حسنعلی دفتری
| حسنعلی دفتری | |
|---|---|
| زاده | ۱۲۸۹تهران |
| درگذشته | ۳۰ دی ۱۳۶۵ |
| ژانر | موسیقی سنتی ایرانی |
| ساز(ها) | ویلنسهتار |
| سازهای اصلی | |
| سه‌تار | |
| استاد(ها) | رکن‌الدین مختاریحسین هنگآفرینابوالحسن صبا |
حسنعلی دفتری (زادهٔ ۱۲۸۹ – درگذشتهٔ ۳۰ دی ۱۳۶۵) موسیقی‌دان و نوازندهٔ سه‌تار، اهل ایران بود.[۱][۲]
زندگی‌نامه
[ویرایش]حسنعلی دفتری در سال ۱۲۸۹ در تهران متولد شد. پدرش «نورالله دفتری» از علاقه‌مندان موسیقی ایرانی بود و به منظور آشنایی فرزندانش با موسیقی ایرانی، نوازنده‌ای با نام «شاه جانی» را برای آموزش موسیقی به آنان برگزید. شاه جانی که ساز تار را بسیار خوب می‌نواخت، آموزش فرزندان نورالله دفتری را آغاز کرد. در آن زمان حسنعلی کودک خردسالی بود که در گوشهٔ کلاس موسیقی می‌نشست و با علاقه گوش می‌کرد و ایرادهای خواهران بزرگ‌تر خود را تذکر می‌داد و با دهان، آهنگ درست قطعه‌ها را می‌نواخت. اما اصرار او به آموختن ساز از سوی پدر با مخالفت روبرو شد و به همین دلیل، حسنعلی را در سن ۸ سالگی برای ادامهٔ تحصیل به اروپا فرستاد. او پس از چند سال به ایران بازگشت. در این هنگام، پدر که همچنان علاقهٔ فرزندش به موسیقی را شاهد بود، یک ساز ویلن مرغوب به او هدیه داد. حسنعلی دفتری ۱۲ سال با این ساز تمرین کرد. او ابتدا نزد «باقرخان اسماعیل‌زاده» و پس از آن نزد رکن‌الدین مختاری در تهران و کرمانشاه، به تکمیل آموخته‌های موسیقی خود پرداخت. وی پس از ورود به دانشکدهٔ افسری، ابتدا نزد «یغما» و پس از آن نزد حسین هنگ‌آفرین فراگیری موسیقی را ادامه داد. در این هنگام به مدت ۵ سال نزد ابوالحسن صبا آموخته‌های خویش را تکمیل کرد. او مدتی با یک مأموریت کاری، به کردستان و کرمانشاه سفر کرد و در این سفر ساز ویلن او به سرقت رفت. وی پس از این اتفاق تصمیم به ترک نواختن ویلن گرفت و نواختن سه‌تار را آغاز کرد.[۳][۴][۵]
او در سال ۱۳۴۵ از فعالت‌های دولتی فراغت پیدا کرد و همکاری خود را با رادیو تلویزیون ملی ایران آغاز کرد. از وی تکنوازیهای متعددی در رادیو تلویزیون، از جمله در برنامهٔ تکنوازان و برنامهٔ گلها ضبط شده‌است.[۴][۶][۷][۸]
درگذشت
[ویرایش]حسنعلی دفتری، ۳۰ دی ۱۳۶۵ به دلیل سکتهٔ مغزی درگذشت. پیکر او در امام‌زاده طاهر کرج به خاک سپرده شد.[۱]
آثار هنری
[ویرایش]از جمله آثاری که از حسنعلی دفتری اجرا و به ضبط رسیده‌است، به موارد زیر می‌توان اشاره کرد:
| آلبوم‌ها | ||||
|---|---|---|---|---|
| نام آلبوم | سبک | دستگاه | توضیح | منبع |
| صدسال سه‌تار۲ | تکنوازی | سه‌گاه | این آلبوم شامل شانزده قطعه از نوازندگان معاصر است | [۹] |
| برنامه‌های رادیویی | ||||
| نام برنامه | شماره | دستگاه | هم‌نوازان | منبع |
| برنامه تکنوازان | ۱۴۳ | ابوعطا | علی‌اصغر بهاری، جهانگیر ملک | [۱۰] |
| ۱۸۷ | شوشتری | علی اصغر بهاری، جهانگیر ملک، منصور نریمان، مجید نجاحی، محمد موسوی | [۱۱] | |
| ۱۹۹ | دشتی | علی‌اصغر بهاری، جهانگیر ملک، منصور نریمان | [۱۲] | |
| ۲۰۱ | سه‌گاه | [۱۳] | ||
| ۲۰۹ | شور | با آهنگسازی: علی اکبر شهنازی و هم‌نوازی: منصور نریمان، علی اصغر بهاری، جهانگیر ملک | [۱۴] | |
| ۲۲۹ | بداهه‌نوازی | همایون خرم، مجید نجاحی، فریدون حافظی، جهانگیر ملک | [۱۵] | |
| ۲۳۵ | سه‌گاه | همایون خرم، مجید نجاحی، فریدون حافظی | [۱۶] | |
| ۲۵۰ | سه‌گاه | منصور صارمی، محمد موسوی، فریدون حافظی | [۱۷] | |
| ۲۶۵ | بیات ترک | منصور صارمی، محمد موسوی، ابراهیم سرخوش، جهانگیر ملک | [۱۸] | |
| ۲۷۴ | بیات ترک | فریدون حافظی، سیاوش زندگانی، محمد موسوی | [۱۹] | |
| ۲۷۸ | بیات ترک | فریدون حافظی، رضا ورزنده، منصور نریمان، جهانگیر ملک | [۲۰] | |
| ۲۸۲ | چهارگاه | فریدون حافظی، رضا ورزنده، محمد موسوی، جهانگیر ملک، منصور نریمان | [۲۱] | |
| ۳۰۲ | همایون | فریدون حافظی، محمد موسوی، امیرناصر افتتاح | [۲۲] | |
| ۳۰۶ | چهارگاه | [۲۳] | ||
| ۳۱۸ | بداهه‌نوازی | [۲۴] | ||
| ۳۲۶ | سه‌گاه | [۲۵] | ||
| ۳۳۲ | دشتی | [۲۶] | ||
| ۳۳۵ | شور | [۲۷] | ||
| ۳۴۲ | بیات اصفهان | فریدون حافظی، محمد موسوی، جهانگیر ملک، مجید نجاحی | [۲۸] | |
| ۳۴۵ | همایون | [۲۹] | ||
| ۳۵۳ | شور | فریدون حافظی، محمد موسوی، جهانگیر ملک | [۳۰] | |
| ۳۵۶ | ماهور | [۳۱] | ||
| ۳۵۹ | سه‌گاه | [۳۲] | ||
| ۳۶۵ | ماهور | [۳۳] | ||
| ۳۷۷ | سه‌گاه | فریدون حافظی، محمد موسوی، منصور نریمان، رضا ورزنده | [۳۴] | |
| ۳۸۱ | ابوعطا | فریدون حافظی، محمد موسوی، منصور نریمان، رضا ورزنده، امیرناصر افتتاح | [۳۵] | |
| ۴۱۴ | شور | فریدون حافظی، محمد موسوی، منصور نریمان | [۳۶] | |
| ۴۱۸ | ماهور | فریدون حافظی، جهانگیر ملک، منصور نریمان، علی‌اصغر بهاری | [۳۷] | |
| ۴۲۸ | بیات اصفهان | علی‌اصغر بهاری، جهانگیر ملک، منصور نریمان | [۳۸] | |
| ۴۳۰ | دشتی | [۳۹] | ||
| ۴۳۳ | چهارگاه | فریدون حافظی، محمد موسوی، منصور نریمان، جهانگیر ملک | [۴۰] | |
| ۴۳۹ | شور | جهانگیر ملک، محمد موسوی، رضا ورزنده، ابراهیم سرخوش | [۴۱] | |
| ۴۴۳ | چهارگاه | فریدون حافظی، محمد موسوی، منصور نریمان، جهانگیر ملک | [۴۲] | |
| ۴۴۶ | بیات اصفهان | [۴۳] | ||
| ۴۶۴ | شور | علی اصغر بهاری، ابراهیم سرخوش، منصور نریمان، جهانگیر ملک | [۴۴] | |
| ۵۱۸ | سه‌گاه | فریدون حافظی، جهانگیر ملک، کامران داروغه | [۴۳] | |
| ۵۲۳ | بیات اصفهان | [۴۵] | ||
| ۵۳۸ | دشتی | منصور صارمی، محمد موسوی، جهانگیر ملک | [۴۶] | |
| ۵۴۴ | ابوعطا | منصور نریمان، محمد موسوی، جهانگیر ملک | [۴۷] | |
| ۵۴۸ | افشاری | [۴۸] | ||
| ۶۲۵ | بیات ترک | اصغر فرهمند، محمد موسوی | [۴۹] | |
| ۶۳۸ | شور | اصغر فرهمند، محمد موسوی، ابراهیم سرخوش | [۵۰] | |
| ۶۶۳ | ماهور | فریدون حافظی، محمد موسوی، امیرناصر افتتاح | [۵۱] | |
| ۶۷۱ | بیات ترک | فریدون حافظی، امیرناصر افتتاح | [۵۲] | |
| ۶۷۴ | سه‌گاه | کامران داروغه، منصور نریمان، جهانگیر ملک | [۵۳] | |
منابع
[ویرایش]- ↑ ۱٫۰ ۱٫۱ نصیری‌فر، حبیب‌الله (۱۳۸۳). مردان موسیقی سنتی و نوین ایران (جلد دوم). تهران: نگاه. صص. ۳۸ و ۳۹ و۴۰. شابک ۹۶۴-۶۱۷۴-۱۳-۲.
- ↑ «حسنعلی دفتری». www.aftabir.com. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۰۴-۲۲.
- ↑ «حسنعلی دفتری». نوایاب. بایگانی‌شده از اصلی در ۹ ژوئیه ۲۰۱۹. دریافت‌شده در ۲۲ آوریل ۲۰۲۰.
- ↑ ۴٫۰ ۴٫۱ «حسنعلی دفتری». rasekhoon.net. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۰۴-۲۲.
- ↑ «تقویم موسیقی ایران | درگذشت حسنعلی دفتری - 27 دی ماه». نوای فارس. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۰۴-۲۲.
- ↑ «حدیث عشق - به یاد استاد علی‌اصغر بهاری». دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۰۵-۱۷.
- ↑ «تکنوازان». بایگانی‌شده از اصلی در ۹ دسامبر ۲۰۱۹. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۰۴-۲۲.
- ↑ «شما برای حسنعلی دفتری جستجو کردید «آوای بزرگان». آوای بزرگان. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۰۴-۲۲.
- ↑ «آواز بیات اصفهان». نوایاب. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۹ ژوئن ۲۰۱۹. دریافت‌شده در ۲۲ آوریل ۲۰۲۰.
- ↑ «تکنوازان شماره 143». book.iranseda.ir. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۰۴-۲۲.
- ↑ «تکنوازان شماره 187». book.iranseda.ir. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۰۴-۲۲.
- ↑ «تکنوازان برنامه شماره 199». book.iranseda.ir. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۰۴-۲۲.
- ↑ «تکنوازان برنامه شماره 201». book.iranseda.ir. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۰۴-۲۲.
- ↑ «تکنوازان شماره 209». book.iranseda.ir. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۰۴-۲۲.
- ↑ «تکنوازان شماره 229». book.iranseda.ir. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۰۴-۲۲.
- ↑ «تکنوازان برنامه شماره 235». book.iranseda.ir. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۰۴-۲۲.
- ↑ «تکنوازان شماره 250». book.iranseda.ir. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۰۴-۲۲.
- ↑ «تکنوازان شماره 265». book.iranseda.ir. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۰۴-۲۲.
- ↑ «تکنوازان شماره 274». book.iranseda.ir. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۰۴-۲۲.
- ↑ «تکنوازان برنامه شماره 278». book.iranseda.ir. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۰۴-۲۲.
- ↑ «تکنوازان برنامه شماره 282». book.iranseda.ir. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۰۴-۲۲.
- ↑ «تکنوازان شماره 302». book.iranseda.ir. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۰۴-۲۲.
- ↑ «تکنوازان برنامه شماره 306». book.iranseda.ir. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۰۴-۲۲.
- ↑ «تکنوازان شماره 318». book.iranseda.ir. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۰۴-۲۲.
- ↑ «تکنوازان برنامه شماره 326». book.iranseda.ir. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۰۴-۲۲.
- ↑ «تکنوازان برنامه شماره 332». book.iranseda.ir. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۰۴-۲۲.
- ↑ «تکنوازان برنامه شماره 335». book.iranseda.ir. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۰۴-۲۲.
- ↑ «تکنوازان شماره 342». book.iranseda.ir. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۰۴-۲۲.
- ↑ «تکنوازان شماره 345». book.iranseda.ir. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۰۴-۲۲.
- ↑ «تکنوازان شماره 353». book.iranseda.ir. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۰۴-۲۲.
- ↑ «تکنوازان شماره 356». book.iranseda.ir. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۰۴-۲۲.
- ↑ «تکنوازان شماره 359». book.iranseda.ir. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۰۴-۲۲.
- ↑ «تکنوازان شماره 365». book.iranseda.ir. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۰۴-۲۲.
- ↑ «تکنوازان برنامه شماره 377». book.iranseda.ir. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۰۴-۲۲.
- ↑ «تکنوازان برنامه شماره 381». book.iranseda.ir. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۰۴-۲۲.
- ↑ «تکنوازان برنامه شماره 414». book.iranseda.ir. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۰۴-۲۲.
- ↑ «تکنوازان برنامه شماره 418». book.iranseda.ir. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۰۴-۲۲.
- ↑ «تکنوازان برنامه شماره 428». book.iranseda.ir. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۰۴-۲۲.
- ↑ «تکنوازان برنامه شماره 430». book.iranseda.ir. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۰۴-۲۲.
- ↑ «تکنوازان برنامه شماره 433». book.iranseda.ir. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۰۴-۲۲.
- ↑ «تکنوازان برنامه شماره 439». book.iranseda.ir. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۰۴-۲۲.
- ↑ «تکنوازان شماره 443». book.iranseda.ir. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۰۴-۲۲.
- ↑ ۴۳٫۰ ۴۳٫۱ «تکنوازان برنامه شماره 446». book.iranseda.ir. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۰۴-۲۲.
- ↑ «تکنوازان برنامه شماره 464». book.iranseda.ir. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۰۴-۲۲.
- ↑ «تکنوازان برنامه شماره 523». book.iranseda.ir. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۰۴-۲۲.
- ↑ «تکنوازان شماره 538». book.iranseda.ir. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۰۴-۲۲.
- ↑ «تکنوازان برنامه شماره 544». book.iranseda.ir. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۰۴-۲۲.
- ↑ «تکنوازان برنامه شماره 548». book.iranseda.ir. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۰۴-۲۲.
- ↑ «تکنوازان برنامه شماره 625». book.iranseda.ir. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۰۴-۲۲.
- ↑ «تکنوازان برنامه شماره 638». book.iranseda.ir. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۰۴-۲۲.
- ↑ «تکنوازان برنامه شماره 663». book.iranseda.ir. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۰۴-۲۲.
- ↑ «تکنوازان برنامه شماره 671». book.iranseda.ir. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۰۴-۲۲.
- ↑ «تکنوازان برنامه شماره 674». book.iranseda.ir. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۰۴-۲۲.