باباجان غفورف (تاریخ‌دان)

تصویر باباجان غفوروف بر روی اسکناس.

غفوروف باباجان تاریخ‌دان، سیاستمدار و خاورشناس نامی و اهل تاجیکستان بود. در سال ۱۹۰۹ میلادی در ناحیهٔ خجند تاجیکستان پا به عرصهٔ وجود نهاد. باباجان غفوروف ضمن اشتغال به مقامات گوناگون به روزنامه‌نگاری نیز مبادرت ورزید و به فعالیت علمی و پژوهشی در رشتهٔ تاریخ مردم تاجیک مشغول بود. در سال ۱۹۴۱ میلادی مفتخر به دریافت عنوان علمی کاندیدای علم تاریخ گردید و به عنوان عضو حقیقی آکادمی علوم اتحاد شوروی برگزیده شد. چندی بعد به ریاست انستیتوی خاورشناسی آکادمی علوم اتحاد شوروی رسید.

پژوهش همه‌جانبه و عمیق تاریخ مردم تاجیک همیشه در مرکز توجه باباجان غفوروف قرار داشت. او با استفاده از آخرین کشفیات باستان شناسی، مردم شناسی، سکه‌شناسی و منبع‌شناسی در تدوین اثری جامع و مکمل به‌طور خلاق استفاده می‌نمود. نهایت در سال ۱۹۷۲ میلادی شاه اثر تاریخی خود، کتاب «تاجیکان» را به زبان روسی منتشر کرد که در آن زمان یک رویداد مهم علمی در علم تاریخ‌شناسی شوروی محسوب می‌شد. در نشر آن به زبان تاجیکی تمام منابع و پژوهش‌های نوین تا سال ۱۹۷۷ میلادی را مورد استفاده قرار داد. کتاب تاجیکان نه تنها در اتحاد شوروی سابق، بلکه در خارج از آن نیز کسب شهرت نموده از سوی مورخان و خاورشناسان ممالک شرق و غرب با صمیمیت استقبال شد و مورد ارزیابی عالی قرار گرفت. غفوروف همیشه به کشور باستانی ایران حسن توجه داشت و دانشمندان ایرانی نیز او را به عنوان دکتر افتخاری دانشگاه تهران انتخاب نمودند. غفوروف در سال ۱۹۷۷ میلادی درگذشت.

منابع

• غفوروف، باباجان (۱۳۷۷). تاجیکان، تاریخ قدیم، قرون وسطی و دورهٔ نوین، جلد اول و دوم. دوشنبه: سازمان چاپ و انتشارات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی.