اردوباد
اُردوباد (ترکی آذربایجانی: Ordubad) دومین شهر جمهوری خودمختار نخجوان در جمهوری آذربایجان است. این شهر در کرانه شمالی میانه رود ارس و در فاصله ۹۴ کیلومتری شمال غربی از شهر تبریز قرار گرفتهاست. ارتفاع شهر نسبت به سطح آبهای آزاد ۹۴۸ متر است.
اردوباد در شمال فرورفتگیهای میانی ارس و دامنههای جنوبی کوهستان زنگزور و وایوتسجور، از رشتهکوههای قفقاز کوچک قرار دارد. این شهر در روبروی شهر سیهرود ایران واقع شدهاست.[۱][۲][۳]
نام اردوباد تحریفشده اردوآباد است.[۱] این شهر در آغاز اردوگاه سربازان مغول و پس از آن شاهان ایلخانی ایران بود و به این خاطر اردوآباد نامیدهشد.[۴]
اردوباد در قدیم جزئی از ایران بود. در جنگهای ایران و عثمانی، شاه عباس صفوی، شهر اردوباد را به خاطر پایداری در برابر حملات ترکان عثمانی از پرداخت مالیات معاف کرد.[۵] همچنین دو تن از وزیران اعظم ایران در دورهٔ صفوی؛ یعنی میرزا حاتم بیگ نصیری اردوبادی و فرزندش میرزا طالب خان نصیری اردوبادی از این شهر برخاستهاند.[۶]
بعدها اردوباد بنابر مادهٔ یکم از قرارداد ترکمنچای (۱۲۴۳ ق) از ایران جدا و به دولت روسیه واگذار شد.[۷]
شبکه کوچهکشی اردوباد از میدان مرکزی که مسجد جامع در آن است به شکل شعاعهایی شاخهشاخه شدهاست و از محلههایی همچون آماباراس، سرشهر، کُردتال، مینکس و اوچ ترنگی تشکیل شدهاست. آرامگاه عیوض، مسجد دلبر، و مسجد سرشهر که از سدهٔ هجدهم میلادی به جا ماندهاند از دیدنیها آن است.[۷]
بهرود، آزادکند، اناباد، گیلانچای، مزرعه، باشکند، شهریار، ونند، کلانتر دیزه و باشدیزه از روستاهای پیرامون اردوباد هستند.
جستارهای وابسته
[ویرایش]منابع
[ویرایش]- ↑ ۱٫۰ ۱٫۱ انوشه، حسن، دانشنامه ادب فارسی، جلد پنجم، تهران: ۱۳۸۲، ص۵۷، سرواژهٔ اردوباد.
- ↑ "The largest cities in Azerbaijan, ranked by population" (به انگلیسی). mongabay.com. Archived from the original on 28 June 2012. Retrieved 30 Jun 2012.
- ↑ "Azerbaijan: largest cities and towns and statistics of their population" (به انگلیسی). world-gazetteer. Archived from the original on 23 April 2013. Retrieved 22 May 2012.
- ↑ همان.
- ↑ همان. ص۵۸.
- ↑ شایسته، فریدون (۱۳۹۳). «تاریخ ایران: دو وزیر ناشناختهی عصر صفوی؛ خواجه میرزا حاتم بیگ و میرزا طالب خان اردوبادی». رشد آموزش تاریخ (۵۶): ۴۹–۵۲. دریافتشده در ۲۰۱۵-۰۶-۰۶.
- ↑ ۷٫۰ ۷٫۱ همان. ص۵۹.