حجم ضربه‌ای

در فیزیولوژی قلب و عروق، حجم ضربه ای (به انگلیسی: Stroke volume) (SV) حجم خون پمپ شده از بطن چپ در هر ضربان است. حجم ضربه ای با استفاده از اندازه‌گیری حجم بطن از اکوکاردیوگرام و کم کردن حجم خون در بطن در پایان ضربان (به نام حجم پایان سیستولی) از حجم خون درست قبل از ضربان محاسبه می‌شود (حجم پایان دیاستولی نامیده می‌شود). اصطلاح حجم ضربه ای می‌تواند برای هر دو بطن قلب به کار برود، اگرچه معمولاً به بطن چپ اشاره دارد. حجم ضربه ای برای هر دو بطن به‌طور کلی برابر است، تقریباً ۷۰ میلی لیتر در یک مرد سالم ۷۰ کیلوگرمی است.^[۱]

حجم ضربه ای یک عامل مهم تعیین‌کننده برون ده قلبی است که حاصل ضرب حجم ضربه ای و ضربان قلب است و همچنین برای محاسبه کسر تخلیه که حجم ضربه ای است تقسیم بر حجم پایان دیاستولی، استفاده می‌شود. از آنجا که در برخی شرایط و شرایط بیماری، میزان حجم ضربه ای کاهش می‌یابد، میزان حجم ضربه ای خود با عملکرد قلب ارتباط دارد.^[۲]

محاسبه

مقادیر ارائه شده برای یک مرد سالم 70 کیلوگرمی بیان شده‌اند.

حجم‌های بطنی
مشخصه	بطن راست	بطن چپ
حجم پایان دیاستولی	144 mL(± 23 mL)	142 mL (± 21 mL)
حجم پایان دیاستولی/ سطح بدن	78 mL/m² (± 11 mL/m²)	78 mL/m² (± 8.8 mL/m²)
حجم پایان سیستولی	50 mL (± 14 mL)	47 mL (± 10 mL)
حجم پایان سیستولی/ سطح بدن	27 mL/m² (± 7 mL/m²)	26 mL/m² (± 5.1 mL/m²)
حجم ضربه ای	94 mL (± 15 mL)	95 mL (± 14 mL)
حجم ضربه ای/ سطح بدن	51 mL/m² (± 7 mL/m²)	52 mL/m² (± 6.2 mL/m²)
کسر تخلیه	۶۶٪ (± ۶٪)	۶۷٪ (± ۴٫۶٪)
ضربان قلب	60–100 bpm	60–100 bpm
برون‌ده قلبی	4.0–8.0 L/minute	4.0–8.0 l L/minute

مقدار آن با کسر حجم پایان سیستولی (ESV) از حجم پایان دیاستولی (EDV) برای یک بطن معین به دست می‌آید.

SV=EDV-ESV

در یک مرد سالم ۷۰ کیلوگرمی، ESV تقریباً ۵۰ میلی لیتر و EDV تقریباً ۱۲۰ میلی لیتر است و اختلاف ۷۰ میلی لیتری را به عنوان حجم ضربه ای ایجاد می‌کند.

"کار حجم ضربه ای" به کار اشاره دارد، یا همان فشار خون ("P") ضرب در حجم ضربه ای. ESV و EDV متغیرهای ثابت هستند. ضربان قلب و میزان حجم ضربه ای ثابت نیستند.

عوامل تعیین‌کننده

به‌طور متوسط مردان به دلیل بزرگتر بودن قلب، حجم ضربه ای بیشتری نسبت به زنان دارند. با این حال، حجم ضربه ای به عوامل مختلفی از جمله اندازه قلب، انقباض، مدت انقباض، پیش بار (حجم پایان دیاستولی) و پس بار بستگی دارد.

ورزش

تمرینات طولانی مدت ورزش هوازی همچنین ممکن است باعث افزایش حجم ضربه ای شود، که غالباً منجر به کاهش ضربان قلب (در حالت استراحت) می‌شود. کاهش ضربان قلب باعث طولانی شدن دیاستول بطنی (پر شدن)، افزایش حجم پایان دیاستولی و در نهایت امکان خارج شدن خون بیشتر می‌شود.^[۳]

پیش بار

حجم ضربه ای ذاتاً توسط پیش بار کنترل می‌شود (درجه کشیده شدن بطن‌ها قبل از انقباض). افزایش حجم یا سرعت بازگشت وریدی، پیش بار را افزایش می‌دهد و از طریق قانون Frank-Starling، حجم ضربه ای را افزایش می‌دهد. کاهش بازگشت وریدی نتیجه عکس دارد و باعث کاهش حجم ضربه ای می‌شود.^[۴]

پس بار

پس بار (که معمولاً به عنوان فشار آئورت در هنگام سیستول اندازه‌گیری می‌شود) حجم ضربه ای را کاهش می‌دهد. اگرچه معمولاً بر حجم ضربه ای در افراد سالم تأثیر نمی‌گذارد، اما پس بار افزایش یافته باعث ممانعت از بطن‌ها در خارج کردن خون می‌شود و باعث کاهش حجم ضربه ای می‌شود. افزایش پس بار ممکن است در تنگی آئورت و افزایش فشار خون شریانی مشاهده شود.^[۵]^[۶]

شاخص حجم ضربه ای

همانند شاخص قلبی، شاخص حجم ضربه ای روشی است برای ارتباط حجم ضربه ای (SV) با اندازه سطح بدن فرد (BSA).

$SVI={SV \over BSA}={(CO/HR) \over BSA}={CO \over {HR\times BSA}}$

منابع

مشارکت‌کنندگان ویکی‌پدیا. «Stroke volume». در دانشنامهٔ ویکی‌پدیای انگلیسی، بازبینی‌شده در ۳ می ۲۰۲۱.

↑ Jones, Darran (30 December 2016). "Codemasters". Retro Gamer. Archived from the original on 3 June 2017. Retrieved 29 October 2018.
↑ Churchill, James (3 October 2022). "The Making Of Micro Machines, The Best Racer On The NES". Nintendo Life (به انگلیسی). Retrieved 21 August 2022.
↑ Barton, Seth (18 May 2021). ""$1.2 billion is a big number. But we think it's a great opportunity to bring two great companies together" – The inside track on EA's acquisition of Codemasters". MCVUK. Retrieved 18 May 2021.
↑ Partis, Danielle (6 July 2021). "Frank Sagnier and Rashid Varachia step down from Codemasters". GamesIndustry.biz. Retrieved 6 July 2021.
↑ "Codemasters® revs in-house game engine, reveals new name: EGO™ Game Technology Engine". GamesIndustry.biz. 6 December 2007. Archived from the original on 2022-07-03. Retrieved 27 October 2017.
↑ Leadbetter, Richard (December 12, 2009). "DiRT 2: EGO Evolution - Digital Foundry talks McRae tech with Codemasters CTO Bryan Marshall". Eurogamer (به انگلیسی).

[rg-1] Jones, Darran (30 December 2016). "Codemasters". Retro Gamer. Archived from the original on 3 June 2017. Retrieved 29 October 2018.

[2] Churchill, James (3 October 2022). "The Making Of Micro Machines, The Best Racer On The NES". Nintendo Life (به انگلیسی). Retrieved 21 August 2022.

[3] Barton, Seth (18 May 2021). ""$1.2 billion is a big number. But we think it's a great opportunity to bring two great companies together" – The inside track on EA's acquisition of Codemasters". MCVUK. Retrieved 18 May 2021.

[4] Partis, Danielle (6 July 2021). "Frank Sagnier and Rashid Varachia step down from Codemasters". GamesIndustry.biz. Retrieved 6 July 2021.

[gamesindustry-5] "Codemasters® revs in-house game engine, reveals new name: EGO™ Game Technology Engine". GamesIndustry.biz. 6 December 2007. Archived from the original on 2022-07-03. Retrieved 27 October 2017.

[6] Leadbetter, Richard (December 12, 2009). "DiRT 2: EGO Evolution - Digital Foundry talks McRae tech with Codemasters CTO Bryan Marshall". Eurogamer (به انگلیسی).

[۱]

[۲]

[۳]

[۴]

[۵]

[۶]