افلاج در پادشاهی عمان
.jpg)
افلاج یک سامانهٔ آبیاریِ ثبت‌شده در یونسکو است که کشور عمان از زمان‌های دور به آن وابسته بوده‌است.
این واژه جمع فلاج است و آن یک کانال آبی است که از شکافی در جایی بلند با یک لایهٔ صخره‌ای سرچشمه می‌گیرد و از آن جا تا زمین‌های کشاورزی گسترش می‌یابد.
از این سامانه همچنین در برخی سرزمین‌های پیرامون مانند امارات متحده عربی و عربستان سعودی بهره برده می‌شود.
کمیتهٔ میراث جهانی یونسکو پنج فلاج عمانی را فهرست کرده‌است.
دربارهٔ افلاج
[ویرایش]افلاج یک سامانهٔ بومی برای فراهم کردن آب در کانال‌ها برای مصارف گوناگون است.
فرهنگ‌لغت‌های عربی آن را به عنوان رودخانه یا آب روان از چشمه می‌شناسانند.
و گفته شده که فلاج رودخانه کوچک یا کانالی است که همهٔ باغ را آبیاری می‌کند.
گفته شده بود که عمانی‌ها افلاج را از آن ایرانیانِ ۲۵۰۰ سال پیش از میلاد می‌دانستند.[۱][۲]
با پا گرفتن افلاج کشاورزی در عمان شکوفا شد و فراورده‌های کشاورزی گسترش و گوناگونی یافت، که تأثیر ژرفی بر زندگی مردمان عمانی داشت.
این گوناگونی و فراوانی فرآورده‌ها در عمان بیشتر وامدار فلاج بود.
افلاج پدیده‌ای یگانه می‌باشد که ویژهٔ عمان است و هیچ چیز مانند آن را نمی‌توان یافت به جز نمونه‌های انگشت‌شمار در ایران و امارات.
کارکرد این افلاج‌ها از راه کانال‌هایشان و بهره‌مندی از گرانش زمین، متکی به منابع طبیعی آب است بی آنکه نیازی به فناوری روز و پمپاژ آب باشد.
آمار
[ویرایش]شمار فلاج‌ها در عمان ۴۱۱۲ فلاج است که از میان این‌ها ۳۰۱۷ فلاج فعال هستند.
تولید آب افلاج روی هم رفته سالانه نزدیکِ ۶۸۰ میلیون متر مکعب است.
کشتزارهای آبیاری‌شده ازسوی این افلاج ۱۸,۵۳۶ هکتار یا ۳۰ درصد از همهٔ پهنهٔ زیر کشت در پادشاهی عمان است.
درازای این افلاج روی هم رفته ۲۹۰۰ کیلومتر است.
آب افلاج ۴۳ درصد از کل منابع آب تجدیدپذیر عمان را در بر می‌گیرد.
فلاج‌های نامبرده شده در فهرست میراث جهانی
[ویرایش]در سال ۲۰۰۶ ، سازمان آموزشی، علمی و فرهنگی ملل متحد (یونسکو) پنج فلاج عمانی را در فهرست میراث جهانی گذارد. این فلاج‌ها عبارتند از:
| فلج | گونه | استان | شهرستان |
|---|---|---|---|
| فلج دارس | داوودي | ولاية نزوى | الداخلية |
| فلج الخطمين | داوودي | بركة الموز - ولاية نزوى | الداخلية |
| فلج الملكي | داوودي | ولاية إزكي | الداخلية |
| فلج الميسر | داوودي | ولاية الرستاق | جنوب الباطنة |
| فلج الجيلة | عيني | بلدة الجيلة - ولاية صور | جنوب الشرقية |
جستارهای وابسته
[ویرایش]منابع
[ویرایش]- همکاری‌کنندگان ویکی‌پدیا، «أفلاج سلطنة عمان»، ویکی‌پدیای عربی، دانشنامهٔ آزاد (بازیابی ۰۸ شهریور ۱۴۰۰)
- ↑ Ministry of Tourism. Sultanate of Oman: Tourist Guide. Discover the secret of Arabia.
- ↑ UNESCO. Aflaj Irrigation Systems of Oman. World Heritage Scanned Nomination. 29th Session of the World
- ↑ خطای یادکرد: خطای یادکرد:برچسب
<ref> غیرمجاز؛ متنی برای یادکردهای با ناممولد تلقائيا8وارد نشده است. (صفحهٔ راهنما را مطالعه کنید.). - ↑ خطای یادکرد: خطای یادکرد:برچسب
<ref> غیرمجاز؛ متنی برای یادکردهای با ناممولد تلقائيا1وارد نشده است. (صفحهٔ راهنما را مطالعه کنید.). - ↑ Ministry of Regional Municipalities and Water Resources-Oman. Aflaj Oman in the World Heritage List. 2008
- ↑ الأفلاج الخمسة. موقع وزارة السياحة. سلطنة عمان. اطلع عليه بتاريخ 30/06/2015 بایگانی‌شده در ۲۰۰۹-۰۲-۲۸ توسط Wayback Machine
- ↑ مكتب مستشار جلالة السلطان للشؤون الثقافية. الأفلاج العمانية في سجل التراث العالمي. اطلع عليه بتاريخ 30/06/2015 بایگانی‌شده در ۲۰۱۶-۰۱-۲۲ توسط Wayback Machine
- ↑ Mahmood Al-Azri. Omani Aflaj in the UNESCO World Heritage List. In: The Archaeological Heritage of Oman. UNESCO Headquarters Paris, 2012
- ↑ UNESCO. Aflaj Irrigation Systems of Oman. World Heritage Scanned Nomination. 29th Session of the World Heritage Committee. 2006