بسیج خلخالی
بسیج خلخالی | |
|---|---|
 | |
| زادهٔ | ۲۷ فروردین ۱۲۹۷خورشیدی خلخال |
| درگذشت | ۱۰ دی ۱۳۷۴ (۷۷ سال) تهران |
| ملیت | ایرانی |
| شهروندی | ایران |
| پیشه(ها) | شاعر و سیاستمدار |
| آثار | حماسهٔ هیزم‌شکن، آذربایجان سنگر استقلال ایران، آبراهام لینکلن |
بسیج خلخالی با نام واقعی محمدقلی نوروزی که با نام محمدقلی بسیج خلخالی نیز از وی یاد شده‌است، (زاده ۲۷ فروردین ۱۲۹۷ در خلخال، درگذشته ۱۳۷۴ در تهران) سیاستمدار و شاعر ایرانی است. وی چند دوره به عنوان نماینده مجلس[۱] فعالیت کرده و با وجود فعالیتهای سیاسی و اجتماعی، فعالیتهای ادبی نیز داشته‌است.[۲][۳][۴]
آثار برجسته
[ویرایش]کتاب حماسه هیزم شکن عنوان شاخصترین اثری است که از بسیج خلخالی منتشر شده‌است، در سال ۱۳۴۵ این کتاب به عنوان نامزد جایزه ادبی نوبل معرفی شد لکن چون به زبان فارسی نوشته شده بود در کمیتهٔ نوبل بررسی نمی‌شود.[۵][۶] محمدعلی جمالزاده ادعا دارد شانس نوبل بردنش بالا بوده‌است ولی دربار پهلوی با وی موافق نبوده، چراکه می‌خواسته بسیج خلخالی برنده نشود.[۷][۸] پس از وقایع جنگ جهانی دوم که فرقه دموکرات آذربایجان تمایل به جدایی آذربایجان از ایران داشت، بسیج خلخالی منظومهٔ حماسی آذربایجان سنگر استقلال ایران را در بیان شور و احساسات وطن پرستانهٔ آذربایجانیان نسبت به استقلال و تمامیت ارضی ایران سرود. این اثر مورد توجه محافل سیاسی و مطبوعاتی آن زمان واقع شد و به میزان گسترده و فراگیری چاپ و از رادیو پخش شد.[۹] وی همچنین منظومهٔ بلندی در رثای آبراهام لینکلن سروده‌است.[۱۰]
آثار
[ویرایش]برخی از آثار و کتابهای بسیج خلخالی به شرح زیر می‌باشند:[۱۱]
- حماسهٔ هیزم شکن
- رنج باغبان
- دهقان نامه
- جدل در ملکوت
- گدا نامه
- چنین گفت بودا
- حماسهٔ خاوران
- خادم نادم
- البرت شوایتزر
- امیر کبیر
- لاله‌های قافلانکوه
- سلام بر معلم
زوج پشیمان
منابع
[ویرایش]- ↑ «مرکز پژوهشها - محمدقلی بسیج خلخالی». rc.majlis.ir. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۳ نوامبر ۲۰۱۸. دریافت‌شده در ۲۰۱۸-۱۱-۲۳.
- ↑ «نام جمالزاده درمیان نامزدهای مهم‌ترین جایزه ادبی جهان». دریافت‌شده در ۲۰۱۸-۱۱-۲۳.
- ↑ «محمد قلی بسیج خلخالی». khalkhalema.rzb.ir. دریافت‌شده در ۲۰۱۸-۱۱-۲۳.
- ↑ «نوبل و نویسندگان فارسی‌زبان/ مینا استرآبادی». خبرنامه خلیج فارس. ۲۰۱۸-۰۱-۱۰. دریافت‌شده در ۲۰۱۸-۱۱-۲۳.
- ↑ «اسناد نوبل ادبی ۱۹۶۷ منتشر شد/ سه نویسنده ایرانی در فهرست نامزدها». خبر فوری - اخبار فوری و لحظه ای | در لحظه با خبر شوید. دریافت‌شده در ۲۰۱۸-۱۱-۲۳.
- ↑ سایت، مدیر. «بسیج خلخالی ــ محمدقلی (شاعر)». www.khalkhalim.com. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۳ نوامبر ۲۰۱۸. دریافت‌شده در ۲۰۱۸-۱۱-۲۳.
- ↑ میرانصاری (یادداشتهایی از جمالزاده، علی اصغر حکمت، حمیدی شیرازی، پرویز ناتل خانلری، علی اکبر دهخدا و …)، علی. اسنادی از مشاهیر ادب معاصر ایران. تهران: انتشارات سازمان اسناد ملی ایران، پژوهشکده اسناد. صص. جلد ۴، صفحات ۴۲۵ تا ۴۲۸.
- ↑ «آخرین خبر | چرا محمدعلی جمالزاده نوبل نگرفت؟». آخرین خبر. دریافت‌شده در ۲۰۱۸-۱۱-۲۳.
- ↑ سایت، مدیر. «بسیج خلخالی ــ محمدقلی (شاعر)». www.khalkhalim.com. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۳ نوامبر ۲۰۱۸. دریافت‌شده در ۲۰۱۸-۱۱-۲۳.
- ↑ «آخرین خبر | چرا محمدعلی جمالزاده نوبل نگرفت؟». آخرین خبر. دریافت‌شده در ۲۰۱۸-۱۱-۲۳.
- ↑ Vafai, Mohammad Afshin. "در حاشیهٔ ایرانشناسی 1 (In the Margin of Iranology 1)" (به انگلیسی).
{{cite journal}}: Cite journal requires|journal=(help)