تخته قاپو

تخته‌قاپو اصطلاحی که در زبان ترکی آذربایجانی به مفهوم «دروازهٔ چوبی» است اما در دوران پهلوی اول به طرح اسکان عشایر کوچ‌رو که مایل به یکجانشینی بودند، گفته می‌شد.

اسکان

اسکان در واقع آخرین مرحله از سیاست‌های عشایری رضا شاه به‌شمار می‌رفت تا عشایر را برای همیشه سر جایشان بنشاند. رضاشاه بر این اعتقاد بود که

قبایل چادرنشین، وحشیانی ناهنجار، غیرمولد و بی‌سواد هستند که در وضع طبیعی بَدوی باقی مانده‌اند.

منظور از «تخته‌قاپوکردن عشایر» این بود که چادرنشینان و صحرانوردان را از فراز کوه‌ها و درّه‌ها به شهرها بیاورند و به‌اصطلاح فرهنگ شهری را به آنها بیاموزند. تغییر زندگی عشایری از کوچ‌نشینی به یکجانشینی، بخشی از دغدغه‌های فکری روشنفکران ملی را نیز تشکیل می‌داد. شاید هیچ‌یک از برنامه‌های رضاشاه به اندازهٔ سیاست او در تخته‌قاپو کردن ایلات ایران برای ملّیون پرجاذبه نبود.

جستارهای وابسته

• یکجانشینی
• اسکان عشایر

منابع

• اکبری علی. فصل‌نامه عشایری . انتشارات عشایر. ISSN 1561-9435
• سازمان امور عشایر