خدنگ خاکستری هندی

خدنگ خاکستری هندی
خدنگ خاکستری هندی بالغ در محیط زیست طبیعی (حیدرآباد)
وضعیت حفاظت
کمترین نگرانی  (IUCN 3.1)
رده‌بندی علمی
فرمانرو:	جانوران
شاخه:	طنابداران
رده:	پستانداران
راسته:	گوشت‌خوارسانان
تیره:	خدنگان
سرده:	خدنگ‌های آسیایی
گونه:	خدنگ خاکستری هندی
نام دوبخشی
Urva edwardsii اتین ژفروآ سنت-هیلر، ۱۸۱۸
منطقه پراکندگی خدنگ بزرگ
مترادف
Ichneumon edwardsii Herpestes edwardsii

خدنگ خاکستری هندی یا خدنگ بزرگ (نام علمی: Urva edwardsii) نام پستانداری گوشتخوار و گربه‌مانند از خانواده خدنگ‌ها است. بدن این جانور دراز و باریک است و دم بلند آن تقریباً به اندازه طول تنه آن است. موهای آن بلند و زبر و گوش‌ها و دست و پای خدنگ بزرگ، کوچک است. این جانور با ۳۶ تا ۴۵ سانتیمتر طول و رنگ گندمی مایل به حنایی در بیشتر مناطق هند و سریلانکا و در ایران تنها در نواحی جنوبی کشور (بلوچستان جنوبی، جنوب هرمزگان و بوشهر) زندگی می‌کند.یکی از زیستگاه‌های این جانور منطقه حفاظت‌شده حله در استان بوشهر است.

زیستگاه، ظاهر،رفتار و خوراک

زیستگاه

خدنگ های خاکستری هندی در بیشه‌زارها، در مزارع کشت شده یا در پوشش گیاهی شکسته و بوته‌ای مشاهده شده‌اند.

آنها همچنین در مناطق باز، علفزارها و بوته ها زندگی می کنند. آنها برای فرار از آفتاب نیمه روز، در سوراخ های روی زمین یا درختان توخالی می خوابند.

ظاهر

خدنگ های خاکستری بدنی بلند، پاهای کوتاه و غدد بویایی مقعدی بسیار توسعه یافته ای دارند. پوشش آنها ضخیم و از نظر بافت درشت است.

طول سر و بدن ۳۸ تا ۴۶ سانتی متر و طول دم آن 35 سانتی متر است. آنها ۴۰ دندان دارند. وزن اعضای این تیره بین ۰/۵ تا ۴ کیلوگرم است. ( بریج، 1948 ؛ واکر، 1975 )

خندگ های خاکستری (Herpestes edwardsi) دارای پنج انگشت در جلو و عقب پا است. پای عقبی تا پاشنه برهنه است، اما جلوی پا تا پنجه های تیز و خمیده اش مو دارد.

رفتار

خدنگ های خاکستری هندی، معمولا شکارچیان انفرادی زمینی و روزانه هستند که در طول روز و تا اواخر عصر به جستجو می پردازند. آنها را می توان در هر زمانی از روز دید، اما خدنگ های خاکستری هندی به ویژه در صبح زود و اوایل شب در جستجوی خزندگان فعال هستند. آنها از یورتمه سریع استفاده می کنند و دائماً حرکت می کنند و منطقه را برای یافتن غذا جستجو می کنند. آنها به ندرت در حال بالا رفتن از درختان دیده می شوند.

خوراک

خدنگ های خاکستری هندی شکارچیانی فرصت طلب هستند که عمدتاً از موش، مارمولک، مار و سوسک تغذیه می کنند. پرندگان زمینی، تخم‌های آنها و بخش‌هایی از گیاهان: میوه‌ها، توت‌ها و ریشه‌ها بخشی از رژیم غذایی آنها را تشکیل می دهند. در کشور هند دیده شده اند که آنها در حال تعقیب یک خرگوش هستند. در هند، خدنگ های خاکستری هندی از تخم‌ها و جوجه‌های مرغ قرمز جنگل، طاووس و کبک تغذیه می‌کند.

انها همچنین به شکار ملخ ها، عقرب ها، هزارپاها، قورباغه ها، خرچنگ ها و ماهی ها مشغول هستند. خدنگ ها جمجمه ای کشیده با دندان های مخصوص شکار دارد. دندانهای آنها یک لبه برشی در جلوی دهان تشکیل می دهند، نیش ها به سمت جلو آمده و بیرون زده اند و به آن اجازه می دهند روی سر مار بچسبد، و همینطور دندان های آسیاب دارای کاسه های نوک تیز برای له کردن حشرات کاربرد دارند.

درگیری با مار کبرا

این گونه از خدنگ ها به دلیل رفتارش در مبارزه با مارها شناخته شده است. در مبارزه با یک مار کبرا، یک خدنگ خاکستری هندی، از تکنیک ها و سازگاری های خاصی استفاده می کند. در ابتدا خدنگ مهاجم، دندان های خود را نشان می دهد. مار به نوبه خود دهان خود را کاملا باز می کند. کبرا بارها و بارها ضربه می زند، اما خدنگ می تواند از دسترس او به خارج بپرد و مانند یک بوکسور تاب بخورد. بعد از یک ساعت یا بیشتر ضربه زدن، مار خسته می شود و خدنگ می پرد و سعی می کند اولین نیش خود را بزند. مار معمولاً می تواند اولین نیش را تحمل کند، اما خدنگ تا زمانی که بتواند جمجمه مار کبری را نگه دارد و بشکند، ادامه می دهد. مار کبری معمولاً در نبرد با خدنگ خاکستری هندی، شکست می خورد زیرا نمی تواند به اندازه کافی در مقابل این گونه از خدنگ ها سریع ضربه بزند و زهر خود را تزریق کند.

نام علمی و زیرگونه ها

نام علمی این گونه ابتدا Ichneumon edwardsii بود که توسط اتین ژفروآ سنت-هیلر در سال ۱۸۱۷ پشنهاد شد. بعداخدنگ های Herpestes طبقه‌بندی شد، اما اکنون همه خدنگ‌های آسیایی در سرده Urva طبقه‌بندی می‌شوند.

زیرگونه‌ها:

• U. e. edwardsii
• U. e. ferrugineus
• U. e. lanka
• جستجو. montanus
• U. e. nyula

• 
• 
• 

نابع

• «ویکی‌پدیای انگلیسی». دریافت‌شده در ۱۵ ژوئن ۲۰۱۱.
• اطلس حیات وحش (مهره‌داران) استان بوشهر، نوشته اصغر عبدلی (به همراه دیگران)، چاپ ۱۳۸۸، انتشارات معارف.