ازغد

ازغد نام دیگر: زِقِی
روستا
مختصات: ۳۶٫۱۹۹۱۶۷°شمالی ۵۹٫۳۳۷۲۲۲°شرقی / 36.199167; 59.337222
کشور	ایران
استان	خراسان رضوی
شهرستان	طرقبه شاندیز
بخش	طرقبه
دهستان	طرقبه
جمعیت	۵۰۰ نفر (سرشماری ۹۵)

ازغد روستایی در دهستان طرقبه ، بخش طرقبه ، شهرستان طرقبه شاندیز در استان خراسان رضوی ، ایران است.

روستای ییلاقی ازغد (در گویش محلی زِقِی به کسر اول و دوم) یکی از روستاهای زیبا و بکر منطقه طرقبه در دامنه رشته کوه‌های بینالود می‌باشد.

روستای ازغد در فاصله ۲۵ کیلومتری غرب مشهد و فاصله ۲۰ کیلومتری از شهر طرقبه قرار گرفته است.

کلمه ی ازغد به معنای از قدیم می باشد.

ازغد به دلیل واقع شدن در دامنه های شمالی کوه بینالود، دارای آب هوای خنک و کوهستانی است و از جاذبه های طبیعی بسیاری برخوردار است. این روستا با کوههای بلند سنگی و شگفت‌انگیز، همواره مورد توجه کوه نوردان و صخره نوردان است. برای علاقه‌مندان به گردشگری، مناظر زیبای دشت‌های سرسبز نیز در اطراف این روستا قابل مشاهده هستند.

پوشش گیاهی این منطقه حاوی گیاهان دارویی و خوراکی است که در صورت آشنایی با آن‌ها، می‌توانید آن‌ها را جمع‌آوری و یک دمنوش زغالی خوش طعم و خوش عطر تهیه کنید. به عنوان مثال، گیاهانی همچون بابونه، پونه، گل ختمی، گلپر و... در این منطقه وجود دارند.

بافت سنتی این روستا شبه پلکانی است و تمامی خانه‌های آن از مصالح طبیعی و بومی ساخته شده‌اند. معماری سنتی این روستا، یکی از جاذبه‌های گردشگری آن است.

جمعیت

بر پایه سرشماری عمومی نفوس و مسکن در سال ۱۳۹۵ جمعیت این روستا ۵۰۰ نفر (۲۴۵ مرد و ۲۵۵ زن) در قالب ۱۸۳ خانوار بوده است.

جمعیت تاریخی
سال	جمعیت	±%
۱۳۸۵	۴۴۷	—
۱۳۹۰	۵۳۲	۱۹٪+
۱۳۹۵	۵۰۰	۶٪−

مکان‌های تاریخی

• مقبره‌های قدیمی مندرج با خط پهلوی که دلالت بر قدمت چند هزار ساله این روستا دارد.

• مدرسه علمیه این روستا که قدمتی حدود ۴۰۰ سال دارد.

• مسجد جامع ازغد که در زمان تیموریان بنا شده که قدمتی بسیار طولانی دارد و بر اساس کتیبه های موجود در دوره‌های صفویه و قاجاریه بازسازی شده است.

ساخت مسجد به سال ۱۳۴ (ه‍.ق) بازمی‌گردد، از جمله مساجد قدیمی روستایی (شهرستان طرقبه شاندیز) است که بر اثر مرور زمان بخشهایی از ایوان، سقف و نرده‌های آن تخریب و در معرض آسیب جدی قرار گرفته است. البته بر درب ورودی مسجد جمله ای بوسیله معرق کاری درآمده که توسط سازنده مسجد می‌باشد و در آن به سنه اربع ثلاثین و مأه اشاره دارد که برابر با سال ۱۳۴ هجری قمری می‌باشد.

ذهب رود

ذهب رود نام یکی از مناطق بکر و خوش آب‌و‌هوای این روستا در سر رودخانه می‌باشد.

"ذهب" در عربی به معنای طلا است و نام‌گذاری آن به این دلیل بوده که از قدیم گفته‌اند آب رودخانه‌ این منطقه از روی معادن طلا می‌گذرد.

این منطقه مملو از پوشش گیاهان کوهی و باغات انواع میوه همچون گیلاس، آلبالو، گردو و غیره می‌باشد. خنکی و زلالی آب چشمه‌های این منطقه زبانزد اهل روستا شده است.

گرمایش خانه‌های این منطقه که معروف به "خانه‌باغ" است، در فصل پاییز، بهار و حتی شبهای تابستان! صرفا از طریق کرسی زغالی و بخاری هیزمی و نفتی بوده و در زمستان معمولا خالی از سکنه است.

آب و هوای مطبوع و طبیعت بکر ذهب‌رود دستمایه اهالی اهل شعر آن منطقه شده است. شعر زیر از کتاب میوه ممنوعه یکی از اشعار مربوط به این منطقه می باشد.

ذَهَب رودا ! دلم دارد هوای کوهسارت را	نسیم دلنوازت را هوای بی‌غبارت را
نسیم‌ات مست ‌‌می‌سازد سر و جسمم سحرگاهان	نفس‌ها ‌‌می‌کشم در جان، نسیم بی‌قرارت را
طبیعت طرح بر رویت زده‌ست در عین خوش ذوقی	به صد الوان خوش‌رنگی به این نقش و نگارت را
به اذن حق همی آید شرابی از دل کوهت	خدا خواهم نگه دارد قنات خوشگوارت را
همی پروردگار گِل تو را پرورده پُر حاصل	خوشا آن‌کس که ‌‌می‌کارد نهال نوبهارت را
حلالم باد رزق تو زِ گردو و زِ گیلاست	هزاران سجده ‌‌می‌باید ز گنج بی‌شمارت را
ز بوی پونه‌ی جوی‌ات ز کاکوتیِ در کویت	به عطر آکنده ‌‌می‌سازد قبای باغدارت را
چه خوش باشد خرامیدن میان باغ و بستانت	به گوش جان سپردن آن نوای جویبارت را
چو آن مرغ غزلخوانی که سرمست بهار توست	ز جان فریاد ‌‌می‌دارم بسی از اعتبارت را
ز خاک سرخ و پاک تو برآمد لاله‌ای خونین	شهید عشق ‌‌می‌داند همی قول و قرارت را
گمانم از مزار است آن شعاع نور بر کوهت	منیر است و دعا گوید بقای پایدارت را
به سوز دل خدا خواهم به یوسف مرحمت سازد	نگاهش باز بیند آن صفای گل‌عذارت را
الا ای پیر فرزانه که رفتی از جوار ما	به روی چشم ‌‌می‌دارم تُراب یادگارت را

مشاهیر ازغد

رسول خادم ازغدی، کشتی‌گیر ایرانی و عضو سابق شورای شهر تهران

محمد خادم ازغدی، کشتی‌گیر آزادکار و مربی کشتی سابق ایرانی

امیررضا خادم ازغدی، کشتی‌گیر و نماینده مجلس هفتم

حیدر رحیم‌پور ازغدی، فعال سیاسی

حسن رحیم‌پور ازغدی، نظریه‌پرداز انقلاب اسلامی و عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی

مصطفی علیزاده، کشتی‌گیر ایرانی و مربی سابق تیم ملی

جستارهای وابسته

مایان علیا (طرقبه شاندیز)

مایان وسطی

مایان سفلی (طرقبه شاندیز)

دهبار (طرقبه شاندیز)

حصارگلستان (طرقبه شاندیز)