ابکار الافکار فی اصول الدین

آبکار الافکار فی اصول الدین کتابی است که توسط سیف‌الدین آمدی در موضوع اصول دین و علم کلام نوشته شده‌است و از مهمترین کتب در علم کلام محسوب می‌شود. این کتاب یک موسوعه کلامی و شامل نظریات سیف الدین آمدی و مشتمل بر چهار مجلد است. آمدی که در قرن هفتم این کتاب را نگارش کرده‌است، کلام را بر پایه اعتقادات اشعری خود اقامه کرده‌است.

موضوع کتاب

کتاب ابکار الافکار فی اصول الدین یکی از مهمترین کتاب آمدی در علم کلام به حساب می‌آید و یکی از منابع اصلی در این علم است. اهم مسائل مطروحه در این کتاب عبارتند از:

• تعریف علم کلام و اقسامش
• دیدگاه‌ها و موضوعات مربوط به آن
• روشهایی که منجر به مطلوبات نظری می‌شود.
• تقسیم معلوم به موجود و معدوم و آنچه موجود نیست و معدوم نیست.
• نبوت.
• معاد.
• اسماء الهی و احکام.
• امامت و کسی که جایگاه آمر به معروف و ناهی از منکر را دارد.

بخشی از کتاب

سید محسن حق‌شناس در تشریح دیدگاه سیف الدین آمدی دربارهٔ نبوت می‌گوید: «آمدی به تبع اشاعره قائل به فاعلیت انحصاری خداوند و نظریه کسب هستند لذا معجزه را از افعال خداوند متعال می‌دانند و معتقدند فاعل و مؤثری غیر از خداوند متعال نیست وگرنه در توحید افعالی خدشه وارد می‌شود.» همچنین دربارهٔ حجیت نبوت می‌گوید: «سیف الدین آمدی این دلالت را نه عقلی و نه نقلی می‌داند بلکه دلالت معجزه بر نبوت را از باب عادة الله می‌داند.»

نشر

این اثر، که در اصل در چهار جلد تألیف شده بود، اخیراً توسط احمد محمد المهدی تحقیق و تصحیح شده و در پنج جلد در مؤسسه دارالکتب والوثائق القومیّة قاهره چاپ شده‌است. ابکار الافکار در واقع، دائرةالمعارف کلامیِ ارجمندی است که با قلمی شیوا، رسا و به دور از اغلاق در بیان مطالب و نقل و نقد اقوال و نظم فصول و ابواب به شکلی روش‌مند نگارش یافته‌است. به همین سبب، این اثر مهم‌ترین اثر کلامیِ آمدی و بلکه از مهم‌ترین آثار کلامیِ اشعریان و حتی جهان اسلام به‌شمار می‌آید. این کتاب، از مواد درسیِ مدارس اهل سنت و دانشگاه الازهر است. از دیگر نشرهای این کتاب، چاپ دارالکتب بیروت است که در سال ۲۰۰۳ منتشر شده‌است.

پیوند به بیرون

• مطالعه کتاب ابکار الافکار