ایل شقاقی
| مناطق با جمعیت چشمگیر | |
|---|---|
 ایران | |
| زبان‌ها | |
| کرد کرمانج | |
| دین | |
| شیعه | |
ایل شقاقی (کردی: شه‌قاقی، Şeqaqî, فارسی: شقاقی)[۱][۲][۳] نام یکی از ایلات کرد ایران و ترکیه است.[۴] که یکجانشین شده‌اند. شقاقی‌ها در استان‌های آذربایجان شرقی (میانه، سراب، هشترود)، اردبیل (خلخال)، خراسان رضوی (قوچان) و زنجان (جداقیه)، آذربایجان غربی (پیرانشهر) و خراسان شمالی (بجنورد) زندگی می‌کنند. شقاقی‌ها از کردستان ترکیه به آذربایجان ایران کوچانده شده‌اند. امروزه بسیاری از شقاقی‌ها به زبان ترکی آذربایجانی صحبت می‌کنند و مسلمان و شیعه هستند.[۴][۵] بسیاری از شقاقی‌ها در کشور فلسطین زندگی می‌کنند و شیعه هستند، ولی هویت عربی به خود گرفته‌اند. از شقاقی‌های مشهور فلسطینی می‌توان به فتحی شقاقی اشاره کرد.
طوایف
[ویرایش]- دلیکانلو[۶]
- اروانلو
- زفرانلو (اکرانلو)
- ایل پیران
- بالکانلو(پالکانلو)
- پسیرانلو (پسیانلو)
- بادانلو(بادلانلو)، (بهادری)
- گورانلو (کورانلو)، (گورکانلو)
- یاراحمدلو
- میرسلطانلو (کریم زاده)
- موصانلو
- فتحعلیخان لو
- توشماللو
- شاطرانلو
- میرزالو(میرزالی)
افراد مشهور
[ویرایش]- علی خان شقاقی اولین خان خانات سراب و از ایل شقاقی بود که در ۱۱۶۰ه.ق (۱۷۴۷ تا ۱۷۸۶م) به قدرت رسید.
- صادق خان شقاقی: بیگلربیگی سراب و از سرداران صفویه (نادر شاه افشار و فتحعلیخان قاجار نیز هم‌زمان با وی از سرداران سلطان حسین خان صفوی بوده‌اند)
- عزیزخان شقاقی: از نواده‌های صادق خان شقاقی و از روشن‌فکران و مصلحان دورهٔ مشروطه
- میرزا مهدی خان شقاقی ملقب به ممتحن الدوله اولین مهندس معمار (آرشیتکت) ایران
- هادی خان شقاقی (حصن الدوله)، فرزند میرزا مهدی خان شقاقی
- هوشنگ خانشقاقی طراح و سازنده نخستین برج و بنای بلند مرتبه ایران و فرزند هادی خان شقاقی
- کربلایی امامیار شقاقی شاطرانلو: شاعر ترک‌زبان آذربایجانی
- مهدی بیگ شقاقی: شاعر، از طایفه اسپرلو سراب
- میرزا محمدحسین بالکانلو: شاعر
- مهدیخان مهندس: مورخ از ایل شقاقی سراب
- محمد کریم شقاقی گرمرودی: مؤلف لغت‌نامه برهان جامع و همچنین معلم محمدشاه قاجار فرزند عباس میرزا
- میرزا حسن رشدیه: از پیشقدمان نهضت فرهنگی ایران و نخستین مؤسس مدارس جدید در تبریز مشهور به پدر فرهنگ جدید ایران؛ وی فرزند سارا خانم شقاقی نوه صادق خان شقاقی بود.
- سرلشکر عزیزالله ضرغامی شقاقی فرزندحسین پاشاخان شقاقی؛ رئیس ستاد ارتش رضاشاه ۱۳۱۳–۱۳۲۰ و فرمانده دانشکده افسری در اوایل دوران محمدرضا پهلوی
- دکتر مهدی ضرغامی شقاقی فرزند ارتشبد عزیزالله ضرغامی شقاقی؛ استاد مهندسی عمران و از رؤسای دانشگاه صنعتی آریامهر
- اسداله خان شقاقی ملقب به سالارمظفر، از رهبران کانون اتحاد و جمعیت خیریه ملی در میانه که در مقابل جریان فرقه دموکرات در میانه و جنایات غلام یحیی ایستادگی کرد و در ۲۱ آذر ۱۳۲۴ به همراه پسرش حبیب‌ا… شقاقی تیرباران شد.
- ویدا شقاقی زبان‌شناس ایرانی و دانشیار دانشگاه علامه طباطبایی
اصغرشقاقی جداقیه فعال اقتصادی
جستارهای وابسته
[ویرایش]پانویس
[ویرایش]- ↑ Tolan, Kemal. d.org/kurdi/kemal tolan/giringiya-dirok-u-sunwaren-ezdiyan-ii.html "Giringiya dîrok û şûnwarên Êzdiyan yên li herêma Hesenkêfê II". Pen turk (به کردی). Archived from the original on 13 July 2013.
{{cite news}}: Check|url=value (help) - ↑ "هۆکاره‌کانی په‌ره‌سه‌ندنی ته‌شه‌یوع له ناو کورددا چییه؟". Diplomatic Magazine (به کردی). 14 March 2019. Archived from the original on 3 July 2020. Retrieved 4 July 2020.
- ↑ "شجره نامه صفوی مربوط به ایل شقاقی". Asnad.org.
- ↑ ۴٫۰ ۴٫۱ SHAHSEVAN from Encyclopædia Iranica
- ↑ "تذکره کعبه عرفان عرفات". Iranian Cultural Heritage Organization Documentation Center. Archived from the original on 20 February 2020. Retrieved 3 July 2020.
- ↑ فرهنگ ایران زمین» بهار 1365 - شماره 26.اسناد خاندان شقاقی: حسینعلی خان سالار سلطان دلیکانلو"