جنگ‌افزار هایپرسونیک
_(cropped).jpg)
جنگ‌افزار هایپرسونیک (به انگلیسی: Hypersonic weapon) یا جنگ‌افزار برین‌صوتی[۱]، به جنگ‌افزاری می‌گویند که بتواند با سرعت هایپرسونیک، یعنی ۵ تا ۲۵ برابر سرعت صوت (حدود ۱٫۶ تا ۸ کیلومتر بر ثانیه) حرکت کند.[۲]
جنگ‌افزارهای هواپیمای سوپرسونیک یا ابرصوتی با سرعتی کمتر حرکت می‌کنند. در سرعت هایپرسونیک، مولکول‌های جو اطراف به پلاسما تبدیل می‌شوند که هدایت و برقراری ارتباط را با جنگ‌افزار یا هواگرد دشوار می‌کند. جنگ‌افزار انرژی هدایت‌شده مانند لیزر ممکن است با سرعت‌های بالاتر عمل کند، اما آن را ردهٔ متفاوتی از جنگ‌افزار در نظر می‌گیرند.
تاکنون چند نوع از جنگ‌افزار هایپرسونیک شناخته شده‌اند؛
- اچ‌جی‌وی: کلاهک‌های موشکی که پس از مرحله پرتاب اولیه بالستیک با سرعت بالا در جو مانور می‌دهند و در جو می‌چرخند.[۳][۲]
- موشک کروز هایپرسونیک: موشک‌های کروز که به‌کمک موتورهای هواتنفسی مانند اسکرم‌جت به سرعت‌های بالا می‌رسند.[۳][۲]
- هواگردهای هایپرسونیک: به‌کمک موتورهای هواتنفسی مانند اسکرم‌جت به سرعت‌های بالا می‌رسند.[۲]
- سلاح‌هایی که پرتابه‌های هدایت‌شونده توپ را شلیک می‌کنند. اینها ممکن است پیشرفت‌های توپخانه سنتی یا فناوری‌های جدید مانند ریل‌گان (توپ ریلی) باشد.[۲]
- موشک‌های بالستیک که با سرعت بالا در هنگام ورود مجدد به جو حرکت می‌کنند.
تاریخچه
[ویرایش]![[نشان]](/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Wiki_letter_w_cropped.svg){kind=small} | این بخش نیازمند گسترش است. میتوانید با افزودن به آن کمک کنید. |
Silbervogel اولین طرح برای یک سلاح هایپرسونیک بود که توسط دانشمندان آلمانی در دهه ۱۹۳۰ ساخته شد.[۴]
در تهاجم روسیه به اوکراین در سال ۲۰۲۲، روسیه تسلیحات عملیاتی در اختیار دارد و از آنها برای نبرد استفاده می‌کند. کرملین تسلیحات هایپرسونیک جدید خود را، «قادر به غلبه بر همه سامانه‌های دفاع موشکی خارجی» در کنار مفهوم بازدارندگی پیشاهسته‌ای توصیف می‌کند که بخشی از دکترین نظامی رسمی روسیه از سال ۲۰۱۴ است.[۵]
برپایه کشور
[ویرایش]بیشتر طرح‌های این فهرست آزمایشی یا پژوهشی هستند.
آلمان
[ویرایش]- شفکس ۲ (SHEFEX II): پژوهش و آزمایش یک اچ‌جی‌وی، با مدیریت مرکز هوافضای آلمان است.[۶][۷][۸]
آمریکا
[ویرایش]- AGM-183 ARRW: یک جنگ‌افزار واکنش سریع هواپایه برای نیروی هوایی که لغو شد.
- بوئینگ ایکس-۵۱
- Cannon-Caliber Electromagnetic Gun launcher
- پروژه فالکون دارپا (سامانه جنگ‌افزار هایپرسونیک (HWS))
- GAM-87 Skybolt (لغو شد)
- موشک کروز حمله مافوق صوت (نیروی هوایی)
- سلاح مافوق صوت دوربرد (نیروی زمینی) و سامانه حمله سریع معمولی (دریایی) بوست-گلاید، هر دو از یک بدنه اچ‌جی‌وی معمولی (Hypersonic Glide) استفاده خواهند کرد.
- OpFires (دارپا)
- HALO تحت برنامه OASuW Inc 2 (نیروی دریایی)[۹][۱۰]
- پی‌جی‌اس (جنگ‌افزار هایپرسونیک پیشرفته)
ایران
[ویرایش]برزیل
[ویرایش]- ۱۴-ایکس
چین
[ویرایش]- CJ-100: یک موشک کروز برین‌صوت
- DF-ZF: کلاهک اچ‌جی‌وی که روی موشک DF-17 نصب شده‌است.
- YJ-21
روسیه
[ویرایش]- آوانگارد
- خا-۴۷ام۲ کینژال
- 3M22 Zircon
ژاپن
[ویرایش]فرانسه
[ویرایش]- VMaX: نوعی اچ‌جی‌وی است که اولین آزمایش پروازی آن در ۲۶ ژوئن ۲۰۲۳ از سایت DGA در Biscarrosse فرانسه انجام شد.[۱۵]
- VMaX-2: نوعی اچ‌جی‌وی
- ای‌اس‌ان۴جی (به فرانسوی: Air-Sol Nucléaire de 4e Génération): یک موشک کروز هواپایه برای جانشینی ASMP در نقش بازدارندگی پیشا-استراتژیک
کره جنوبی
[ویرایش]- موشک کروز Hycore
- Hyunmoo IV-4
- Hyunmoo V
کره شمالی
[ویرایش]- هواسونگ ۸: موشک دارای کلاهک اچ‌جی‌وی
مشترک
[ویرایش]- SCIFiRE: مشارکت استرالیا و آمریکا
هند
[ویرایش]- براهموس-۲
- اچ‌جی‌وی-۲۰۲اف
- اچ‌اس‌تی‌دی‌وی
- شوریا
یمن
[ویرایش]- موشک فلسطین 2
پدافند موشکی هایپرسونیک
[ویرایش] | این بخش نیازمند گسترش است با: تاریخ ژوئن ۲۰۲۳. میتوانید با افزودن به آن کمک کنید. |
منابع
[ویرایش]- ↑ «برین‌صوتی» [حمل‌ونقل هوایی] هم‌ارزِ «هایپرسونیک» (به انگلیسی: hypersonic)؛ منبع: گروه واژه‌گزینی. جواد میرشکاری، ویراستار. دفتر اول. فرهنگ واژه‌های مصوب فرهنگستان. تهران: انتشارات فرهنگستان زبان و ادب فارسی (ذیل سرواژهٔ برین‌صوتی)
- ↑ ۲٫۰ ۲٫۱ ۲٫۲ ۲٫۳ ۲٫۴ John T. Watts; Christian Trotti; Mark J. Massa (August 2020), Primer on Hypersonic Weapons in the Indo-Pacific Region (PDF), Atlantic Council, ISBN 978-1-61977-111-6
- ↑ ۳٫۰ ۳٫۱ "'National pride is at stake.' Russia, China, United States race to build hypersonic weapons". www.science.org (به انگلیسی). Retrieved 2022-11-14.
- ↑ David Wright; Cameron Tracy (1 August 2021), "Overhyped: The Physics and Hype of Hypersonic Weapons", Scientific American, 325 (2): 64–71
- ↑ McDermott, Roger (4 February 2022). "The Role of Hypersonic Weapons in Russian Military Strategy". The Jamestown Foundation.
- ↑ https://sgp.fas.org/crs/weapons/R45811.pdf
- ↑ https://s3.documentcloud.org/documents/23688406/r45811.pdf
- ↑ "Institute of Structures and Design".
- ↑ "HALO programme accelerates US Navy hypersonic capability drive". 5 September 2022.
- ↑ https://www.dote.osd.mil/Portals/97/pub/reports/FY2018/navy/2018oasuw.pdf?ver=2019-08-21-155650-680
- ↑ Motamedi, Maziar. "Fattah: Iran unveils its first hypersonic missile". www.aljazeera.com (به انگلیسی). Retrieved 2023-06-06.
- ↑ "Iran unveils 'Fattah,' its first hypersonic missile". The Jerusalem Post | JPost.com (به انگلیسی). Archived from the original on 6 June 2023. Retrieved 2023-06-06.
- ↑ Motamedi, Maziar. "Iran unveils upgraded hypersonic missile as Khamenei touts Israel 'failure'". Al Jazeera (به انگلیسی). Retrieved 2023-11-19.
- ↑ https://s3.documentcloud.org/documents/23688406/r45811.pdf
- ↑ «Is France about to fly its V-MAX hypersonic glider? - AeroTime» (به انگلیسی). ۲۰۲۳-۰۶-۲۶. دریافت‌شده در ۲۰۲۳-۰۶-۲۷.