پرش به محتوا

الگو:بزرگی زمین‌لرزه

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
توضیحات الگو[نمایش] [ویرایش] [تاریخچه] [پاکسازی]
میانبرها:
  • برای «حرف m کوچک به‌همراه نقطه‌ای در پایین آن» لطفاً از کدگذاری اچ‌تی‌ام‌ال «&7747;»، یا شناسهٔ یونیکد «1E43» استفاده کنید.

در صورتی که یک شناسهٔ معتبر (مندرج در جدول پایین) به این الگو وارد شود، یک برچسب مقیاس بزرگی زمین‌لرزه را، یا به شکل عمومی M، یا به شکل یک زیرگونه (نظیر Mw  یا mbLg )، مطابق با برچسب‌هایی که عموماً توسط مقامات مهم لرزه‌شناسی استفاده می‌شود، نمایش خواهد داد. مقاله‌ها به‌طور خودکار به رده‌های ردیابی متناسب افزوده می‌شوند. این الگو به صورت اختیاری یک مقدار یا رابطه را نیز اضافه می‌کند، یک منبع را شناسایی می‌کند، یا به یک متن توضیحی در مقیاس‌های بزرگی لرزه‌ای پیوند می‌دهد.

استفاده

[ویرایش]

استفاده از نام کامل الگو، به ویرایشگران کمک می‌کنند که کاربرد آن در صفحه را بهتر و سریع‌تر درک کنند. برای بیشتر کاربردها عملی، از میانبر {{بزرگی}} به شکلی که در زیر توضیح داده شده، استفاده می‌شود.

  • {{ بزرگی | <شناسه*> | <مقدار یا رابطه> | منبع = <منبع> | پیوند=بله }}

وارد کردن یک شناسهٔ معتبر الزامی است (جدول را ببینید)، اما سایر پارامترها اختیاری هستند.

نمونه‌ها

[ویرایش]

فقط برچسب:

به‌همراه یک مقدار یا بازه:

  • {{بزرگی|موج سطحی|۵٫۱}} ← Ms ۵٫۱.
  • {{بزرگی|گشتاوری|۶٫۲–۶٫۵}} ← Mw ۶٫۲–۶٫۵

برچسب با ویکی‌پیوندی به متن توضیحی (برای نخستین اشاره مفید است):

  • {{بزرگی|سونامی|پیوند=بله}} ← Mt
  • {{بزرگی|موج حجمی پی|۵٫۲|پیوند=بله}} ← mb۵٫۲

برای نشان دادن این که یک بزرگی از یک کاتالوگ یا منبع خاص استخراج شده، از |منبع= استفاده کنید:

  • {{بزرگی|گشتاوری|۸٫۱|منبع=HRV}}، {{بزرگی|انرژی|۸٫۸|منبع=USGS-PDE}} ← Mw (HRV) ۸٫۱،   Me (USGS-PDE) ۸٫۸
(نکته: این کار برای دستیابی به معیارهای ویکی‌پدیا:تأییدپذیری کافی نیست و باید به منبع ارجاع دقیق داده شود.)

چندین مقیاس برای اندازه‌گیری بزرگی وجود دارد. برای دستیابی به دقت و جلوگیری از خطا، لطفاً از شناسهٔ مناسب استفاده کنید (پایین را ببینید). اگر از شناسهٔ مناسب مطمئن نیستید، از شناسهٔ ویژهٔ نگهداری «؟» استفاده کنید تا مقاله برای توجه از سوی کاربران دیگر علامت‌گذاری شود:

کاربرد مرسوم در متن مقاله‌ها، به‌همراه یادکرد درون‌خطی:

  • زمین‌لرزه ۱۹۶۴ آلاسکا، با بزرگی {{بزرگی|گشتاوری|۶٫۷|منبع=NEIC}}<ref>{{short-isc|EHB|869809}}.</ref> ....

استفاده از شناسهٔ ویژهٔ «بزرگی» منجر به تولید یک ویکی‌پیوند مناسب برای کاربرد عمومی می‌شود:

شناسه‌های ویژهٔ «M» و «ب.» منجر به تولید یک توضیح پیوندشده برای استفاده در جدول‌ها می‌شوند:

نماد استاندارد گشتاور لرزه‌ای را می‌توان در قالب یک متن مستقیم، یا یک متغیر ریاضی تولید کرد (سبک‌بندی «texhtml» را با استفاده از {{mvar}} اعمال می‌کند):

 نکتهٔ مهم: لطفاً بزرگی زمین‌لرزه‌ها را در «مقیاس ریشتر» وارد نکنید؛ هرچند هم که روزنامه‌ها و سایر رسانه‌های عمومی از «ریشتر» استفاده کنند. این عبارت عموماً اشتباه است. بزرگی زمین‌لرزه‌هایی که توسط سازمان زمین‌شناسی ایالات متحده آمریکا (USGS) و سایر سازمان‌ها لرزه‌شناسی گزارش می‌شوند، اکنون به‌طور عمومی برای بزرگی‌های بیشتر از ۴٫۰ از مقیاس بزرگی گشتاوری استفاده می‌کنند. اگرچه بیشتر روزنامه‌ها و سایر رسانه‌های عمومی به این مقیاس با عنوان «ریشتر» اشاره می‌کنند، اما این عبارت اشتباه است. مقیاس بزرگی ریشتر، که صراحتاً با نماد «ML» یا «ML» مورد اشاره قرار می‌گیرد (و حرف «L» در آن نمایندهٔ «Local» به معنی محلی است)، به‌منظور اندازه‌گیری بزرگی زمین‌لرزه‌ها در محدودهٔ کالیفرنیای جنوبی توسعه یافته است. هرچند که مقیاس‌های بزرگی «ریشتر» و گشتاوری شبیه یکدیگر هستند، اما در واقع با هم تفاوت دارند و این تفاوت بیشتر در زمین‌لرزه‌هایی قوی‌تر از حدود M ۶٫۵، یا عمیق‌تر از ۵۰ کیلومتر نمود پیدا می‌کند.

به‌طور کلی: هرجا منبعی بزرگی را در مقیاسی به‌جز «ریشتر» ذکر کرد، یا از حرف «M» (یا «m» کوچک) به‌همراه یک یا چند حرف دیگر (نظیر ML، Mw، Ms، یا mb) استفاده کرد، می‌توان به آن مقیاس اعتماد کرد؛ برای تطابق برچسب و تعیین شناسهٔ مناسب، از جدول زیر استفاده کنید.

هرجا یک روزنامه یا یک رسانهٔ عمومی دیگر مقیاس بزرگی یک زمین‌لرزهٔ اخیر را با «مقیاس ریشتر» ذکر کرد، احتمالاً با یک شناسایی نادرست مرسوم از مقیاس بزرگی گشتاوری روبرو هستید. بهترین روش این است که موضوع را در یک منبع تخصصی نظیر سازمان زمین‌شناسی ایالات متحده (USGS) یا مرکز بین‌المللی لرزه‌شناسی نیز بررسی کنید (پایین را ببینید). سیاست سازمان زمین‌شناسی ایالات متحده این است که بزرگی زمین‌لرزه‌ها که در انتشارهای مطبوعاتی با استفاده از حرف «M» بدون هرگونه نویسهٔ اضافی ذکر می‌شود، صراحتاً همان بزرگی گشتاوری هستند. اما: اگر منبع از «Mw» یا «مقیاس بزرگی گشتاوری» («moment magnitude scale» در منابع انگلیسی‌زبان) به‌طور واضح استفاده نکرده است، از شناسهٔ «گشتاوری» («w») استفاده نکنید. اگر به‌طور قطع باور دارید که منظور همان بزرگی گشتاوری است – به این دلیل که از یک انتشار مطبوعاتی سازمان زمین‌شناسی آمریکا استخراج شده – از شناسهٔ «نقطه» استفاده کنید تا مقیاس Mw به‌طور صریح ذکر شود. مثال: {{بزرگی|.|۵٫۷}}← M۵٫۷؛ {{بزرگی|.|پیوند=بله}}← M.

اگر از مقیاس مطمئن نیستید، از {{بزرگی|؟}} استفاده کنید. برای اطلاع از چگونگی یافتن بزرگی‌های تخصصی، پایین را ببینید.

منابع داده‌ها

[ویرایش]

روزنامه‌ها و سایر رسانه‌های گروهی برای بزرگی زمین‌لرزه‌ها معتبر محسوب نمی‌شوند. ترجیح بر این است که بزرگی زمین‌لرزه‌ها همیشه از منابع تخصصی نظیر منابع زیر استخراج شوند.

  • سامانه ملی لرزه‌نگاری پیشرفته (ANSS) کاتالوگ ترکیبی، که به‌طور عمومی با نام «کام‌کت» یا «ComCat» شناخته می‌شود، یک مخزن تقریباً بی‌درنگ از اطلاعات زمین‌لرزه‌ها از سازمان زمین‌شناسی ایالات متحده و مراکز داده‌های منطقه‌ای مختلف است که داده‌های بیشتری از شبکه‌های لرزه‌نگاری در سراسر جهان را در خود دارد. صفحه‌های رویداد مرتبط با رویدادهای مهم عموماً دارای خلاصه‌ای مفصل، بررسی اجمالی تکتونیکی، تاریخچهٔ زمین‌لرزه‌های گذشته در منطقهٔ مورد نظر، نقشه‌های لرزش و محتوای دیگر هستند. کامکت به شیوه‌های مختلفی در دسترس است:
  • آخرین زمین‌لرزه‌ها. در بیشتر موارد گزارش تمام زمین‌لرزه‌ها با بزرگی بیشتر از ۵٫۰ در سطح جهان، و زمین‌لرزه‌هایی با بزرگی بیش از ۴٫۰ د داخل ایالات متحده، بین ۱۰ تا ۳۰ دقیقه پس از وقوع در دسترس قرار می‌گیرد. دقت کنید که بزرگی‌ها و مکان‌ها در گزارش‌های اولیه تنها تخمین‌های اولیه هستند که در ساعات، روزها، و ماه‌های آینده مورد بازبینی قرار می‌گیرند.
  • بایگانی زمین‌لرزه‌های مهم: یک فهرست زمانی از رویدادها از سال ۱۹۰۰.
  • جستجوی تعاملی.
All of these access methods link to event pages in the ANSS Comprehensive Catalog (ComCat), which can be cited using {{short-anss}} and {{cite_anss}}.
  • The On-Line Bulletin (IRIS mirror) incorporates several catalogs (databases). There are catalog-specific search functions for finding events constrained by date period, magnitude range, or region (by latitude and longitude, or Flinn-Engdahl regions). Data may be revised years later as more data is obtained or processes refined. This is the most complete, most authoritative, and preferred source for earthquake magnitudes and epicenters.
  • Event Bibliography (IRIS mirror) of scientific articles for notable events, indexed chronologically. (Useful for finding ISC event id.)
  • The ISC-GEM Global Instrumental Earthquake Catalogue: Definitive magnitudes for selected earthquakes since 1900. (Source id: GEM.)
Data from the ISC can cited using {{short-isc}} and {{cite isc}}.

Earthquake magnitudes are given on different scales because they measure different aspects of the event, or are measured in different ways. It is valid to list multiple magnitudes for an event (not to be confused with multiple events such as foreshocks, aftershocks, and زمین‌لرزه دوگانهs). Estimates of magnitude may differ between networks and across time because of differences or changes in how the seismograms are read and the data processed. For details see the NMSOP-2 documentation (below).

Table of codes

[ویرایش]

These are the most commonly found scales of earthquake magnitude. Any scale not found in this table is mostly likely one of the following:

  • An intensity scale. See Seismic intensity scales for explanation. This template does not cover intensity scales.
  • A regional (or "local") scale used by some particular seismic network (or country). In general it is preferable to use one of the better known scales from the table. Exceptions are for historical reports; you will need to explicitly format as appropriate. If the scale has been properly calibrated (see MNSOP-2, Chapter 3, §3.2.4.3, p. 65) then "L" may be appropriate, along with the |src= parameter.
  • A technical scale. While these might come up in an article related to seismology, they are not appropriate for general description of earthquakes. If needed, please format appropriately. On first use be sure to add a footnote explaining the scale.

Be careful to distinguish upper- and lower-case "M/m", "B/b", "L/l", and "I/i". Other than that case is generally not significant, nor italicization or subscripting.

The examples in the table are representative, even comprehensive, but not complete.

Labels and codes for various earthquake magnitude scales
As seen in sources WP Code Mag. scale Cat. # Comments
IASPEI NMSOP USGS ISC BSSA
-- -- -- -- -- ب. ? Unspecified 0 WP: scale is unspecified or indeterminate.
-- -- -- -- -- ب. ?? Needs verification 0 WP: the scale and/or magnitude needs verification.
-- -- -- -- -- M R? Dubious "Richter" 0 WP: "Richter" scale is asserted, but dubious.
UK ← Muk uk Unknown 0 Source says "unknown" scale. Might be 1954 MGR or MPAS mag.; see below (gr), or مقیاس‌های بزرگی لرزه‌ای.
ML Ml ML ML ML ← ML l مقیاس بزرگی ریشتر 0 §4.1. "Local" to Southern Calif. Adapted for other regions, but not necessarily comparable.
MJMA Mj MJMA ← MJMA jma JMA "Local" mag. 0 §3.2.4.7. Japanese Meteorological Agency. Also MJ or MJMA, but not Mw(JMA).
Mh Mh ← Mh h by "hand" 0 Ad hoc methods for special cases
M0, M0 M0 M0 ← M0  0 گشتاور لرزه‌ای 0 "M zero". A physical value, basis of Mw. In Newton-meters or dyne-centimeters
M0 ← M0  0tex گشتاور لرزه‌ای M_0tex 0 "M zero" as a math variable in text
M M ← M . مقیاس بزرگی گشتاوری 0 dot: implicit Mw.
Mw Mw, w Mw ← Mw w مقیاس بزرگی گشتاوری 0 §4.7. Use only for explicit Mw, Mw, or mw.
Mww, ww ← Mww ww 0 Mw from centroid m.t.i. (moment tensor inversion) of W-phase.
Mwc, wc ← Mwc wc 0 Mw from centroid m.t.i. of long-period surface waves.
Mwb, wb ← Mwb wb 0 Mw from m.t.i. of long-period body waves.
Mwr, wr ← Mwr wr 0 Mw from m.t.i. of whole seismogram at regional distances.
Mwp, wp ← Mwp wp 0 Mw from integrated p-wave §3.2.8.2
Mwpd ← Mwpd wpd 0 Mwp w/ duration §3.2.8.3
Mi ← Mi i 0 Only if lower-case "i"! USGS synonym for Mwp
mb mb mb Mb mb ← mb b بزرگی موج حجمی 0 §4.3. Case sensitive: use "b"
mB mB -- M Mb(BB) ← mB B بزرگی موج حجمی 0 §4.2; Gutenberg, 1945b,c. Case sensitive: use "B".
mB_BB mB -- M Mb(BB) ← mBBB bbb بزرگی موج حجمی 0 §4.2
mb_Lg mbLg mb_Lg, MLg mb(Lg) ← mbLg blg mb from Lg wave 0 §3.2.4.4; §4.6; Nuttli, 1986. North America east of the کوه‌های راکی, and other کراتون
Mn MN ← mN n mb from Lg wave M_N 0 §3.2.4.4; §4.6; Nuttli, 1973. Same as mbLg
mBc ← mBc bc Cumulative body-wave 0 §3.2.8.1
Ms Ms Ms ← Ms s بزرگی موج سطحی M_s 0 §4.4. small "s": Gutenberg (1945a) ~20 s period s.w.; Ms_20
Ms MS MS ← MS S بزرگی موج سطحی 0 §4.4. Big "S": broadband s.w. (Ms_BB), or (older sources) mis-capitalized Ms
Ms_20 Ms Ms Ms Ms(20) ← Ms20 s20 surface-wave 20s 0 §4.4. 20 s period s.w. mag. per IASPEI
Ms_BB Ms -- MS Ms(BB) ← MsBB sbb بزرگی موج سطحی 0 §4.5. Broadband s.w. mag. per IASPEI
Mz ← Mz z surface wave, vertical 0 Measured from the vertical phase before that became standard.
Ms7 MS7 ← Ms7 s7 surface wave 0 Vertical phase on Chinese seismograph
MSn ← Msn sn surface wave 0 1-second period per Nuttli, 1983
MGR MGR ← MGR gr مقیاس‌های بزرگی لرزه‌ای 0 1954 G-R version of Ms. Includes MPAS ("Pasadena")
MR ← MR r Rothe 0 Not "Richter"! Averaged Ms per Rothe 1969
MLH ← MLH lh Russian Ms 0 Parts of Russia (Obninsk)
Mc Mc ← Mc c coda length 0 §3.2.4.5
Md Md MD MD ← Md d duration 0 §3.2.4.5. Many variants. Not JMA displacement mag.
Mt ← Mt t tsunami mag. 0 §3.2.6.7. Used by PTWC
Mm ← Mm m mantle mag. 0 §3.2.8.5. Used by PTWC
Me Me ← Me e energy mag. 0 §3.2.7.2
K – – K-class K 0 See Energy class. Use Template:K
M(K) ← M(K) k مقیاس‌های بزرگی لرزه‌ای 0 Mag. calculated from "energy class" K
Mms ← Mms ms macroseismic 0 §3.2.6.6. Generic mag. estimated from macroseismic effects
Mfa, FA Mfa ← Mfa fa mb from felt-area 0 Stover & Coffman, 1999. Est. from extent of felt-area. Multiple methods.
MLa ← Mla la ML from felt-area 0 ML est. from intensity reports; for Calif. and Hawaii
MI ← MI I ML from intensity 0 Only if upper-case "I"! Est. from epicentral intensity.

Examples of use are from the International Association of Earth Physics and Interior (IASPEI), the first edition of the New Manual of Seismological Practice (NMSOP)(the second edition follows the IASPEI), the سازمان زمین‌شناسی ایالات متحده آمریکا (USGS) National Earthquake Information Center (NEIC), the مرکز بین‌المللی لرزه‌شناسی (ISC), and the Bulletin of the Seismological Society of America (BSSA), as summarized in table 3 of the IASPEI/MNSOP-2 Information Sheet 3.3. Additional magnitude scales from Chapter 3 of MNSOP-2, ISC documentation, the USGS, and a review of the literature. Section numbers under "Comments" are for either Chapter 3, or Information Sheet 3.3

Principal references on usage are:

  • Bormann, P., ed. (2012), New Manual of Seismological Observatory Practice 2 (NMSOP-2), Potsdam: IASPEI/GFZ German Research Centre for Geosciences, doi:10.2312/GFZ.NMSOP-2.

These sources also have extensive discussion and references on the derivation and comparison of the various scales.

The nomenclature style implemented here is adapted from IASPEI/MNSOP-2 Information Sheet 3.3. This style differs from IASPEI style mainly in using subscripts rather than underscores, and from BSSA style mainly in not using parentheses.

"Cat.": the Categories for tracking use of these various scales. "#" is the number of articles in that category.

See also

[ویرایش]
توضیحات بالا تراگنجانده‌شده از الگو:بزرگی زمین‌لرزه/توضیحات است. (ویرایش | تاریخچه)
ویرایشگران می‌توانند در صفحات تمرین (ایجاد | آینه) و آزمایشی (ایجاد) این الگو را آزمایش کنند.
لطفاً رده‌ها را به زیرصفحهٔ /توضیحات بیفزایید. زیرصفحه‌های این الگو.
برگرفته از «https://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=الگو:بزرگی_زمین‌لرزه&oldid=36550030»