آئوکتوریتاس
 |
| این مقاله بخشی از این مجموعه است: سیاست و دولت روم باستان |
| دوره‌ها |
|
| قانون اساسی روم |
| کلانتری‌های عادی |
| کلانتری‌های فوق‌العاده |
| عناوین و افتخارات |
| سابقه و قانون |
| مجامع رومی |
آئوکتوریتاس (به لاتین: Auctoritas) واژه‌ای لاتین است که ریشهٔ اصطلاح انگلیسی اتوریته می‌باشد. در حالی که به لحاظ تاریخی کاربرد این واژه در انگلیسی محدود به بحث‌های تاریخ سیاسی روم بود، پیدایش فلسفه پدیدارشناختی در سده‌بیستم استفاده از این واژه را گسترش داد.
در روم باستان، آئوکتوریتاس دلالت می‌کرد به سطح کلی اعتبار، نفوذ و توانایی‌ای که یک شخص در کسب پشتیبانی پیرامون اراده خود در جامعه داشت.
زنان اشرافی نیز می‌توانستند به درجه‌ای از آئوکتوریتاس دست‌یابند. برای نمونه، همسران، خواهران و مادران دودمان ژولیو کلودین صاحب نفوذ بالایی بر جامعه، توده‌ها و نظام سیاسی بودند. البته با توجه به هنجارهای جامعه روم آئوکتوریتاسِ آنان نسبت‌به همتایانِ مردشان با وضوح کمتری اِعمال می‌شد، ولی در هر حال زنان نیز دارای نفوذ و قدرتمند بودند. این موقعیت در آینده برای بانوان استفاده نشد تا این که در سلسله سورانی توسط چهار جولیای سوران (هر چهارتن نژادسوری داشتند) با اقتدار و نفوذی بیشتر و آشکارتر ادامه یافت. به طوری که با آئوکتوریتاس مردان برابر بود.
ریشه‌شناسی
[ویرایش]بر طبق گفته زبان‌شناس فرانسوی، امیل بنونیست، واژه Auctor (که واژه انگلیسی author را به ما می‌دهد) از فعل لاتین Augere (زیاد کردن،[یادداشت ۱] بزرگ کردن،[یادداشت ۲] غنی کردن[یادداشت ۳]) برگرفته‌شده‌است. Auctor یعنی کسی که فعل یا وضعیت قضاییِ دیگری را تقویت می‌کند.[یادداشت ۴] آقای بنونیست به‌طرزی بحث‌برانگیز از این نظریه دفاع می‌کند که واژه لاتین آئوکتوریتاس بر مبنای یک مفهوم الهی از قدرت بنا شده‌است، نه بر مبنای شخصی که در موضع قدرت قرار می‌گیرد.
معنای سیاسی در روم باستان
[ویرایش]به‌لحاظ سیاسی، اقتدار سنای روم[یادداشت ۵] با آئوکتوریتاس مربوط بود و نباید با پوتستاس یا ایمپریوم ــ که مختص‌به کلانترها یا پلبی‌ها بود ــ اشتباه شود. محقق قرن نوزدهمی، تئودور مومسن، «نیروی» آئوکتوریتاس را «بیشتر از مشاوره و کمتر از فرماندهی» می‌داند، مشاوره‌ای که کسی نمی‌توانست آنرا نادیده‌گیرد. سیسرو نیز در باب تفاوت مفاهیم پوتستاس و آئوکتوریتاس چنین گفته‌است: «هنگامی‌که پوتستاس در میان مردم هست، آئوکتوریتاس هم در سنا [هست]».[یادداشت ۶]
در حوزه زندگی شخصی، آن‌ها که تحت سرپرستی هستند ــ شامل زنان و خردسالان ــ نیز به‌همان طریق ناچار به کسب تأییدیه از جانب سرپرست‌شان (معمولاً پدر) برای انجام کاری خاص بودند. برای نمونه، پدر خانواده[یادداشت ۷] ازدواج پسرش را رسمیّت می‌بخشید.
جستارهای وابسته
[ویرایش]یادداشت‌ها
[ویرایش]- ↑ to augment
- ↑ to enlarge
- ↑ to enrich
- ↑ به لاتین qui auget، کسی که تقویت می‌کند
- ↑ به لاتین Auctoritas senatus یا Auctoritas patrum
- ↑ به لاتین Cum potestas in populo auctoritas in senatu sit
- ↑ به لاتین pater familias، گفتنی است در لاتین کلاسیک «پدر خانواده» به‌صورت pater familiae نوشته‌می‌شود ولی در لاتین باستانی (Archaic) حالت جنیتیو برای اسامی مختوم به a (موسوم به first declension) نه به ae بلکه به as ختم می‌شود
منابع
[ویرایش]- مشارکت‌کنندگان ویکی‌پدیا. «Auctoritas». در دانشنامهٔ ویکی‌پدیای انگلیسی، بازبینی‌شده در ۳۰ آوریل ۲۰۲۱.