ایزوتوپ‌های هیدروژن

ایزوتوپ‌های اصلی هیدروژن
Standard atomic weight (Ar)	[۱٫۰۰۷۸۴, ۱٫۰۰۸۱۱]; Conventional: ۱.۰۰۸;
	نمایش; بحث; ویرایش;

.

هیدروژن (_۱H به‌طور طبیعی دارای ۳ ایزوتوپ است که گاهی به صورت ^۲H, ^۱H, و ^۳H نشان داده می‌شوند. دوتای اولی (یعنی ^۲H, ^۱H) پایدار هستند، درحالی که ^۳H دارای نیمه-عمر ۱۲٫۳۲ سال است. همچنین از هیدروژن ایزوتوپ‌های سنگین تری نیز وجود دارند که همگی مصنوعی (سنتزی) هستند، و نیمه-عمر آن‌ها کمتر از یک زپتوثانیه (۱۰^−۲۱ ثانیه) است، از این میان، ^۵H پایدارترین و، ^۷H کمترین پایداری را دارد.^[۲]^[۳]

هیدروژن تنها عنصری است که ایزوتوپ‌های آن نام‌های متفاوتی به صورت عامیانه دارند: ایزوتوپ ^۲H (یا هیدروژن-۲) معادل دوتریوم^[۴] و ایزوتوپ ^۳H (یا هیدروژن-۳) معادل تریتیوم است.^[۵] نمادهای D و T گاهی برای اشاره به دوتریوم و تریتیوم استفاده می‌شوند. آیوپاک نمادهای D و T را قبول کرده‌است، اما پیشنهاد کرده‌است که به جای آن از «نمادهای استاندارد» (^۲H و ^۳H) استفاده شود، به جهت جلوگیری از سردرگمی در طبقه‌بندی حروف در فرمول شیمیایی,^[۶] هیدروژن معمولی بدون نوترون گاهی، پروتیوم نامیده می‌شود.^[۷] (در طول مطالعات اولیه رادیواکتیو به برخی از ایزوتوپ‌های رادیواکتیو سنگین نام‌های دیگری داده شد، اما چنین نام‌هایی امروزه به ندرت مورد استفاده قرار می‌گیرد)

جدول ایزوتوپ‌ها

نماد	Z(p)	N(n)	جرم ایزوتوپ (u)	نیمه عمر	حالت واپاشی^[۸]	ایزوتوپ دختر^{[n ۱]}	اسپین هسته‌ای	representative isotopic composition (mole fraction)^{[n ۲]}	range of natural variation (mole fraction)
¹H	۱	۰	۱٫۰۰۷۸۲۵۰۳۲۰۷(۱۰)	پایدار^{[n ۳]}^{[n ۴]}			¹⁄₂⁺	۰٫۹۹۹۸۸۵(۷۰)	۰٫۹۹۹۸۱۶–۰٫۹۹۹۹۷۴
²H^{[n ۵]}	۱	۱	۲٫۰۱۴۱۰۱۷۷۷۸(۴)	پایدار			1⁺	۰٫۰۰۰۱۱۵(۷۰)^{[n ۶]}	۰٫۰۰۰۰۲۶–۰٫۰۰۰۱۸۴
³H^{[n ۷]}	۱	۲	۳٫۰۱۶۰۴۹۲۷۷۷(۲۵)	۱۲٫۳۲(۲) y	β^-	3 He	¹⁄₂⁺	Trace^{[n ۸]}
4 H	۱	۳	۴٫۰۲۷۸۱(۱۱)	۱٫۳۹(۱۰)×۱۰^−۲۲ s [۴٫۶(۹) MeV]	n	3 H	2⁻
5 H	۱	۴	۵٫۰۳۵۳۱(۱۱)	>۹٫۱×۱۰^−۲۲ s ?	n	4 H	(¹⁄₂⁺)
6 H	۱	۵	۶٫۰۴۴۹۴(۲۸)	۲٫۹۰(۷۰)×۱۰^−۲۲ s [۱٫۶(۴) MeV]	3n	3 H	2⁻#
6 H	۱	۵	۶٫۰۴۴۹۴(۲۸)	۲٫۹۰(۷۰)×۱۰^−۲۲ s [۱٫۶(۴) MeV]	4n	2 H	2⁻#
7 H	۱	۶	۷٫۰۵۲۷۵(۱۰۸)#	۲٫۳(۶)×۱۰^−۲۳ s#	4n	3 H	¹⁄₂⁺#

↑ ایزوتوپ‌های پر رنگ شده پایدار هستند
↑ اشاره به مقدار در آب.
↑ بیشتر از ۶٫۶×۱۰^۳۳ yr. فروپاشی پروتون را نگاه کنید.
↑ این و هلیم-۳ تنها هسته‌های پایدار با پروتون بیشتر از نوترون هستند.
↑ تولید شده در طول هسته‌زایی مه‌بانگ
↑ مخزن هیدروژن دارای 2
H با فراوانی ۳٫۲×۱۰^−۵ (کسر مول) است.
↑ در طول نئوکلوسنتز بیگ بنگ تولید شده‌است، اما نه اولیه، به این دلیل که همه این اتم‌ها از آن زمان به بعد به هلیم-۳ تجزیه شده‌اند
↑ Cosmogenic

جستارهای وابسته

ایزوتوپ‌های هلیم

منابع

↑ Meija, J.; et al. (2016). "Atomic weights of the elements 2013 (IUPAC Technical Report)". شیمی محض و کاربردی(نشریه). 88 (3): 265–91. doi:10.1515/pac-2015-0305.
↑ Y. B. Gurov; et al. (2004). "Spectroscopy of superheavy hydrogen isotopes in stopped-pion absorption by nuclei". Physics of Atomic Nuclei. 68 (3): 491–497. Bibcode:2005PAN....68..491G. doi:10.1134/1.1891200. {{cite journal}}: Cite has empty unknown parameter: |coauthors= (help)
↑ A. A. Korsheninnikov; et al. (2003). "Experimental Evidence for the Existence of ⁷H and for a Specific Structure of ⁸He". فیزیکال ریویو لترز. 90 (8): 082501. Bibcode:2003PhRvL..90h2501K. doi:10.1103/PhysRevLett.90.082501. PMID 12633420. {{cite journal}}: Cite has empty unknown parameter: |coauthors= (help)
↑ IUPAC, Compendium of Chemical Terminology, 2nd ed. (the "Gold Book") (1997). Online corrected version: (2006–) "دوتریوم".
↑ IUPAC, Compendium of Chemical Terminology, 2nd ed. (the "Gold Book") (1997). Online corrected version: (2006–) "tritium".
↑ آیوپاک (2005). Nomenclature of Inorganic Chemistry (IUPAC Recommendations 2005). Cambridge (UK): انجمن سلطنتی شیمی–آیوپاک. شابک ‎۰−۸۵۴۰۴−۴۳۸−۸. p. 48. Electronic version.
↑ IUPAC, Compendium of Chemical Terminology, 2nd ed. (the "Gold Book") (1997). Online corrected version: (2006–) "protium".
↑ http://www.nucleonica.net/unc.aspx

مشارکت‌کنندگان ویکی‌پدیا. «Isotopes of hydrogen». در دانشنامهٔ ویکی‌پدیای انگلیسی، بازبینی‌شده در ۶ آذر ۱۳۹۲.

پیوند به بیرون

B. Dumé (7 March 2003). "Hydrogen-7 makes its debut". Physics World.

[9] ایزوتوپ‌های پر رنگ شده پایدار هستند

[10] اشاره به مقدار در آب.

[11] بیشتر از ۶٫۶×۱۰^۳۳ yr. فروپاشی پروتون را نگاه کنید.

[12] این و هلیم-۳ تنها هسته‌های پایدار با پروتون بیشتر از نوترون هستند.

[13] تولید شده در طول هسته‌زایی مه‌بانگ

[14] مخزن هیدروژن دارای 2
H با فراوانی ۳٫۲×۱۰^−۵ (کسر مول) است.

[15] در طول نئوکلوسنتز بیگ بنگ تولید شده‌است، اما نه اولیه، به این دلیل که همه این اتم‌ها از آن زمان به بعد به هلیم-۳ تجزیه شده‌اند

[16] Cosmogenic

[CIAAW2016-1] Meija, J.; et al. (2016). "Atomic weights of the elements 2013 (IUPAC Technical Report)". شیمی محض و کاربردی(نشریه). 88 (3): 265–91. doi:10.1515/pac-2015-0305.

[2] Y. B. Gurov; et al. (2004). "Spectroscopy of superheavy hydrogen isotopes in stopped-pion absorption by nuclei". Physics of Atomic Nuclei. 68 (3): 491–497. Bibcode:2005PAN....68..491G. doi:10.1134/1.1891200. {{cite journal}}: Cite has empty unknown parameter: |coauthors= (help)

[Korsheninnikov-3] A. A. Korsheninnikov; et al. (2003). "Experimental Evidence for the Existence of ⁷H and for a Specific Structure of ⁸He". فیزیکال ریویو لترز. 90 (8): 082501. Bibcode:2003PhRvL..90h2501K. doi:10.1103/PhysRevLett.90.082501. PMID 12633420. {{cite journal}}: Cite has empty unknown parameter: |coauthors= (help)

[4] IUPAC, Compendium of Chemical Terminology, 2nd ed. (the "Gold Book") (1997). Online corrected version: (2006–) "دوتریوم".

[5] IUPAC, Compendium of Chemical Terminology, 2nd ed. (the "Gold Book") (1997). Online corrected version: (2006–) "tritium".

[6] آیوپاک (2005). Nomenclature of Inorganic Chemistry (IUPAC Recommendations 2005). Cambridge (UK): انجمن سلطنتی شیمی–آیوپاک. شابک ‎۰−۸۵۴۰۴−۴۳۸−۸. p. 48. Electronic version.

[7] IUPAC, Compendium of Chemical Terminology, 2nd ed. (the "Gold Book") (1997). Online corrected version: (2006–) "protium".

[8] ttp://www.nucleonica.net/unc.aspx

[۱]

[۲]

[۳]

[۴]

[۵]

[۶]

[۷]

[۸]

[n ۱]

[n ۲]

[n ۳]

[n ۴]

[n ۵]

[n ۶]

[n ۷]

[n ۸]

ن ب و ایزوتوپ‌های عناصر شیمیایی
۱ H																	۲ He
۳ Li	۴ Be											۵ B	۶ C	۷ N	۸ O	۹ F	۱۰ Ne
۱۱ Na	۱۲ Mg											۱۳ Al	۱۴ Si	۱۵ P	۱۶ S	۱۷ Cl	۱۸ Ar
۱۹ K	۲۰ Ca	۲۱ Sc	۲۲ Ti	۲۳ V	۲۴ Cr	۲۵ Mn	۲۶ Fe	۲۷ Co	۲۸ Ni	۲۹ Cu	۳۰ Zn	۳۱ Ga	۳۲ Ge	۳۳ As	۳۴ Se	۳۵ Br	۳۶ Kr
۳۷ Rb	۳۸ Sr	۳۹ Y	۴۰ Zr	۴۱ Nb	۴۲ Mo	۴۳ Tc	۴۴ Ru	۴۵ Rh	۴۶ Pd	۴۷ Ag	۴۸ Cd	۴۹ In	۵۰ Sn	۵۱ Sb	۵۲ Te	۵۳ I	۵۴ Xe
۵۵ Cs	۵۶ Ba	*	۷۲ Hf	۷۳ Ta	۷۴ W	۷۵ Re	۷۶ Os	۷۷ Ir	۷۸ Pt	۷۹ Au	۸۰ Hg	۸۱ Tl	۸۲ Pb	۸۳ Bi	۸۴ Po	۸۵ At	۸۶ Rn
۸۷ Fr	۸۸ Ra	**	۱۰۴ Rf	۱۰۵ Db	۱۰۶ Sg	۱۰۷ Bh	۱۰۸ Hs	۱۰۹ Mt	۱۱۰ Ds	۱۱۱ Rg	۱۱۲ Cn	۱۱۳ Nh	۱۱۴ Fl	۱۱۵ Mc	۱۱۶ Lv	۱۱۷ Ts	۱۱۸ Og

	*	۵۷ La	۵۸ Ce	۵۹ Pr	۶۰ Nd	۶۱ Pm	۶۲ Sm	۶۳ Eu	۶۴ Gd	۶۵ Tb	۶۶ Dy	۶۷ Ho	۶۸ Er	۶۹ Tm	۷۰ Yb	۷۱ Lu
	**	۸۹ Ac	۹۰ Th	۹۱ Pa	۹۲ U	۹۳ Np	۹۴ Pu	۹۵ Am	۹۶ Cm	۹۷ Bk	۹۸ Cf	۹۹ Es	۱۰۰ Fm	۱۰۱ Md	۱۰۲ No	۱۰۳ Lr
جدول هسته‌ها رده‌ها: ایزوتوپ‌ها جداول هسته‌ها ایزومرهای هسته‌ای ایزوتوپ‌ها بر پایه عنصر