بلوچستان افغانستان
بلوچستان افغانستان | |
|---|---|
 | |
| کشور | افغانستان |
| ولایت یا استان | ولایت نیمروز, جنوب ولایت هلمند و ولایت قندهار |
| زبان ها | بلوچی و براهویی |
بلوچستان افغانستان یا بلوچستان شمالی[۱] (بلوچی: گۏریچی بلۏچستان)منطقه‌ای خشک و کوهستانی است که بخشی از جنوب و جنوب غربی افغانستان را در بر می‌گیرد. این منطقه تا جنوب شرقی ایران و غرب پاکستان امتداد دارد و به نام مردم بلوچ شناخته می‌شود.[۲]
جغرافیا
[ویرایش]بلوچستان افغانستان شامل کل ولایت نیمروز، جنوب ولایت هلمند و جنوب ولایت قندهار است.[۳]
تاریخچه
[ویرایش]میر نصیرخان بلوچ فرمانروای دولت خانات کلات یکی از برجسته‌ترین و تأثیرگذارترین فرمانروایان خانات کلات بود. او نقش مهمی در تحکیم قدرت بلوچ، متحد کردن قبایل بلوچ و شکل دادن به ساختار سیاسی و اداری خانات ایفا کرد.[۴]
مرز های بلوچستان در زمان سلطنت نصیر خان بلوچ در کشورهای امروزی پاکستان، ایران و افغانستان امتداد داشت. حدود گستره مرز های بلوچستان در آن عهد از شمال به نیمروز، هلمند و بخش هایی از قندهار(بلوچستان افغانستان)، در شرق تا پنجاب شامل دره غازی خان، در جنوب سواحل مکران در امتداد دریای عرب از کراچی تا بندرعباس و در غرب شامل بلوچستان ایران (استان سیستان و بلوچستان، جنوب کرمان، شرق هرمزگان تا بندرعباس) بود.[۵]
منطقه بلوچستان افغانستان تا قبل از استعمار و تقسیم بلوچستان توسط هند بریتانیا جزء اراضی خانات کلات که در اواخر قرن ۱۹ بخشی از وسعت خود را به ایران قاجاری و امارت افغانستان از دست داد.[۶]
.jpg)
خاندان سنجرانی خاندانی بود که از اوایل قرن نوزدهم تا اواخر قرن نوزدهم بر سیستان به پایتختی چخانسور در قلعه ابراهیم‌خان سنجرانی حکومت می کرد.[۷][۸] این خاندان تمام طول حکومت خود را وفادار و تابع دولت خانات کلات بود. قلعه ابراهیم خان سنجرانی متعلق به سران سنجرانی گزارش شده است.[۹]
مردم شناسی
[ویرایش]
گفته می‌شود جمعیت بلوچ ها در افغانستان تقریباً ۶۰۰٬۰۰۰ نفر است که ۴۰۰٬۰۰۰ بلوچی زبان و ۲۰۰٬۰۰۰ براهویی زبان هستند.[۱۰] بیشتر این بلوچها در جنوب افغانستان زندگی می‌کنند.[۱۱] بلوچی زبان ها بیشتر در ولایت نیمروز و براهویی زبا نها عمدتاً ساکن ولایت قندهار هستند. در هلمند، بلوچ زبان‌ها و براهویی زبان‌هایِ بلوچ با هم زندگی می‌کنند. بلوچها در سایر مناطق افغانستان به زبان پشتو و فارسی دری صحبت می‌کنند.[۱۰]
فرهنگ و هنر
[ویرایش]صنایع دستی
[ویرایش]قالیبافی[۱۲] و سوزن دوزی بلوچی[۱۳] از حرفه های رایج در میان بلوچ‌های افغانستان است. قالیچه های بلوچی و کف پوش های بلوچی اغلب در بازار محلی هرات و بازار جهانی به فروش می رسد.[۱۲]سوزن دوزی و صنایع دستی هنر زنان بلوچ در افغانستان است. زنان بلوچ لباس هایی به نام «زی آستین و گوپتان» می پوشند که بر روی آن نقوش سوزن دوزی و گلدوزی بلوچی طراحی شده است.[۱۴]
نگهداری و پرورش شتر و نیز برگزاری مسابقات شترسواری در ولایت نیمروز در بین بلوچ ها رواج دارد.[۱۵]
جستارهای وابسته
[ویرایش]- بلوچ‌های افغانستان
- بلوچستان
- ولایت نیمروز
- ایالت بلوچستان
- استان سیستان و بلوچستان
- زبان بلوچی
- عبدالکریم براهویی
- جبهه نیمروز
- کشمکش بلوچستان
منابع
[ویرایش]- ↑ "Archived copy". Archived from the original on 2011-06-03. Retrieved 2011-09-06.
{{cite web}}: نگهداری یادکرد:عنوان آرشیو به جای عنوان (link) - ↑ "Archived copy". Archived from the original on 2012-03-25. Retrieved 2011-07-03.
{{cite web}}: نگهداری یادکرد:عنوان آرشیو به جای عنوان (link) - ↑ Charles، Masson. Narrative Of Various Journeys In Balochistan, Afghanistan, The Panjab, And Kalât, During A Residence In Those Countries: To Which Is Added An Account … And A Memoir On Eastern Balochistan; Volume. Legare Street Press. شابک ۹۷۸-۱۰۱۵۸۹۶۹۷۰.
- ↑ Ramsey, Syed (2017). Balochistan In Quest of Freedom. VIJ Books (India) PVT Limited. ISBN 9789386834393.
- ↑ Siddiqi, Farhan Hanif (2012). The Politics of Ethnicity in Pakistan. Routledge. p. 54. ISBN 9780415686143.
- ↑ بنیاد، دانشنامه ایرانیکا. «خانات کلات در اواخر قرن 19 بخشی از وسعت خود را به ایران قاجار و امارت افغانستان از دست داد». Encyclopaedia Iranica. دریافت‌شده در ۷ آوریل ۲۰۲۴.
- ↑ Baloch, Inayatullah (1987). The Problem of "Greater Baluchistan": A Study of Baluch Nationalism (به انگلیسی). Steiner Verlag Wiesbaden. ISBN 978-3-515-04999-3.
- ↑ Breseeg, Taj Mohammad (2001). Baloch Nationalism Its Origin And Development (به انگلیسی). Routledge. pp. 102 & 148. ISBN 969407309X.
- ↑ "Seistan". 1910.
This article incorporates text from this source, which is in the public domain.
- ↑ ۱۰٫۰ ۱۰٫۱ "Abdul Sattar Purdely: Baloch intellectual from Afghanistan - Crisis Balochistan". Archived from the original on 2012-03-26. Retrieved 2011-07-03.
- ↑ "Baloch from Afghanistan: Between insurgency and famine - Crisis Balochistan". Archived from the original on 2015-09-23. Retrieved 2011-07-03.
- ↑ ۱۲٫۰ ۱۲٫۱ "Baluchi rug". دانشنامه ایرانیکا.
- ↑ "بازار فروش لباس خاص بلوچی در نیمروز رونق یافته است".
- ↑ Amiri, Ghulam Rahman (2024). The Helmand Baluch. Berghahn Books. pp. 124–125. ISBN 9781836950592.
- ↑ Amiri, Ghulam Rahman (2024). The Helmand Baluch. Berghahn Books. pp. 124–125. ISBN 9781836950592.
.svg){kind=small} | این یک مقالهٔ خرد افغانستان است. می‌توانید با گسترش آن به ویکی‌پدیا کمک کنید. |
 | این یک مقالهٔ خرد مرتبط به بلوچستان است. می‌توانید با گسترش آن به ویکی‌پدیا کمک کنید. |
پیوند به بیرون
[ویرایش]| آفریقا |  | |
|---|---|---|
| آمریکای شمالی | ||
| آسیا | ||
| اروپا | ||
.png){kind=small}
