ابوالعلای شوشتری
ابوالعلاء شوشتری یا بوالعلاء شُشتری شاعر ایرانی پارسی‌گوی (بی‌دیوان) سده ۴ هجری است. او در زمان سامانیان می‌زیست.
زندگی
[ویرایش]او در سدهٔ چهارم هجری زندگی می‌کرده است. اما اطلاعات زیادی از زندگی او در دسترس نیست. ممکن است به دلیل لقبش از اهالی شوشتر باشد، زیرا ضبط «شوشتری» با املای «ششتری» در گذشته رایج بوده است.[۱] همچنین اشعار فنی و مصنوع نیز سروده و در هزل پیشگام کسایی بود. ضمناً گمان می‌رود منظور از ابوالعلا در یکی از ابیات منوچهری همین ابوالعلاء ششتری باشد، زیرا او را در ردیف شعرای فارسی‌زبان آورده است:
ضمناً در سال اول مجله شرق مقاله‌ای مربوط به او نوشته شد.
| بوالعلا و بوالعباس و بوسلیک و بوالمثل | وآن‌که آمد از نوایح وآن‌که آمد از هری | |
(منوچهری) |
همچنین رادویانی او را نویسنده کتابی دربارهٔ عروض می‌داند.
در لغت‌نامهٔ دهخدا
[ویرایش]در لعت‌نامهٔ دهخدا نوشته شده است: «تنها در لغت‌نامه اسدی ابیات ذیل از او دیده می‌شود:»[۲] و سپس این بیت‌ها آمده است.
| بیاور آنکه گواهی دهد ز جام که من | چهار گوهرم اندر چهار جای مدام | |
| زمرد اندر تاکم عقیقم اندر غژب | سهیلم اندر خم آفتابم اندر جام. | |
| ای… من ای… تو انجیره‌گذاری | سرگین خوری و قی کنی و باک نداری | |
| ریچاله‌گری پیشه گرفتی تو همانا | بخیره [کذا] در شیر بری کامه برآری.[۳] |
چند شعر دیگر
[ویرایش]تمام اشعار این قسمت از کتاب پیشاهنگان شعر پارسی نقل شده است.[۴]
نام بت من
[ویرایش]| تیری و کمانی و یکی نقش نشانه | بنگار و بپیوند به سوفار یکی تیر | |
| نام بت من بازشناسی به‌تمامی | آن بت که به‌خوبیش قرین نیست به کشمیر | |
(جواب معما، علی) |
نرگس لاله‌گداز
[ویرایش]| همی گرست و همی نرگسانش لاله گداخت | به زیر لالهٔ بگداخت نهفته زریر | |
| خَلَق شود ز نشستِ دراز حُلّت مرد | که گَنده گردد چون دیر ماند آب غدیر |
پانویس
[ویرایش]منابع
[ویرایش]- دهخدا، علی‌اکبر (۱۳۲۵)، لغت‌نامه دهخدا جلد ۳ شماره مسلسل ۲، به کوشش زیر نظر دکتر محمد معین.، تهران: دانشگاه تهران، سازمان لغت‌نامه
- پیشاهنگان شعر پارسی (سده‌های سوم و چهارم و آغاز سدهٔ پنجم هجری)، به کوشش به کوشش محمد دبیرسیاقی.، تهران: انتشارات فراکلین، ۲۵۳۶ تاریخ وارد شده در
|سال=را بررسی کنید (کمک) - معین، محمد (۱۳۶۳)، فرهنگ‌نامه فارسی جلد دوم، تهران: موسسه انتشارات امیرکبیر
- تاریخ ادبیات صفا
- کتاب اثرآفرینان جلد ششم