بیم (ترانه)

«بیم»
تک‌آهنگ یاس
تاریخ انتشار	۶ خرداد ۱۴۰۱
ژانر	رپ فارسی
زمان	۱۲:۱۹
آهنگساز(ها)	فربد عرش
ترانه‌سرا(ها)	یاس
تهیه‌کننده(ها)	سجاد ترابی

«بیم» ترانه اعتراضی از حضرت یاس، خواننده رپ ایرانی است که در سال ۱۴۰۱ منتشر شد. «بیم» نخستین تک‌آهنگ سیاسی و همچنین طولانی‌ترین ترانه فعالیت حرفه‌ای اوست. از بیم به عنوان بهترین اثر یاس و یکی از بهترین ترانه‌های رپ فارسی نام برده می‌شود.

محتوا

کاور ترانه که نشان می‌دهد مغز درون شکم قرار دارد و منفعت‌های مادی را علت ناآگاهی و بیم مردم می‌پندارد.

ساختار و چارچوب ترانه شباهت زیادی به ترانه سرکوب دارد. «بیم» در ۵ ورس و ۳ ضرب مختلف ساخته شده است و مدت آن حدود ۱۲ دقیقه است که آن را به طولانی‌ترین ترانه یاس تبدیل می‌کند. یاس برای نخستین بار شعر کهن فارسی و موسیقی نوین را با یکدیگر تلفیق کرد. شعر از لحاظ ادبی جهش بزرگی را نسبت به ترانه‌های پیشین یاس تجربه کرد. استفاده از آرایه‌های ادبی اعم از استعاره، تشبیه و جناس بیشتر شد و دامنه واژگان نوین و کهن گسترش یافت که سبب پیچیدگی و غنی‌تر شدن شعر شد. مفاهیم ترانه اغلب سیاسی و اعتراض به سیاست‌های نظام جمهوری اسلامی ایران و ممنوعیت و پروپاگاندا محور بودن رپ فارسی است اما عناصر اجتماعی همچون مهاجرت اجباری و ناآگاهی و عادی‌سازی مردم نیز گنجانده شده. یاس مورد توجه قرارگرفتن عقاید و سخنان برخی از شخصیت‌ها و رسانه‌ها را نکوهش کرد و از زودباوری و عدم درک حقیقت توسط افکار عمومی انتقاد کرد. یاس همچنین از دیدگاه‌های سیاسی گروه ملتفت به شدت انتقاد کرد. همچنین در ترانه به رویدادهایی همانند پرواز شماره ۷۵۲ هواپیمایی بین‌المللی اوکراین، انتخابات ریاست‌جمهوری ایران (۱۴۰۰) و اعتراضات آبان ۱۳۹۸ ایران اشاره شده است.

بازخورد

«بیم» در کم‌تر از ۲۴ ساعت در صدر چارت هات ساوندکلاود قرار گرفت و با بیش از چهار میلیون بازدید در ساوندکلاود و یک میلیون بازدید در یوتیوب پربازدیدترین ترانه یاس و از محبوب‌ترین ترانه‌های رپ فارسی است. بسیاری از صاحب‌نظران و شنوندگان در نظرسنجی‌های مختلف «بیم» را به عنوان «بهترین ترانه رپ فارسی» انتخاب کردند. ضرب، قافیه، محتوای سیاسی، آرایه‌های ادبی و تلفیق سبک نوین با شعر کهن فارسی مورد تحسین واقع شد. اما میکس و مستر ترانه که توسط شروین رادفر انجام شده بود با انتقاداتی روبرو شد، عده‌ای از پایین بودن صدای وکال و ناواضح بودن آن ایراد گرفتند. پس از مرگ مهسا امینی، به دلیل شباهت و دقت زیاد مفاهیم ترانه به وقایع کشور در خیزش ۱۴۰۱ ایران آن را «پیشگویی» خواندند و یاس را تحسین کردند. پوریا پوتک که قبلاً یاس را به خاطر «محافظه‌کاری» و «ترسو» بودن نقد کرده بود، «شجاعت» او را به دلیل «خواندن ترانه سیاسی در داخل ایران» ستایش کرد. امیر تتلو از میکس مستر، اختلال گفتاری و «فن بیان» یاس، و «کپی بودن» ترانه به آثار خودش، انتقاد کرد. سپهر خلسه از پیچیدگی و گم بودن مفهوم ترانه در قافیه انتقاد کرد و به آن نمره ۷ از ۱۰ داد اما در سایر بخش‌ها آن را ستود.