellow, Melanie. "Celluloid Dreams to launch Jafar Panahi's new film 'No Bears' at Cannes (exclusive)". اسکرین دیلی (به انگلیسی). Archived from the original on 20 May 2022. Retrieved 31 July 2022.
- ↑ Raup, Jordan. "Hong Sangsoo and Jafar Panahi Have Finished Shooting Their Next Films". thefilmstage (به انگلیسی). Archived from the original on 23 July 2022. Retrieved 31 July 2022.
- ↑ "Jafar Panahi is third film-maker in a week to be arrested in Iran". گاردین (به انگلیسی). 2022-07-11. Archived from the original on 7 August 2022. Retrieved 2022-08-03.
- ↑ "Regisseur Panahi muss sechs Jahre in Haft". تاگس‌شاو (به آلمانی). 19 ژوئیه 2022. Archived from the original on 22 July 2022. Retrieved 31 July 2022.
- ↑ ۱۵٫۰ ۱۵٫۱ ۱۵٫۲ علی مصلح (۲۰۲۲-۰۷-۲۸). «حضور فیلم‌های ایرانی در جشنواره ونیز و کابوس ادامه‌دار وزارت ارشاد». ایندیپندنت فارسی. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۸ ژوئیه ۲۰۲۲. دریافت‌شده در ۲۰۲۲-۰۸-۰۳.
- ↑ ۱۶٫۰ ۱۶٫۱ بابک غفوری‌آذر (۸ اوت ۲۰۲۲). «اهمیت حضور فیلم تازه جعفر پناهی در جشنواره فیلم ونیز». رادیو فردا. بایگانی‌شده از اصلی در ۴ اوت ۲۰۲۲. دریافت‌شده در ۴ اوت ۲۰۲۲.
- ↑ «تبریک کانون کارگردانان سینما به فیلم‌های حاضر در جشنواره ونیز». تابناک. ۸ اوت ۲۰۲۲.
- ↑ Ntim, Zac (2022-08-25). "Venice Film Festival Announces New Solidarity Initiatives For Arrested And Jailed Filmmakers". ددلاین هالیوود (به انگلیسی). Retrieved 2022-08-25.
- ↑ Roxborough, Scott (2022-08-25). "Venice Festival to Hold 'Flash Mob' in Support of Imprisoned Filmmakers in Iran". هالیوود ریپورتر (به انگلیسی). Retrieved 2022-08-25.
- ↑ Parfitt, Orlando (25 August 2022). "Venice plans red carpet flash mob protest for Jafar Panahi premiere". اسکرین اینترنشنال (به انگلیسی). Retrieved 25 August 2022.
- ↑ تراباتونی, آلینا (۹ سپتامبر ۲۰۲۲). "Flash mob hits Venice red carpet to protest arrest of Iranian director Jafar Panahi". اسکرین اینترنشنال (به انگلیسی). Archived from the original on 9 September 2022. Retrieved 10 September 2022.
- ↑ «Jafar Panahi's "No Bears" Poster Unveiled in Venice International Film Festival - MoviesRulz». moviesrulz (به انگلیسی). ۷ سپتامبر ۲۰۲۲. بایگانی‌شده از اصلی در ۸ سپتامبر ۲۰۲۲. دریافت‌شده در ۸ سپتامبر ۲۰۲۲.
- ↑ پریسا زنگنه‌منش (۷ سپتامبر ۲۰۲۲). «رونمایی از «خرس» جعفر پناهی در جشنواره بین‌المللی فیلم ونیز». ایسنا. بایگانی‌شده از اصلی در ۸ سپتامبر ۲۰۲۲. دریافت‌شده در ۸ سپتامبر ۲۰۲۲.
- ↑ "Khers nist (No bears)". labiennale (به انگلیسی). 26 ژوئیه 2022. Archived from the original on 26 July 2022. Retrieved 31 July 2022.
- ↑ اریک پدرسون (۹ سپتامبر ۲۰۲۲). «Venice Review: Jafar Panahi's 'No Bears'». ددلاین هالیوود (به انگلیسی). بایگانی‌شده از اصلی در ۱۰ سپتامبر ۲۰۲۲. دریافت‌شده در ۱۰ سپتامبر ۲۰۲۲.
- ↑ جمشید اکرمی (۱۰ سپتامبر ۲۰۱۰). «A Matter of Honor and Shame». یاهو! نیوز (به انگلیسی). بایگانی‌شده از اصلی در ۱۰ سپتامبر ۲۰۲۲. دریافت‌شده در ۱۰ سپتامبر ۲۰۱۰.
- ↑ سوفی مانکز کافمن (۹ سپتامبر ۲۰۱۰). «'No Bears' Review: Now Imprisoned Jafar Panahi Tenderly Shows the Difficulty of Leaving Iran». ای‌اوال (به انگلیسی). بایگانی‌شده از اصلی در ۱۰ سپتامبر ۲۰۲۲. دریافت‌شده در ۱۰ سپتامبر ۲۰۱۰.
- ↑ "Filmfestspiele Venedig enden mit Preisverleihung". Weinheimer Nachrichten (به آلمانی). ۱۰ سپتامبر ۲۰۲۲. Archived from the original on 10 September 2022. Retrieved 10 September 2022.
- ↑ «Filmfestspiele Venedig enden mit Preisverleihung - Rhein Main Verlag» [جشنواره فیلم ونیز با اهدای جوایز به پایان رسید]. راین ماین فرلگ (به آلمانی). ۹ سپتامبر ۲۰۲۲. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۰ سپتامبر ۲۰۲۲. دریافت‌شده در ۱۰ سپتامبر ۲۰۲۲.
Einige Kritiker bezeichneten "No Bears" am Samstagmorgen als Panahis bis dato bestes Werk.
- ↑ "خرس نیست". راتن تومیتوز. فاندانگو مدیا. Retrieved 4 February 2023.
- ↑ "خرس نیست". Metacritic. Red Ventures. Retrieved 4 February 2023.
- ↑ Ames, Christopher. Movies About the Movies. p. 15
- ↑ «Filmfestspiele von Venedig (8): Ana de Armas glänzt als Marilyn Monroe [aber] bessere Chancen auf den Goldenen Löwen hat der inhaftierte Iraner Jafar Panahi» (به آلمانی). ترجمهٔ جشنواره فیلم ونیز: آنا دِ آرماس در نقش مرلین مونرو می‌درخشد [اما] جعفر پناهی، زندانی سیاسی ایرانی شانس بیشتری برای بردن شیر طلایی دارد. تاگس اشپیگل. ۹ سپتامبر ۲۰۲۲. بایگانی‌شده از اصلی در ۹ سپتامبر ۲۰۲۲. دریافت‌شده در ۱۰ سپتامبر ۲۰۲۲.
- ↑ ایرنا. «جعفر پناهی؛ وقتی خودش برای خودش نوشابه باز می‌کند».
- ↑ «فیلم «خرس نیست» ساخته جعفر پناهی، جایزه ویژه هیئت داوران جشنواره ونیز را دریافت کرد». BBC News فارسی. ۲۰ شهریور ۱۴۰۱. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۱ سپتامبر ۲۰۲۲. دریافت‌شده در ۲۰۲۲-۰۹-۱۱.
- ↑ رپولد، نیکولاس (۱۰ سپتامبر ۲۰۲۲). «'All the Beauty and the Bloodshed' Wins Best Film at Venice Film Festival». نیویورک تایمز (به انگلیسی). شاپا 0362-4331. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۰ سپتامبر ۲۰۲۲. دریافت‌شده در ۱۰ سپتامبر ۲۰۲۲.
- ↑ "58th Chicago International Film Festival Reveals Award Winners | Festivals & Awards | Roger Ebert". راجرابرت.کام (به انگلیسی). Retrieved 12 November 2022.
- ↑ Kay, Jeremy. "'No Bears', 'Saint Omer' among Chicago fest international selections (exclusive)". اسکرین اینترنشنال (به انگلیسی). Retrieved 12 November 2022.
- ↑ No Bears (2022) (به انگلیسی), Filmaffinity, archived from the original on 19 February 2023, retrieved 2022-11-12
پیوند به بیرون
[ویرایش]- خرس نیست در بانک اطلاعات اینترنتی فیلم‌ها (IMDb)
- خرس نیست در سلولوید دریمز (به انگلیسی)
- خرس نیست در کاتالوگ هفتاد و نهمین دوره جشنواره فیلم ونیز (به انگلیسی)
- خرس نیست در کاتالوگ جشنواره بین‌المللی فیلم تورنتو ۲۰۲۲ (به انگلیسی)