جرم برخوردی چیکشلوب
جرم برخوردی چیکشلوب (به اسپانیایی: Impactor de Chicxulub)، که به نام علمی جرم برخوردی (کی/پی‌جی K/Pg) و نیز (با کمی نظریه‌پردازی) به عنوان سیارک چیکشلوب هم شناخته شده، یک سیارک یا یک دنباله‌دار با قطر حداقل ۱۰ کیلومتر (۶ مایل) است که ایجادکنندهٔ دهانه چیکشلوب بوده‌است. این جرم در فاصلهٔ چند کیلومتری از شهر امروزی چیکشلوب در مکزیک به زمین برخورد کرده، که از این رو جرم برخوردی و دهانهٔ آن به نام چیکشلوب نام‌گذاری شده‌اند. از آنجا که تاریخ برآورد شدهٔ برخورد این جرم و مرز کرتاسهٔ آن، با پالئوژن (مرز کی‌پی‌جی K-Pg) همزمان است، یک اجماع علمی صورت گرفته که: در اثر آن رویداد بوده که رویداد انقراض کرتاسه-پالئوژن، رویدادی که باعث مرگ دایناسورهای غیر مرغی و گونه‌های دیگری در این سیاره شده، به وجود آمده‌است.[۳][۴]
دهانهٔ برخوردی ایجاد شده بیش از ۱۸۰ کیلومتر (۱۱۰ مایل) قطر دارد،[۵] و این قطر آن دهانه را از دیدگاه پهناوری در ردیف سومین دهانهٔ برخوردی شناخته شده بر روی سیارهٔ زمین قرار می‌دهد.
نشانه‌های زمین‌شناسی جامانده تاریخ رویداد برخورد را در اواخر کرتاسه، حدود ۶۶ میلیون سال پیش نشان می‌دهند.[۶] مؤثر بودن این رویداد در ایجاد انقراضی که در آن زمان رخ داد، همان‌گونه که بر پایهٔ مرز کی-پی‌جی (K-Pg) استدلال شده، (مرز زمین‌شناسی بین کرتاسه و دوره پالئوژن) پیشنهادی ممکن است، ولی برخی از دانشمندان در این که آیا تأثیر آن برخورد تنهاعامل ایجاد انقراض بوده‌باشد مشکوکند. گروهی دیگر نیز می‌گویند که برخورد چیکسولوب می‌تواند تنها یکی از چند برخوردهای ممکن به زمین در حدود همان ایام بوده‌باشد.[۷]
در مارس ۲۰۱۰، به دنبال بررسی و تحلیل گسترده‌ای از مدارک موجود که حدود بیست سال داده‌های اندازه‌گیری‌شده را در زمینه‌های فسیل شناسی، ژئوشیمی، مدل سازی آب و هوا، ژئوفیزیک و رسوب را پوشش می‌داد، چهل و یک کارشناس بین‌المللی از سیصد و سه مؤسسه شواهد موجود را مورد بررسی قرار دادند و نتیجه گرفتند که تأثیر برخورد چیکسولوب در مرز کی-پی‌جی (K-Pg)، انقراض دسته‌جمعی، و از جمله دایناسورها باعث شده‌است.[۳][۴]
جستارهای وابسته
[ویرایش]منابع
[ویرایش]- ↑ Nicholas M. Short, Sr. , Crater Morphology Some Characteristic Impact Structures بایگانی‌شده در ۴ فوریه ۲۰۱۲ توسط Wayback Machine at nasa.gov, accessed January 2013
- ↑ The article by Nicholas M. Short, Sr. appears to have moved, but the image above does not appear to have moved with it. See Crater Morphology Some Characteristic Impact Structures بایگانی‌شده در ۲۰۱۲-۱۰-۲۸ توسط Wayback Machine at fas.org, Accessed December 9, 2015.
- ↑ ۳٫۰ ۳٫۱ "International Consensus — Link Between Asteroid Impact and Mass Extinction Is Rock Solid". www.lpi.usra.edu. Retrieved 2015-10-28.
- ↑ ۴٫۰ ۴٫۱ Schulte, Peter (March 5, 2010). "The Chicxulub Asteroid Impact and Mass Extinction at the Cretaceous-Paleogene Boundary" (PDF). Science. 327: 1214–8. Bibcode:2010Sci...327.1214S. doi:10.1126/science.1177265. PMID 20203042. Archived from the original (PDF) on June 25, 2015. Retrieved 2015-06-25.
- ↑ "Images Of Chicxulub Crater". neo.jpl.nasa.gov. Archived from the original on 28 February 2013. Retrieved 2015-10-28.
- ↑ "Dinosaur extinction: Scientists estimate 'most accurate' date". BBC News. Retrieved 2015-10-28.
- ↑ "Double space strike 'caused dinosaur extinction'". BBC News.
- مشارکت‌کنندگان ویکی‌پدیا. «Chicxulub impactor». در دانشنامهٔ ویکی‌پدیای انگلیسی، بازبینی‌شده در ۲۷ ژوئیه ۲۰۱۶.