خرد ترکیبی

تعریف

خرد ترکیبی (Hybrid Wisdom) به سطح بالاتری از خرد انسانی-ماشینی در کاربردهای عملیِ گفتمان محاسباتی هوش مصنوعی اطلاق می شود که حاصل ترکیب هم افزای مزیتهای خِرد انسانی (حاصل از تجارب، هوش، بینش، دانش، آگاهی و ذوق انسانی) و مزیتهای خِرد ماشینی (حاصل از سلسله مراتب داده، اطلاعات، دانش و نهایتا خِرد) است.^[۱]^[۲]^[۳]^[۴]^[۵]^[۶]^[۷]^[۸]^[۹]^[۱۰]

خِرد ترکیبی و سایبرنتیک عمومی

ادراکی در حوزه میان رشته ای علوم شناختی، سایبرنتیک و هوش مصنوعی در سالهای فعلی 2025 وجود دارد که بیان می دارد: "در چند دهه آینده شاهد ترکیب هوش انسان با قابلیت‌های هوش مصنوعی خواهیم بود و الگوهای جدیدی برای حکمرانی و مدیریت عمومی پدیدار خواهد گشت."^[۱۱]

چشم اندازی از هماهنگی و تشریک مساعی انسان ها و عامل های هوشمند^[۱۲] (چه در اجتماع، چه در تولید صنعتی و چه در اقتصاد در قالب Society 5.0 و Industry 4.0 و Industry 5.0^[۱۳]) مطرح شده است.

منابع

↑ Schoenegger, Philipp; Tuminauskaite, Indre; Park, Peter S.; Bastos, Rafael Valdece Sousa; Tetlock, Philip E. (2024-11-08). "Wisdom of the silicon crowd: LLM ensemble prediction capabilities rival human crowd accuracy". Science Advances (به انگلیسی). 10 (45). doi:10.1126/sciadv.adp1528. ISSN 2375-2548.
↑ Hansen, Anne Lundgaard, John J. Horton, Sophia Kazinnik, Daniela Puzzello, and Ali Zarifhonarvar. "Simulating the Survey of Professional Forecasters." Available at SSRN (2024).
↑ بوربور حسین بیگی، سارا؛ بشارتی، محمدرضا (۱۴۰۳). «معماری سازمانی پیچیده و مبتنی بر خِرد ترکیبی برای نظام یکپارچه و هوشمند مدیریت مالی دولت» (PDF). مقالات هشتمین کنفرانس پیشرفتهای معماری سازمانی ایران ICAEA2024.
↑ https://www.hybrid-intelligence-centre.nl/
↑ https://www.forbes.com/sites/neilsahota/2024/02/01/hybrid-intelligence-the-workforce-for-society-50/
↑ Dellermann, Dominik, Philipp Ebel, Matthias Söllner, and Jan Marco Leimeister. "Hybrid intelligence." Business & Information Systems Engineering 61, no. 5 (2019): 637-643.
↑ Passerini, Andrea, Aryo Gema, Pasquale Minervini, Burcu Sayin, and Katya Tentori. "Fostering effective hybrid human-LLM reasoning and decision making." Frontiers in Artificial Intelligence 7 (2025): 1464690.
↑ Mestre, Antoni. "Towards a Hybrid Intelligence Paradigm: Systematic Integration of Human and Artificial Capabilities." In International Conference on Research Challenges in Information Science, pp. 149-156. Cham: Springer Nature Switzerland, 2024.
↑ Jarrahi, Mohammad Hossein, Christoph Lutz, and Gemma Newlands. "Artificial intelligence, human intelligence and hybrid intelligence based on mutual augmentation." Big Data & Society 9, no. 2 (2022): 20539517221142824.
↑ Zhang، Weizhi (۲۰۲۲). The World of Dual-Brain. Springer Nature.
↑ «خرازی: آینده حکمرانی نه تنها باید دیجیتالی، بلکه می‌بایست عادلانه، دلسوزانه و مولد باشد». ایسنا. ۲۰۲۵-۰۲-۱۲. دریافت‌شده در ۲۰۲۵-۰۲-۱۴.
↑ Ferreira, Carlos Miguel; Serpa, Sandro (2018-11-30). "Society 5.0 and Social Development: Contributions to a Discussion". Management and Organizational Studies. 5 (4): 26. doi:10.5430/mos.v5n4p26. ISSN 2330-5509.
↑ «انقلاب صنعتی پنجم؛ همکاری انسان و هوش مصنوعی». ایسنا. ۲۰۲۵-۰۲-۲۶. دریافت‌شده در ۲۰۲۵-۰۳-۰۱.

[1] Schoenegger, Philipp; Tuminauskaite, Indre; Park, Peter S.; Bastos, Rafael Valdece Sousa; Tetlock, Philip E. (2024-11-08). "Wisdom of the silicon crowd: LLM ensemble prediction capabilities rival human crowd accuracy". Science Advances (به انگلیسی). 10 (45). doi:10.1126/sciadv.adp1528. ISSN 2375-2548.

[2] Hansen, Anne Lundgaard, John J. Horton, Sophia Kazinnik, Daniela Puzzello, and Ali Zarifhonarvar. "Simulating the Survey of Professional Forecasters." Available at SSRN (2024).

[3] بوربور حسین بیگی، سارا؛ بشارتی، محمدرضا (۱۴۰۳). «معماری سازمانی پیچیده و مبتنی بر خِرد ترکیبی برای نظام یکپارچه و هوشمند مدیریت مالی دولت» (PDF). مقالات هشتمین کنفرانس پیشرفتهای معماری سازمانی ایران ICAEA2024.

[4] ttps://www.hybrid-intelligence-centre.nl/

[5] ttps://www.forbes.com/sites/neilsahota/2024/02/01/hybrid-intelligence-the-workforce-for-society-50/

[6] Dellermann, Dominik, Philipp Ebel, Matthias Söllner, and Jan Marco Leimeister. "Hybrid intelligence." Business & Information Systems Engineering 61, no. 5 (2019): 637-643.

[7] Passerini, Andrea, Aryo Gema, Pasquale Minervini, Burcu Sayin, and Katya Tentori. "Fostering effective hybrid human-LLM reasoning and decision making." Frontiers in Artificial Intelligence 7 (2025): 1464690.

[8] Mestre, Antoni. "Towards a Hybrid Intelligence Paradigm: Systematic Integration of Human and Artificial Capabilities." In International Conference on Research Challenges in Information Science, pp. 149-156. Cham: Springer Nature Switzerland, 2024.

[9] Jarrahi, Mohammad Hossein, Christoph Lutz, and Gemma Newlands. "Artificial intelligence, human intelligence and hybrid intelligence based on mutual augmentation." Big Data & Society 9, no. 2 (2022): 20539517221142824.

[10] Zhang، Weizhi (۲۰۲۲). The World of Dual-Brain. Springer Nature.

[11] «خرازی: آینده حکمرانی نه تنها باید دیجیتالی، بلکه می‌بایست عادلانه، دلسوزانه و مولد باشد». ایسنا. ۲۰۲۵-۰۲-۱۲. دریافت‌شده در ۲۰۲۵-۰۲-۱۴.

[12] Ferreira, Carlos Miguel; Serpa, Sandro (2018-11-30). "Society 5.0 and Social Development: Contributions to a Discussion". Management and Organizational Studies. 5 (4): 26. doi:10.5430/mos.v5n4p26. ISSN 2330-5509.

[13] «انقلاب صنعتی پنجم؛ همکاری انسان و هوش مصنوعی». ایسنا. ۲۰۲۵-۰۲-۲۶. دریافت‌شده در ۲۰۲۵-۰۳-۰۱.

[۱]

[۲]

[۳]

[۴]

[۵]

[۶]

[۷]

[۸]

[۹]

[۱۰]

[۱۱]

[۱۲]

[۱۳]