ایزومورفیسم (روانشناسی گشتالت)

برای دیگر کاربردها، ایزومورفیسم را ببینید.

اصطلاح ایزومورفیسم یا یکریختی در لغت متشکل از دو لغت یونانی: isos به معنای «یکسان» یا «برابر» و morphe به معنای «ریخت»، «شکل» یا «حالت» است. در روانشناسی گشتالت، ایزومورفیسم نظریه‌ای است که بیان می‌کند که به دلیل کیفیت‌های گشتالتِ مرتبط، ادراک و بازنمایی فیزیولوژیکیِ زیربنایی مشابه هستند. ایزومورفیسم به تطابق بین یک آرایهٔ محرک و حالت مغزی ایجاد شده توسط آن محرک اشاره دارد و بر این ایده استوار است که فرآیندهای مغز عینی، زیربنا و مرتبط با تجربیات پدیدارشناختی خاص هستند و از نظر عملکردی، شکل و ساختاری مشابه آن تجربیات ذهنی دارند.^[۱]^[۲]

ایزومورفیسم را می‌توان به عنوان شباهت در الگوی گشتالتی یک محرک و فعالیت در مغز در هنگام درکِ محرک، توصیف کرد. به طور کلی‌تر، این مفهوم بیان دیدگاه ماتریالیستی است که ویژگی‌های ذهن و آگاهی، نتیجهٔ مستقیم برهمکنش‌های الکتروشیمیایی در مغز فیزیکی است.^[۳]

یک مثال رایج از ایزومورفیسم، پدیدهٔ فی (phi) است که در آن ردیفی از نورها که به ترتیب چشمک می‌زنند، توهم حرکت را ایجاد می کنند. استدلال می شود که حالت مغز ایجاد شده توسط این محرک با حالت مغز ایجاد شده توسط یک تکهٔ نور که از یک مکان به مکان دیگر حرکت می‌کند مطابقت دارد. محرک به عنوان حرکت، درک می شود زیرا ادراک ذهنی ساختار فضایی با میدان های الکتریکی در مغز که الگوی فضایی آن ساختار فضایی در جهان درک شده را منعکس می‌کند، در ارتباط است.^[۴]^[۵]

منابع

↑ Wertheimer, M. 2010. Isomorphism. Corsini Encyclopedia of Psychology. 1–2.
↑ Kohler, W. (1920/1955). Die physischen Gestalten in Ruhe und im stationaren Zustand. Abridged trans. in W.D. Ellis (Ed.), A source book of gestalt psychology. (pp. 71-88). New York: The Humanities Press. (Original work published in 1920).
↑ "Lehar, S. (1999). Gestalt Isomorphism and the Quantification of Spatial Perception. Gestalt Theory, 21(2). Retrieved November 1, 2012" (به انگلیسی). Archived from the original on 22 June 2013. Retrieved 24 January 2022.
↑ "Luchins, A. S., & Luchins, E. H. (1999). Isomorphism in Gestalt Theory: Comparison of Wertheimer's and Köhler's Concepts. Gestalt Theory, 21(3). Retrieved November 2, 2012" (به انگلیسی). Archived from the original on 5 اكتبر 2012. Retrieved 24 January 2022. {{cite web}}: Check date values in: |archive-date= (help)
↑ "Boeree, C. G. (n.d.). Gestalt Psychology. My Webspace files. Retrieved November 4, 2012" (به انگلیسی).

[1] Wertheimer, M. 2010. Isomorphism. Corsini Encyclopedia of Psychology. 1–2.

[2] Kohler, W. (1920/1955). Die physischen Gestalten in Ruhe und im stationaren Zustand. Abridged trans. in W.D. Ellis (Ed.), A source book of gestalt psychology. (pp. 71-88). New York: The Humanities Press. (Original work published in 1920).

[3] "Lehar, S. (1999). Gestalt Isomorphism and the Quantification of Spatial Perception. Gestalt Theory, 21(2). Retrieved November 1, 2012" (به انگلیسی). Archived from the original on 22 June 2013. Retrieved 24 January 2022.

[4] "Luchins, A. S., & Luchins, E. H. (1999). Isomorphism in Gestalt Theory: Comparison of Wertheimer's and Köhler's Concepts. Gestalt Theory, 21(3). Retrieved November 2, 2012" (به انگلیسی). Archived from the original on 5 اكتبر 2012. Retrieved 24 January 2022. {{cite web}}: Check date values in: |archive-date= (help)

[5] "Boeree, C. G. (n.d.). Gestalt Psychology. My Webspace files. Retrieved November 4, 2012" (به انگلیسی).

[۱]

[۲]

[۳]

[۴]

[۵]