پرش به محتوا

اکبر ثبوت

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
اکبر ثبوت
زاده۱۳۲۴
تهران
محل زندگیتهران
پیشهپژوهشگر
زمینه کاریفلسفه، تاریخ، علوم اسلامی
ملیتایرانی
تحصیلاتفلسفه و حقوق
دانشگاهتهران
کتاب‌هاتهذیب الاصول علامه حلی

اکبر ثبوت متولد ۱۳۲۴ خورشیدی در تهران، استاد دانشگاه و پژوهشگر تاریخ و فلسفه اسلامی است. او پژوهش‌های بسیاری در زمینه‌ جنبش‌های اجتماعی و فکری ایران، پیوندهای فرهنگی ایران و شبه قاره هند، حافظ شناسی، صدراشناسی، تاریخ موسیقی، مطالعات تشیع و دیگر موضوعات حقوقی، سیاسی و اجتماعی در کارنامه خود دارد.

تولد و تحصیلات

[ویرایش]

اکبر ثبوت در ۱۳۲۴ در تهران متولد شد. پس از پایان دوره ابتدایی و متوسطه در سال ۱۳۴۴ وارد رشته قضایی در دانشگاه تهران شد و همزمان در دانشکده های حقوق، الهیات و ادبیات به تحصیل پرداخت. در میان استادان ایشان می توان به مهدی الهی قمشه ای، محمود شهابی، دکتر غلامحسین صدیقی، دکتر یحیی مهدوی، دکتر امیر حسین آریان پور و دکتر احمد فردید اشاره کرد. همزمان با تحصیل در مقطع متوسطه و بعدها دانشگاه، او دروس حوزه ای را نیز در محضر علمایی همچون ابوالحسن شعرایی، محمد تقی آملی، شیخ حسین حلی و شیخ آقابزرگ تهرانی گذراند. اکبر ثبوت، پیش از انقلاب، بارها به علت فعالیت های سیاسی دستگیر و زندانی شد.

اشتغالات پژوهشی

[ویرایش]

ثبوت یکی از پژوهشگران حوزه تاریخ و حکمت اسلامی و مشاور گروه فلسفه بنیاد دائرةالمعارف اسلامی است. از او سخنرانی و مقاله‌های متعددی در رسانه‌ها دربارهٔ انقلاب مشروطه منتشر شده‌است.[۱][۲]

کتاب جنجال برانگیز

[ویرایش]

اکبر ثبوت از بستگان آقا بزرگ تهرانی، شاگرد آخوند خراسانی، است. او در کتابی با نام «دیدگاه‌های آخوند خراسانی و شاگردانش» مدعی شد که آقا بزرگ تهرانی در دیدارهایی که با آخوند خراسانی داشته، نظراتی از او را در ارتباط با ولایت فقیه و حاکمیت فقیهان بر جامعه، نوشته و ثبت کرده‌است. بخشى از این کتاب، دلایل مخالفت آخوند خراسانى با مشروعه‏‌خواهان و حکومت طبقه روحانى بر کشور را دربرمی‌گیرد. این کتاب اجازه انتشار نیافت اما انتشار گسترده غیر رسمی آن باعث بروز چالش‌ها و نقدهایی در رسانه‌ها و جامعه گردید.[۳][۴][۵][۶][۷]

سایر تالیفات

[ویرایش]

برخی از آثار او (تالیف، ترجمه و تصحیح) عبارتند از:

  • موسیقی ایرانی در سرزمین عربی حیره
  • بررسی و نقد کتاب تاریخ موسیقی خاورزمین نوشته هنری جورج فارمر
  • موسیقی در اسلام، گفتار اول: در احادیث معصومان و گفتار دوم: عبدالله بن جعفر و نقش او در ترویج موسیقی
  • الهیات و پیام آوری در آیین مانوی و آیینه ای دیگر
  • سبزواری و حکمت ایران باستان
  • گوشه ای از جایگاه مثنوی در تاریخ و فرهنگ ما
  • مولانا در نگاه سه دانای شیعی
  • مسلمانان غیرشیعی و غیر مسلمانان در آرا و برخوردهای فیض کاشانی
  • دموکراسی در سقیفه
  • در نقد شناخت ناپذیر کردن رخداد عاشورا
  • تکلیف به ترکِ مسلکِ استبداد
  • نقش زن ایرانی از رویداد تحریم تنباکو تا شهریور ۱۳۲۰
  • ترجمان رنج های محرومان، به مناسبت سالگرد درگذشت پروین اعتصامی
  • شیوه های سیا برای نابود کردن دولت های ملی
  • استقلال و انقلاب فرهنگی
  • نقش اندیشه های مخالف در خلق شاهکارهای دینی فرهنگی
  • امام علی و نقش مردم در حکومت
  • همراه با تحول اجتهاد
  • ترجمه فارسی دو جلد از الغدیر
  • شرح خطبه اول نهچ البلاغه، تقریرات آخوند ملامحمد کاظم خراسانی
  • فقه مشروعه، فقه مشروطه، نگاهی به تفاوت های نگاه فقهی شیخ فضل الله نوری و آخوند خراسانی
  • عقل گرایی در شیعی گری
  • مدارس اسلامی هند و جایگاه فرهنگ ایران در آن
  • فیلسوف شیرازی در هند
  • حافظ شناسی در شبه قاره
  • حافظ و پیر گلرنگ
  • نگاهی به تفسیر سر سید احمد خان
  • حوزه فرنگی محل و کتاب شرح الهدایة
  • نگاهی به پیوندهای فرهنگی ایران و هند
  • شرح هدایه صدرا در هند
  • غالب و اندیشه وحدت وجود
  • فیلسوف نونهره از واپسین حلقه های اتصال حکمت ایرانی و هندی
  • نقد های فیلسوف نونهره بر متاله سبزواری
  • قاضی شوشتری و تصوف
  • سهروردی در هند
  • جهان آرا بیگم
  • احیا متون و پژوهش متن شناسی در شبه قاره
  • نفوذ فرهنگ و تمدن ایران در شبه قاره
  • نگاهی به ملفوظات شاه عالَم
  • داستان زندگی بودا به روایت شیخ صدوق و تحریر ها و ترجمه های آن
  • فصلی از پیوندهای فرهنگی ایران و شبه قاره: بودا و اندیشه های او در سروده های پارسی گویان متاخر
  • نسخه هایی از آثار ابن سینا در هند
  • عبدالله بن میمون و اسماعیلیان
  • اشراق گرایی ایرانیان از گذشته تا امروز
  • شیوه حکیم صدرا در سلوک عقلی
  • کتابفروشان صاحب قلم
  • نظریه تشکیک در وجود در حکمت ایران باستان و فلسفه اسلامی
  • نگاهی به تاریخ و عقاید اسماعیلیه
  • شناخت دقیق از فلسفه جدید غرب، مقدمه کتاب فرهنگ تطبیقی اصطلاحات فلسفی
  • همکاری در تصحیح و تنظیم 'الذریعه الی تصانیف الشیعه'
  • با عین القضات و آیین فرا فرقه ای
  • گامی چند با دو شارح ابن عربی
  • با شیخ اشراق در مطالعات اصولی
  • بیست و سه گفتار در فلسفه و عرفان و تاریخ و ادبیات
  • جامع البین، شرح شهید اول بر تهذیب الاصول علامه حلی
  • شرح لمعات، عبدالله برزش آبادی
  • حسن بصری، گنجینه دار علم و عرفان
  • پیام فیلسوف
  • آزادی و استبداد و ابعاد هر یک از نگاه آخوند خراسانی
  • دیدگاه‌های آخوند خراسانی و شاگردانش
  • حسن بصری افسانه یا واقعیت (متن مناظرات شفاهی و مکتوب استاد ثبوت و دکتر نصرالله حکمت)
  • آخوند خراسانی و حکومت اسلامی (متن مناظرات شفاهی و مکتوب استاد ثبوت و آقای حمید پارسانیا).[۸][۹]

منابع

[ویرایش]
  1. «درمقابل جریان مشروطه خواهی با دو جریان مشروعه طلبی و بهاییت مواجهیم». شفقنا. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۷ ژوئن ۲۰۱۹.
  2. حمیدرضا حسینی. «همايش ايران صد سال پس از مشروطيت در تهران». بی بی سی.
  3. «اکبر ثبوت». دانشنامه جهان اسلام.
  4. «اکبر ثبوت». چهار راه.
  5. «نقدنامه منسوب به آخوند خراسانی در ردّ ولایت فقیه». شبکه اجتهاد. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۷ دسامبر ۲۰۱۵.
  6. «آخوندخراسانی، موافق با چه تفسیری از «ولایت فقیه» ؟». ایسنا.
  7. «جدال آخوندی بر سر اثبات ادعای ثبوت». دین آنلاین. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۲ دسامبر ۲۰۱۵.
  8. «ثبوت، اکبر». نورمگز.
  9. «اکبر ثبوت». پژوهشگاه علوم انسانی.