پرش به محتوا

الیزابت بلک‌برن

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
الیزابت بلک‌برن
الیزابت بلک برن در سال ۲۰۱۲
زادهٔ۲۶ نوامبر ۱۹۴۸ ‏(۷۶ سال)
ملیتاسترالیایی-آمریکایی
محل تحصیلدانشگاه ملبورن
کالج داروین
شناخته‌شده
برای
در زمینهٔ کشف مکانیزم حفاظت تلومر از کروموزوم‌های خطی
جوایزجایزه نوبل فیزیولوژی و پزشکی (۲۰۰۹)
پیشینه علمی
شاخه(ها)زیست‌شناسی مولکولی
محل کاردانشگاه کالیفرنیا، برکلی
دانشگاه کالیفرنیا، سانفرانسیسکو
دانشگاه ییل
Salk Institute

الیزابت هلن بلک‌برن (به انگلیسی: Elizabeth Helen Blackburn) ‏زیست‌شناس استرالیایی‌تبار آمریکایی، پژوهشگر، استاد دانشگاه و برندهٔ نوبل پزشکی سال ۲۰۰۹ است.[۱]

الیزابت بلک‌برن در سال ۱۹۴۸ در تاسمانی به دنیا آمد. علاقه اش به حیوانات او را به سمت رشته زیست‌شناسی سوق داد. پس از این که کارشناسی و کارشناسی ارشدش را از دانشگاه ملبورن دریافت کرد برای تحصیل در دکترا به دانشگاه کمبریج رفت و در پروژه تحقیقاتی خود بر روی توالی‌های DNA باکتریوفاژها مطالعه کرد. او برای ادامه تحقیقات خود یک دوره فوق‌دکتری را در دانشگاه ییل گذراند و سپس به عضویت هیئت علمی دانشگاه کالیفرنیا در برکلی درآمد. او از ۱۹۹۰ میلادی، تا امروز نیز استاد پزشکی و فیزیولوژی در دانشگاه کالیفرنیا در سانفرانسیسکو است.[۲]

مطالعات او بر روی ساختار کروموزوم ادامه یافت و او به ساختاری در انتهای کروموزوم به نام تلومر دست یافت. الیزابت متوجه شد که در تلومرها توالی‌های DNA کم‌اهمیت و تکرار شونده ای وجود دارند که هر بار در تقسیم سلولی بخشی از آنها برای حمایت از توای‌های اصلی و کد کنندهٔ DNA می‌شکند. هر چه سن ما بیشتر می‌شود این توالی‌های تلومر کمتر می‌شوند و به این ترتیب احتمال تخریب DNA ما بالاتر می‌رود. از دست رفتن این اطلاعات در DNA باعث می‌شود که سلولهای ما دیگر به خوبی سابق کار نکنند یا بمیرند، که نتیجه این اتفاقات به بیماریهایی نظیر سرطان، از بین رفتن فعالیت اندامها و الزایمر منتهی می‌شود. الیزابت بلک برن و دانشجویانش آنزیم تلومراز را کشف کردند که به حفظ طول کروموزوم در تلومر کمک می‌کند و به این ترتیب نامزد جایزه نوبل پزشکی در سال ۲۰۰۹ شدند. آنها دریافتند که حفاظت از طول تلومرها تأثیر مستقیمی بر طول عمر موجودات دارد.[۳]

جایزه نوبل پزشکی

[ویرایش]
بلک برن در استکلهم در ژوئن ۲۰۱۶

یکصدمین جایزهٔ نوبل پزشکی، به الیزابت بلک‌برن، جک ژوستاک و کارول گریدر، به خاطر پژوهش‌هایشان در زمینهٔ کشف مکانیزم حفاظت تلومر از کروموزوم‌های خطی، اهدا شد.[۴]

در رسانه‌ها

[ویرایش]

نشریهٔ تایم، الیزابت بلکبرن از دانشگاه کالیفرنیا، سانفرانسیسکو را یکی از ۱۰۰ شخصیت اثرگذار جهان می‌داند.[۵]

منابع

[ویرایش]
  1. نوبل پزشکی سال ۲۰۰۹ به سه آمریکایی رسید, رادیو فردا
  2. کاشفان عامل عمر جاویدان, رادیو زمانه
  3. Ignotofsky، Rachel (۲۰۱۶). Women in Science: 50 Fearless Pioneers Who Changed the World. Ten Speed Press.
  4. * کاشفان عامل عمر جاویدان, رادیو زمانه
  5. سه دانشمند آمریکایی، برندهٔ نوبل پزشکی شدند، دویچه وله فارسی

جستارهای وابسته

[ویرایش]