الایوپلاست
الایوپلاست‌ها (Elaioplasts) یکی از سه شکل احتمالی لوکوپلاست‌ها هستند. عملکرد اصلی الایوپلاست‌ها سنتز و ذخیرهٔ اسیدهای چرب، ترپن‌ها و سایر لیپیدها است و می‌توان آن‌ها را در برگ‌های جنینی دانه‌های روغنی، مرکبات و همچنین پرچم بسیاری از گیاهان گلدار یافت.[۱][۲][۳][۴]
توصیف
[ویرایش]
مانند بسیاری از لوکوپلاست‌ها، الایوپلاست‌ها اندامک‌هایی بدون رنگدانه هستند که قادر به تناوب بین اشکال مختلف پلاستیدها هستند. این اندامک، به‌طور خاص مسئول ذخیره‌سازی و سوخت‌وساز لیپیدها است.[۵] مطالعات اخیر نشان داده‌اند که این اندامک‌ها در تشکیل ترپن‌ها و اسیدهای چرب شرکت می‌کنند.[۲][۳] به‌طور معمول، آن‌ها به صورت اندامک‌های کوچک و گِرد حاوی قطرات روغن ظاهر می‌شوند. لیپیدهای موجود در الایوپلاست‌ها منعکس کننده چربی‌های سنتز شده توسط پروکاریوت‌ها، عمدتاً تری‌گلیسرول و استرهای استرول هستند که در قطرات قابل مشاهده با میکروسکوپ جمع می‌شوند.[۱] الایوپلاست‌ها همچنین حاوی پروتئین‌های مرتبط با پلاستوگلوبول‌ها مانند فیبرلین‌ها هستند.[۴] در کنار تاپتوزوم‌ها (خوشه‌هایی از روغن و پروتئین‌های تولید شده توسط شبکه آندوپلاسمی)، الایوپلاست‌ها اغلب در تاپتوم پرچم گیاهان آنژوسپرم یافت می‌شوند.[۱] الایوپلاست‌ها که در دانه‌های روغنی نیز یافت می‌شوند، لیپیدهایی را برای تبدیل شدن به کربوهیدرات‌ها فراهم می‌کنند که به عنوان منبع انرژی در جوانه‌زنی جنین گیاه عمل می‌کنند.[۴] نشان داده شده‌است که مرکبات دارای تعداد زیادی الایوپلاست در پوست میوه خود هستند که برای تولید ترپن‌ها ضروری هستند.[۵]
تکوین
[ویرایش]در داخل گیاه، الایوپلاست‌ها و همچنین تمام پلاستیدهای دیگر، از پروپلاستیدها در محل تقسیم ساقه (مریستم) به‌وجود می‌آیند. این پروپلاستیدها هنوز متمایز نشده‌اند و به همین دلیل، می‌توانند بر حسب نیاز، به انواع مختلف پلاستیدهای شناخته‌شده تبدیل شوند.[۶] در سلول‌های رویشی، پروپلاستیدها معمولاً یک مسیر رشد یک‌طرفه را دنبال می‌کنند و هیچ تغییری بین یک شکل و شکل دیگر وجود ندارد. با این حال، سلول‌های تولید مثلی ممکن است دارای پلاستیدهایی باشند که به‌طور مکرر به یکدیگر تبدیل می‌شوند.[۷] در پرچم گیاهان گلدار، الایوپلاست‌ها نشان‌دهندهٔ مرحلهٔ نهایی رشد پلاستید در تاپتوم است که بسته به گونه و استراتژی گرده‌افشانی مستقیماً از پروپلاستیدها یا به‌واسطهٔ تبدیل پلاستیدهای دیگر ظاهر می‌شود.[۷]
منشأ و وراثت
[ویرایش]فرض بر این است که پلاستیدها از یک رویداد درون‌هم‌زیستی بین یک یوکاریوت باستانی و نیای سیانوباکتری بیش از ۱ میلیارد سال پیش منشأ گرفته‌اند.[۸][۹] از زمان انجام این هم‌زیستی، اندازهٔ ژنوم پلاستیدها، به‌طور قابل توجهی کاهش یافته‌است.[۱۰]
مانند بسیاری از پلاستیدها، الایوپلاست‌ها از طریق شکافت دوتایی مستقل از تقسیم سلول مادری تکثیر می‌شوند که این ویژگی، نشان‌دهندهٔ منشأ و نَسَب باکتریایی آن‌هاست. این شکافت، درست پیش از سیتوکینز سلول مادری طی تقسیم سلولی اتفاق می‌افتد و محصولات به‌دست آمده، به‌عنوان جزئی از سیتوپلاسم به سلول‌های دختری منتقل می‌شوند.[۱]
در نتیجهٔ توانایی تبدیل متقابل بین انواع مختلف پلاستیدها، الایوپلاست‌ها پلاستوم (ژنوم پلاستید) یکسانی را با سایر پلاستیدها به اشتراک می‌گذارند و عمدتاً از طریق سلول مادری در آنژیوسپرم‌ها به ارث می‌رسند.[۵][۷]
جستارهای وابسته
[ویرایش]منابع
[ویرایش]- ↑ ۱٫۰ ۱٫۱ ۱٫۲ ۱٫۳ خطای یادکرد: خطای یادکرد:برچسب
<ref> غیرمجاز؛ متنی برای یادکردهای با نامWise2007وارد نشده است. (صفحهٔ راهنما را مطالعه کنید.). - ↑ ۲٫۰ ۲٫۱ Eastmond PJ, Dennis DT, Rawsthorne S (July 1997). "Evidence That a Malate/Inorganic Phosphate Exchange Translocator Imports Carbon across the Leucoplast Envelope for Fatty Acid Synthesis in Developing Castor Seed Endosperm". Plant Physiology. 114 (3): 851–856. doi:10.1104/pp.114.3.851. PMC 158371. PMID 12223747.
- ↑ ۳٫۰ ۳٫۱ Gleizes M, Pauly G, Carde JP, Marpeau A, Bernard-Dagan C (November 1983). "Monoterpene hydrocarbon biosynthesis by isolated leucoplasts of Citrofortunella mitis". Planta. 159 (4): 373–81. doi:10.1007/BF00393177. PMID 24258236.
- ↑ ۴٫۰ ۴٫۱ ۴٫۲ van Wijk KJ, Kessler F (April 2017). "Plastoglobuli: Plastid Microcompartments with Integrated Functions in Metabolism, Plastid Developmental Transitions, and Environmental Adaptation". Annual Review of Plant Biology. 68 (1): 253–289. doi:10.1146/annurev-arplant-043015-111737. PMID 28125283.
- ↑ ۵٫۰ ۵٫۱ ۵٫۲ Zhu M, Lin J, Ye J, Wang R, Yang C, Gong J, Liu Y, Deng C, Liu P, Chen C, Cheng Y, Deng X, Zeng Y (7 February 2018). "A comprehensive proteomic analysis of elaioplasts from citrus fruits reveals insights into elaioplast biogenesis and function". Horticulture Research. 5 (1): 6. doi:10.1038/s41438-017-0014-x. PMC 5802726. PMID 29423236. خطای یادکرد: برچسب
<ref>نامعتبر؛ نام «pmid 29423236» چندین بار با محتوای متفاوت تعریف شده است. (صفحهٔ راهنما را مطالعه کنید.). - ↑ van Wijk KJ, Baginsky S (April 2011). "Plastid proteomics in higher plants: current state and future goals". Plant Physiology. 155 (4): 1578–88. doi:10.1104/pp.111.172932. PMC 3091083. PMID 21350036.
- ↑ ۷٫۰ ۷٫۱ ۷٫۲ Clément C, Pacini E (January 2001). "Anther plastids in angiosperms". The Botanical Review. 67 (1): 54–73. doi:10.1007/BF02857849. خطای یادکرد: برچسب
<ref>نامعتبر؛ نام «Clément 2001» چندین بار با محتوای متفاوت تعریف شده است. (صفحهٔ راهنما را مطالعه کنید.). - ↑ McFadden, Geoffrey Ian (December 1999). "Endosymbiosis and evolution of the plant cell". Current Opinion in Plant Biology. 2 (6): 513–519. doi:10.1016/s1369-5266(99)00025-4. PMID 10607659.
- ↑ Martin W, Stoebe B, Goremykin V, Hapsmann S, Hasegawa M, Kowallik KV (May 1998). "Gene transfer to the nucleus and the evolution of chloroplasts". Nature. 393 (6681): 162–5. Bibcode:1998Natur.393..162M. doi:10.1038/30234. PMID 11560168.
- ↑ Wise RR (2007). "The Diversity of Plastid Form and Function". The Structure and Function of Plastids. Advances in Photosynthesis and Respiration. Vol. 23. pp. 3–26. doi:10.1007/978-1-4020-4061-0_1. ISBN 978-1-4020-4060-3.
کتاب‌شناسی
[ویرایش]- Kwiatkowska M, Stępiński D, Popłońska K, Wojtczak A, Polit JT (2010) ‘Elaioplasts’ identified as lipotubuloids in Althaea rosea, Funkia sieboldiana and Vanilla planifolia contain lipid bodies connected with microtubules. Acta Soc Bot Pol 80(3):211–219