پرش به محتوا

آیرین گوت آپدایک

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
آیرین گوت آپدایک
نمایی از جلد کتاب «در دستان من: خاطرات یک نجات‌دهندهٔ هولوکاست»، به قلمِ آیرین گوت شابک ‎۰۳۸۵۷۲۰۳۲۷
نام هنگام تولدایرِنا گوت
زادهٔ۵ مهٔ ۱۹۱۸
کوژینیتسه، جمهوری دوم لهستان
درگذشت۱۷ مهٔ ۲۰۰۳ (۸۵ سال)
فولرتون، کالیفرنیا، ایالات متحده آمریکا
شهروندی
  • لهستان
  • ایالات متحده آمریکا[۱]
پیشهپرستاری
همسرویلیام آپدایک (ا. ۱۹۵۶–۱۹۹۳)
فرزندان۱
افتخاراتدرستکار در میان ملل

آیرین گوت آپدایک[۲] (انگلیسی: Irene Gut Opdyke؛ ‏ ۵ مهٔ ۱۹۱۸ – ۱۷ مهٔ ۲۰۰۳)[۳] با نام اصلی ایرِنا گوت (لهستانی: Irena Gut) پرستار لهستانی بود که به خاطر کمک به یهودیان لهستانی که توسط آلمان نازی در طول جنگ جهانی دوم تحت آزار و اذیت قرار گرفتند، شهرت بین‌المللی به دست آورد. او به دلیل به خطر انداختن جان خود برای نجات دوازده شهروند یهودی، لقب افتخاری «درستکار در میان ملل» را از ید وشم دریافت کرد.

زندگی‌نامه

[ویرایش]

ایرنا گوت در دوران بین دو جنگ در یک خانواده کاتولیک در کوژینیتسه لهستان به دنیا آمد و یکی از پنج دختر خانواده بود. خانواده او به رادوم نقل مکان کردند و او در آنجا پیش از تهاجم نازی-شوروی به لهستان در سال ۱۹۳۹ در دانشکدهٔ پرستاری ثبت نام کرد. در جریان این تهاجم، او سعی کرد برای حفظ جانش مخفی شود، اما سربازان روسی او را پیدا کرده و پس از ضرب و شتم، به او تجاوز کردند.[۴][۵] گوت در ابتدای اشغال لهستان آلمان مجبور به کار در یک کارخانه مهمات شد، اما کمی بعد یک سرگرد ورماخت به نام «ادوارد روگمر» که متوجه شده بود او به زبان آلمانی تسلط دارد، وی را استخدام کرد تا در آشپزخانه هتلی که اغلب در خدمت مقامات نازی بود، کار کند.[۵] در این دوره بود که گوت مشاهده کرد یک سرباز آلمانی در محله یهودی‌نشین نزدیک هتل، نوزادی را از آغوش مادرش جدا کرد و نوزاد را با سر به زمین انداخت و گویا کودک را کشت.[۶] او که وحشت‌زده شده بود، ابتدا می‌خواست ایمان و اعتقاد دینی خود را کنار بگذارد، اما متوجه شد که مردم بین انجام کار خوب یا بد، انتخاب دارند و مصمم شد که در هر فرصت ممکن، به یهودیان کمک کند.[۶] گوت که می‌دانست زندگی خود را به خطر می‌اندازد، مخفیانه غذا را از هتل می‌گرفت و به گتوی تارنوپل تحویل می‌داد.[۷][۶]

اندک اندک، گوت یهودیان را به صورت غیرقانونی از محله یهودی‌نشین به جنگل‌های اطراف می‌برد و برای آنها غذا می‌آورد. در همین حال، «ادوارد روگمر» از گوت خواست که به عنوان خانه‌دار در ویلای او کار کند. گوت ۱۲ یهودی را در سرداب آن خانه پنهان کرد.[۸] این افراد هنگامی که صاحبخانهٔ آلمانی در منزل نبود، بیرون می‌آمدند و به گوت در انجام امور منزل و تمیزکردن آن کمک می‌کردند. با این حال روگمر به ماجرای پنهان شدن یهودیان در آنجا پی برد. روگمر با آنکه می‌دانست جان همگی آنها بدون استثنا (از جمله خودش) در خطر است، اما به شرطی که گوت معشوقه او شود، قبول کرد تا رازش را مخفی نگه دارد.[۹] روگمر در سال ۱۹۴۴ پیش از پیشروی روسیه با آلمان‌ها فرار کرد. گوت و چندین یهودی نیز از لهستان تحت اشغال شوروی به‌سوی غرب و به آلمان تحت اشغال متفقین گریختند. در آنجا، او را در اردوگاه افراد آواره قرار دادند و در همانجا بود که با ویلیام آپدایک، یکی از کارکنان سازمان ملل متحد از شهر نیویورک آشنا شد. سرانجام گوت به ایالات متحده آمریکا مهاجرت کرد و اندکی پس از آن در سال ۱۹۵۶ با ویلیام آپدایک ازدواج کرد.[۷][۴] آنها با هم صاحب یک دختر شدند. ویلیام آپدایک در سال ۱۹۹۳ درگذشت، در حالی که گوت در سال ۲۰۰۳ به‌دنبال عوارض ناشی از هپاتیت درگذشت.[۱۰]

قدردانی

[ویرایش]

آیرین گوت پس از سالها سکوت در مورد تجربه دوران جنگ خود، در سال ۱۹۷۵ پس از شنیدن ادعای یک نئونازی مبنی بر اینکه هولوکاست هرگز رخ نداده بود، متقاعد شد که صحبت کند.[۱۱] گوت کارِ سخنرانی عمومی و بازگو کردن خاطرات خود از وقایع آن دوران را آغاز کرد که در کتاب خاطرات او «در دستان من: خاطرات یک نجات‌دهنده هولوکاست» به اوج خود رسید.[۱۱] در سال ۱۹۸۲، او توسط ید وشم به عنوان یک درستکار لهستانی در میان ملل شناخته شد و مورد تجلیل قرار گرفت.[۱۲] در سال ۲۰۱۲، سرگرد ادوارد روگمر هم توسط ید وشم به عنوان یک درستکار آلمانی در میان ملل شناخته شد و مورد تجلیل قرار گرفت.[۱۳]

خدمت به کنیسه و تبرک توسط پاپ

[ویرایش]

در ۹ ژوئن ۱۹۹۵، گوت در مراسم مشترک یهودیان و کاتولیک‌ها که در کنیسه «شیر ها-مالوت» در ارواین، کالیفرنیا برگزار شد، توسط پاپ ژان پل دوم مورد آمرزش و تبرک قرار گرفت و پاپ از او دعوت کرد تا دیداری رسمی با او داشته باشد. تبرک پاپ و ملاقات حضوری با پاپ توسط یکی از اعضای مجمع کلیسا به نام «آلن بوینوس» با کمک «پدر بزرگوار، جوزف کارپ» از کلیسای کاتولیک مرکزی لهستانی جان پل دوم در یوربا لیندا، کالیفرنیا میسر شد. تبرک و آمرزش توسط پاپ، نخستین به رسمیت شناختن و قدردانی از تلاش‌های او در طول هولوکاست توسط کلیسای کاتولیک بود. گوت گفت: «این بزرگ‌ترین هدیه‌ای بود که می‌توانستم برای هر کاری که در زندگی انجام داده‌ام، دریافت کنم.»[۱۴]

آیرین گوت در ژوئیه ۱۹۹۷، به همراه مدیرش، آلن بوینوس، و همسر او، روزنامه‌نگار روزالی بوینوس، برای یک مستند داستانی تلویزیونی که توسط زوج بوینوس برای «برنامهٔ زندهٔ پرایم‌تایم ای‌بی‌سی» ساخته شده بود، به اسرائیل سفر کرد که این برنامه در ۱۰ ژوئن ۱۹۹۸ پخش شد و گوت در آن به دیدار «هرمان مورکس» یکی از دوازده یهودی بازمانده‌ای که او جانشان را نجات داده بود، رفت.[۱۵][۱۶] در این سفر، آلن بوینس ترتیب یک ملاقات خصوصی با رئیس‌جمهور و نخست‌وزیر پیشین اسرائیل شیمون پرز و رئیس پارلمان دَن تیخن را در کْنِسِت را مهیا کرد.

میراث

[ویرایش]

شرح حال او در قالب کتابی تحت عنوانِ «در دستان من: خاطرات یک نجات‌دهنده هولوکاست» در سال ۱۹۹۹ منتشر شد.[۱۷][۱۸] بر پایه این کتاب نمایشنامه‌ای در ۲۹ مارس ۲۰۰۹ در خیابان برادوی به روی صحنه رفت و در آن توا فلدشو نقش گوت را بازی کرده بود.[۱۹] این نمایشنامه با بازخوردهای متناقضی مواجه شد.[۲۰][۱۹][۲۱] در سال ۲۰۲۳ فیلمی لهستانی-کانادایی به نام عزم راسخ ایرنا با بازی سوفی نیلیس در نقش او منتشر شد.[۲۲]

جستارهای وابسته

[ویرایش]

کتاب‌شناسی

[ویرایش]
  • Atwood, Kathryn (2011). "Irene Gut: 'Only a Young Girl'". Women Heroes of World War II: 26 stories of espionage, sabotage, resistance, and rescue. Chicago: Chicago Review Press. pp. 35–42. ISBN 9781556529610.

منابع

[ویرایش]
  1. ↑ Anton, Mike (21 May 2003). "Irene Opdyke, 85; Hid Jews in Poland During the Holocaust". لس آنجلس تایمز. After the war, Opdyke immigrated to the United States, where she became a citizen ...
  2. ↑ «Irene Gut-Opdyke - Holocaust Rescuer». USC Shoah Foundation.
  3. ↑ "Irene Gut Opdyke". The Times. 28 May 2003. Archived from the original on 23 October 2021.
  4. ↑ ۴٫۰ ۴٫۱ "Nazi officer's mistress risked her life to save Jews". Sydney Morning Herald. 30 May 2003 – via The Telegraph.
  5. ↑ ۵٫۰ ۵٫۱ Atwood 2011, p. 36.
  6. ↑ ۶٫۰ ۶٫۱ ۶٫۲ Atwood 2011, p. 37.
  7. ↑ ۷٫۰ ۷٫۱ Jensen, Joyce. "In Her Hands by Irene Opdyke". International Raoul Wallenberg Foundation. Retrieved 28 March 2024.
  8. ↑ Atwood 2011, p. 39.
  9. ↑ Opdyke, Irene Gut; Armstrong, Jennifer (April 2001). In My Hands: Memories of a Holocaust Rescuer. New York: Anchor Books, a division of Random House. p. 190. ISBN 9780385720328.
  10. ↑ Anton, Mike (21 May 2003). "Irene Opdyke, 85; Hid Jews in Poland During the Holocaust". Los Angeles Times.
  11. ↑ ۱۱٫۰ ۱۱٫۱ Atwood 2011, p. 41.
  12. ↑ "Opdyke, Irene". The Zekelman Holocaust Center. Retrieved 28 March 2024.
  13. ↑ "Gut Opdyke Irena". Yad Vashem (به انگلیسی). Retrieved 28 March 2024.
  14. ↑ Haycox, Lori (10 June 1995). "Pope recognizes Yorba Linda woman's WWII sacrifice". The Orange County Register. ProQuest 272859710.
  15. ↑ "Irene Gut Opdyke interview". ACHUKA.
  16. ↑ "Irene Gut Opdyke- Polish Rescuer & Hero" (in en). Primetime Live. 10 June 1998. ABC. https://www.youtube.com/watch?v=jn2g6cNcbPo.
  17. ↑ Opdyke & Armstrong 1999.
  18. ↑
  19. ↑ ۱۹٫۰ ۱۹٫۱ "Irena's Vow". Archived from the original on 23 July 2012. Retrieved 18 February 2014.
  20. ↑ Zoglin, Richard (6 April 2009). "What's Wrong with this Spring's Broadway Plays". Time. Retrieved 2 April 2024.
  21. ↑ Cox, Gordon (16 June 2009). "'Irena's Vow' to close on June 28: Broadway play was struggling to find audience". Variety. Archived from the original on 4 July 2009.
  22. ↑ Kay, Jeremy (9 May 2022). "Sophie Nélisse, Dougray Scott to star in Quiver's wartime drama 'Irena's Vow', as WestEnd launches sales". Screen Daily.

پیوند به بیرون

[ویرایش]
برگرفته از «https://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=آیرین_گوت_آپدایک&oldid=40574142»