ادویه مفرده

ادویه مفرده اصطلاحی است در طب سنتی که در مقابل ادویه مرکبه قرار می‌گیرد. ادویه مفرده به داروهایی گفته می‌شود که که در آن ترکیب صناعی نباشد. ادویه مفرده علاوه بر اینکه خود دارو هستند، برای ساخت داروهای مرکب نیز به کار می‌روند.

انواع ادویه مفرده

ادویه مفرده در سه دسته زیر قرار می‌گیرند:

• ادویه مفرده نباتی مانند میوه‌ها و تخم‌ها و گل‌ها و برگ‌ها و شاخه‌ها و ریشه‌ها و پوست‌ها و عصاره‌ها و شیره‌های نباتی و صمغ‌ها
• ادویه مفرده حیوانی مانند ذراریح و اعضای حیوانات و احشای آنها و زهره‌شان
• ادویه مفرده معدنی که خود دو زیر مجموعه دارد: یا حجری است، مانند گل ارمنی یا از چیزهایی است که از زمین جوشد، مانند قیر و نفت و امثال آن

در کتاب‌ها

بیش از ۸۰ داروی مفرده با خاصیت درمانی در کتاب مخزن الادویه وجود دارد که می‌توان آن‌ها را به سه دسته کلی داروهای با منشأ گیاهی (۴۶ دارو: ۳۳ داروی موضعی، ۸ داروی خوراکی، و ۵ داروی با مصرف هم موضعی و هم خوراکی)، با منشأ حیوانی (۳۰ دارو: ۲۹ داروی موضعی و یک داروی خوراکی) و با منشأ معدنی (۵ داروی موضعی) طبقه‌بندی نمود.

المقالة فی الادویة المفردة و جوامع کتاب الادویة المفردة دو کتاب از جالینوس هستند که به حوزه ادویه مفرده می‌پردازند. در بخش ادویه‌شناسی کتاب قانون ابن سینا اسامی ادویه مفرده شرح داده شده است. علاوه بر این سلیمان ابن احمد کتاب الادویة المفردة فی کتاب القانون فی الطب را از روی کتاب قانون نوشته و منتشر کرده است.

کتابی پنج جلدی با نام ادویه مفرده از ابن سمجون موجود است. چهار جلد از این کتاب در مناطق مختلفی شناسایی و یافت شده بود اما اثری از جلد اول کتاب نبود تا اینکه به همت کتابخانه ملی این جلد از کتاب نیز پیدا شد.