پرش به محتوا

برج مهماندوست

مختصات: ۳۶°۱۲′۴۸٫۲۲″ شمالی ۵۴°۳۳′۲۰٫۶۱″ شرقی / ۳۶٫۲۱۳۳۹۴۴°شمالی ۵۴٫۵۵۵۷۲۵۰°شرقی / 36.2133944; 54.5557250
از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
برج مهماندوست
برج مهماندوست
Map
نامبرج مهماندوست
کشورایران
استاناستان سمنان
شهرستاندامغان
بخشروستای مهماندوست
اطلاعات اثر
نام محلیبرج معصوم‌زاده
نام‌های دیگربرج مهماندوست دامغان
نام‌های قدیمیسربرندار
نوع بناآجری بدون سقف
کاربریبرج، گنبد
کاربری کنونیمیراث فرهنگی
دیرینگیدوره سلجوقیان
دورهٔ ساخت اثردوره سلجوقیان
مالک فعلی اثرمیراث فرهنگی دامغان
اطلاعات ثبتی
شمارهٔ ثبت۲۷۷
تاریخ ثبت ملی۱۲ اسفند ۱۳۱۵
اطلاعات بازدید
امکان بازدیددارد

برج مهماندوست (در زبان محلی: برج معصوم‌زاده) مربوط به دوره سلجوقیان است و در جنوب روستای مهماندوست در شهرستان دامغان و مغرب مایل به شمال امام‌آباد قرارگرفته‌است. در قسمت جنوبی این برج تپه باستانی مهماندوست و در سمت شرقی آن قبرستان روستاهای مهماندوست واقع شده‌است. برج مهماندوست شبیه برج طغرل شهر ری می‌باشد که قسمتی از ساختمان آن برخ خراب شده ولی قسمت باقی‌مانده قدمت آن را تأیید می‌نماید.

این اثر در تاریخ ۱۲ اسفند ۱۳۱۵ با شمارهٔ ثبت ۲۷۷ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.[۱][۲]

معماری

[ویرایش]

دور دایره آن از خارج ۳۴ ذرع و قطر آن از داخل ۷٫۲۰ متر است. این برج دوازده ترک دارد که یکی از ترک‌ها مدخل است و عرض هر ترکی ۱٫۲۳ متر و بعد از ده ذرع و نیم ارتفاع سه فقره مقرنس از آجر به وضع‌های بسیار خوب انیق ساخته شده و پس از آن کتیبه‌ای قرار دارد به عرض ۳ چهاریک به خط کوفی و بالای آن کتیبهٔ دیگری است به خط بنائی و از آن به بعد گنبد مخروطی شروع می‌شود، اما گنبد آن خراب و آنچه باقی است به ارتفاع ۱۴ ذرع می‌باشد. در برج رو به جنوب و یک قبر آجری در وسط و دو قبر دیگر سنگ‌چین در داخل برج دیده می‌شود.

اهمیت این بنا به دلیل داشتن طاقنما و قطار مقرنس آجرکاری است.[۳]

گویند این برج مزار امامزاده قاسم از اولاد موسی بن جعفر می‌باشدمدرک ولی ساختمان آن به مقبره شباهت ندارد.

پیشینه

[ویرایش]

این برج با نام برج معصوم‌زاده نیز شناخته می‌شود. گنبد اصلی آن فرو ریخته‌ است و بر پایه نوشته‌های سنگ نبشته آن به خط کوفی تاریخ این برج به سال ۴۹۰ قمری و در دوره سلجوقیان است.[۳]

این بنا با شمارهٔ ثبت ۲۷۷ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده‌ است.[۳]

نگارخانه

[ویرایش]

جستارهای وابسته

[ویرایش]

منابع

[ویرایش]
  1. ایرنا. ««سر بر ندار» برجِ یادگار سلجوقیان در دامغان».
  2. «دانشنامهٔ تاریخ معماری و شهرسازی ایران‌شهر». وزارت راه و شهرسازی. بایگانی‌شده از روی نسخه اصلی در ۶ اکتبر ۲۰۱۹. دریافت‌شده در ۱۰ اکتبر ۲۰۱۹.
  3. ۳٫۰ ۳٫۱ ۳٫۲ مشکوتی، نصرت‌الله (۱۳۴۹). فهرست بناهای تاریخی و اماکن باستانی ایران. سازمان ملی حفاظت آثار باستانی ایران. از پارامتر ناشناخته |صفحهٔ= صرف‌نظر شد (کمک)
  • حقیقت (رفیع)، عبدالرّفیع (۱۳۷۰تاریخ قومس، تهران: کومش