اکوان دیو
.png)
اکوان دیو نام یکی از دیوهای شاهنامه فردوسی است.
داستان اکوان دیو به این‌صورت در شاهنامه آمده است:
در زمان کیخسرو جانوری پدید می‌آید و خود را به شکل گورخری زرد رنگ که خطی سیاه از یال تا دم بر تن دارد در می‌آورد و به گله اسبان شاه حمله می کند و اسبان وی را از پای در می‌آورد. کیخسرو پی می برد که این جانور گورخر نمی‌تواند باشد زیرا گورخر از اسب زورمندتر نیست. آن‌جا او می‌فهمد که این جانور همان اکوان دیو است که در هیبت گور در آمده‌است.
ریشه نام
[ویرایش]بر طبق برهان قاطع، بعضی محققان نام این دیو را محرف اکومان دانسته‌اند که در اوستا Aka-manah به معنای اندیشه پلید آمده‌است و نام دیوی مظهر اندیشه‌های پست و شرارت و نفاق و در مقابل وهومن (بهمن) بوده‌است.
دربارهٔ این دیو
[ویرایش]اکوانِ دیو در شاهنامه به هیئت گورخر وحشی، گله‌های اسب کیخسرو را آسیب می‌رساند. رستم در نبرد با این دیو، هر بار که سوار بر رخش، به او یورش می‌برد، دیو ناپدید می‌شد. در این نبرد رستم، خسته در کنار چشمه ای به خواب می‌رود و در آن زمان اکوان به او می‌تازد و او را با زمین اطرافش بلند کرده و به هوا می برد و به رستم می‌گوید که او را به دریا افکند یا به کوهستان؟، رستم چون می‌داند که کار دیو واژگونه (برعکس) است، کوه را انتخاب می‌کند و «چون به آب افکنده می‌شود» با شنا خود را نجات می‌دهد. بعد از آن دیو را یافته با او رو به رو می‌شود و برای شکست او نام خدا را بر زبان می‌آورد تا دیو جادو به کار نبندد و سر دیو را می‌برد.
محمد جعفر یاحقی نیز در کتاب «فرهنگ اساطیر ایران» اشاره کرده‌است که برخی پژوهشگران، اکوان را همان اکه منه یا اکومن دانسته‌اند و برخی دیگر آن را همتای دیوباد چینی تلقی کرده‌اند.[۱]
توفان دریایی
[ویرایش]برخی پژوهشگران ریشه داستان اکوان دیو را بر گرفته از گردباد دریایی می‌دانند که به ناگهان از دریا سربرکشیده کشتی‌ها را منهدم ساخته و به فاصله دور پرتاب می‌کرده‌است. این پدیده در دریای هند و دریای چین در فصل توفان موسمی و همچنین در سواحل فلوریدا و کوبا و غرب استرالیا رخ می‌دهد.
| خروشید و پیچید و بانگ و غریو | ز دریا برآمد چو اکوان دیو |
پانویس
[ویرایش]- ↑ اساطیر ایران، جان راسل هینز، ترجمه: محمدحسین باجلان، چاپ دوم، ۱۳۸۵، انتشارات اساطیر، صفحه: ۱۶۳
جستارهای وابسته
[ویرایش]- شاهنامه
- گرشاسپ‌نامه
- هفت‌خان رستم
- سهراب پسر رستم
- فهرست زنان شاهنامه
- فهرست ایرانیان در شاهنامه
- فهرست تورانیان در شاهنامه
- فهرست پهلوانان ایرانی شاهنامه
- فهرست شاهان اسطوره‌ای شاهنامه
- فهرست شخصیت‌های اسطوره‌ای شاهنامه
- اکومن
منابع
[ویرایش]- برهان قاطع، جلد اول، ص ۱۵۵، اکوان
- جان راسل هینز، اساطیر ایران، ترجمه: محمدحسین باجلان فرخی، چاپ دوم، ۱۳۸۵، انتشارات اساطیر.
- شاهنامه فردوسی. نشر محمد: شابک ۹۶۴-۵۵۶۶-۳۵-۵
پیوند به بیرون
[ویرایش] | این نوشتار نیازمند جعبهٔ اطلاعات است. ممکن است بخواهید با افزودن یک جعبهٔ اطلاعات، به استانداردسازی نمایش موضوع کمک کنید. این صفحه ممکن است دارای الگوی ویکیپروژهٔ وابسته به این نوشتار باشد که در آن میتوانید جعبهٔ اطلاعات استاندارد مناسب برای این مقاله را بیابید. همچنین رده:الگو:جعبههای اطلاعات را نیز ببینید. |
داستان اکوان دیو متن فارسی در ویکی‌نبشته
| کلیات |  | |
|---|---|---|
| خدایگان | ||
| آفریدگان مینوی | ||
| آفریدگان دنیوی | ||
| پادشاهان | ||
| پهلوانان | ||
| جای‌ها | ||
| نسک‌ها | اوستا • بندهشن • گزیده‌های زادسپرم • جاماسپی • روایت‌های پهلوی • دینکرد • هفت هات • وندیداد • یشت‌ها • ویرازگان • شایست نشایست • مینوی خرد | |