گاه‌شمار تاریخ نوین ارمنستان

گاه‌شمار رویدادهای تاریخ نوین ارمنستان[ویرایش]

رویدادهای تاریخ ارمنستان از ۱۸۰۴ تا ۱۹۱۴ میلادی[ویرایش]

آغاز دوره اول جنگ‌های ایران و روسیه، (۱۸۰۴ میلادی)
عهدنامه گلستان میان امپراتوری روسیه و قاجاریان، (۲۴ اکتبر ۱۸۱۳ میلادی)
افتتاح مؤسسه زبان‌های شرقی لازاریان، (۱۸۱۵ میلادی)
افتتاح مدرسه نرسیسیان، (۱ اکتبر ۱۸۲۴ میلادی)
آغاز جنگ ایران و روس (۱۸۲۶ تا ۱۸۲۸)
تصرف ایروان، (۲۷ اکتبر ۱۸۲۷ میلادی)
عهدنامه ترکمنچای میان امپراتوری روسیه و قاجاریان، (۲۱ فوریه ۱۸۲۸ میلادی)
مهاجرت بیش از ۵۰٬۰۰۰ نفر از ایران و ارمنستان غربی به ارمنستان روسیه، (۱۸۲۸–۱۸۲۹ میلادی)
صعود به کوه آرارات برای اولین بار توسط فردریک پاروت و خاچاطور آبوویان، (۹ اکتبر ۱۸۲۸ میلادی)
فرمان اجازه تدریس زبان ارمنی در مدارس ارمنی در امپراتوری روسیه، تحت مدیریت کلیسای حواری ارمنی، (۱۸۳۶ میلادی)
فروپاشی اوبلاست ارمنستان، (۱۸۴۰ میلادی)
تأسیس کردن ولایت ایروان، (۱۸۵۰ میلادی)
انتشار رمان زخم‌های ارمنستان در تفلیس، (۱۸۵۸ میلادی)

کشتار ارمنی‌های ارزروم، عکاس ویلیام ساچتلبن نوامبر ۱۸۹۵

جنبش آزادی بخش ملی ارمنی[ویرایش]

شورش زیتون؛ درگیری مردم با نیروهای عثمانی بر سر مالیات، (۱۸۶۲ میلادی)
اساسنامه ملی ارمنی، (۱۸۶۳ میلادی)
انتشار روزنامه مشاک در تفلیس، (۱۸۷۲ میلادی)
افتتاح مدرسه علوم دینی گئورگیان در اچمیادزین، (۱۸۷۴ میلادی)
آغاز جنگ روسیه و عثمانی (۱۸۷۷–۱۸۷۸)
مطرح کردن مسئله ارمنی در پیمان سن استفانو (۳ مارس ۱۸۷۸ میلادی)
منعقد شدن کنگره برلین، (۱۳ ژوئن – ۱۳ ژوئیه ۱۸۷۸ میلادی)
ممنوع شدن فعالیت مدارس و روزنامه‌های ارمنی در ارمنستان روسیه و امپراتوری روسیه، (۱۸۸۲ میلادی)
تشکیل حزب آرمناکان در وان، (۱۸۸۵ میلادی)
تشکیل حزب سوسیال دموکرات هنچاکیان در ژنو، (۱۸۸۷ میلادی)
درگذشت رافی، پدر رمان تاریخی ارمنی در تفلیس، (۲۵ آوریل ۱۸۸۸ میلادی)

جنبش مسلحانه (۱۸۸۹–۱۹۱۴)[ویرایش]

نبرد باش‌قلعه (۱۸۸۹)، (مه ۱۸۸۹ میلادی)
تشکیل حزب فدراسیون انقلابی ارمنی، در تفلیس، (۱۸۹۰ میلادی)
تشکیل گروه سرکیس گوگونیان، (۲۷ سپتامبر ۱۸۹۰ میلادی)
مگردیچ خریمیان جاثلیق کل ارمنیان می‌شود، (۱۸۹۲ میلادی)
مقاومت ساسون (۱۸۹۴)، (۱۸۹۴ میلادی)
کشتار حمیدیه، (۱۸۹۴–۱۸۹۶ میلادی)
مقاومت زیتون (۱۸۹۵–۱۸۹۶)، (اکتبر ۱۸۹۵ میلادی)
مقاومت وان (۱۸۹۶)، (۳ تا ۱۱ ژوئن ۱۸۹۶ میلادی)
تسخیر بانک عثمانی (۱۸۹۶)، (۲۶ اوت ۱۸۹۶ میلادی)
نبردخانه سور (۱۸۹۷)، (۲۵ تا ۲۷ ژوئیه ۱۸۹۷ میلادی)
نبرد کلیسای آراکلوتس (۱۹۰۱)، (نوامبر ۱۹۰۱ میلادی)
دستور مصادره اموال کلیسای ارمنیان توسط روسیه تزاری، (۱۲ ژوئن ۱۹۰۳ میلادی)
شورش ساسون (۱۹۰۴)، (۱۹۰۴ میلادی)
انقلاب روسیه (۱۹۰۵)، (۲۲ ژانویه ۱۹۰۵ میلادی)
کشتار ارمنی-تاتار ۱۹۰۵–۱۹۰۷، (۱۹۰۵–۱۹۰۷ میلادی)
ترور عبدالحمید دوم (۱۹۰۵)، (۲۱ ژوئیه ۱۹۰۵ میلادی)
فوت مگردیچ خریمیان، (۱۹۰۷ میلادی)
انقلاب ترکان جوان، (۱۹۰۸ میلادی)
قتل‌عام آدانا، (۱۴ آوریل ۱۹۰۹ میلادی)
گئورک پنجم جاثلیق کل ارمنیان می‌شود، (۱۹۱۱ میلادی)
توقیف و تبعید آزادی خواهان و روشن فکران و اعضاء احزاب ارمنی توسط روس‌ها، (ژانویه ۱۹۱۲ میلادی)
کنگره ارمنی در ارزروم، (۲ اوت ۱۹۱۴ میلادی)
تهاجم برگمن، (۱ نوامبر ۱۹۱۴ میلادی)
آغاز عملیات جنگی در قفقاز، (یکم نوامبر ۱۹۱۴ میلادی)

جنگ جهانی اول و نسل‌کشی ارمنیان (۱۹۱۵–۱۹۱۸)[ویرایش]

نبرد ساری‌قمیش، (۱۹۱۴ میلادی)
نبرد اردهان، (۲۵ دسامبر ۱۹۱۴ تا ۱۸ ژانویه ۱۹۱۵ میلادی)
مقاومت زیتون (۱۹۱۵)، (مارس ۱۹۱۵ میلادی)
مقاومت وان، (آوریل تا مه ۱۹۱۵ میلادی)
فرمان و تصویب قانون تهجیر، (۲۷ مه ۱۹۱۵ میلادی)
شورش شبین قره‌حصار، (ژوئن ۱۹۱۵ میلادی)
مقاومت موسی داغ، (ژوئن ۱۹۱۵ میلادی)
نبرد ملازگرد (۱۹۱۵)، (۲۶ ژوئیه ۱۹۱۵ میلادی)
نبرد شانلی‌اورفه، (سپتامبر ۱۹۱۵ میلادی)
تهاجم ارزروم، (۱۰ ژانویه ۱۹۱۶ تا ۱۶ فوریه ۱۹۱۶ میلادی)
عملیات جنگی در ترابزون، (۵ فوریه تا ۱۵ آوریل ۱۹۱۶ میلادی)
نبرد ارزنجان، (۲ تا ۲۵ اوت ۱۹۱۶ میلادی)
نبرد بتلیس، (اوت ۱۹۱۶ میلادی)


پرچم و نشان نظامی اولین جمهوری ارمنستان.

اولین جمهوری ارمنستان (۱۹۱۸ تا ۱۹۲۰)[ویرایش]

آتش‌بس ارزنجان، (۱۸ دسامبر ۱۹۱۷ میلادی)
نبرد سارداراباد، (۲۱ تا ۲۷ مه ۱۹۱۸ میلادی)
تشکیل مجلس ملی ارمنستان (۱۹۱۷—۱۹۱۸)، (۲۸ مه ۱۹۱۸ میلادی)
تشکیل اولین جمهوری ارمنستان، (۲۸ مه ۱۹۱۸ میلادی)
پیمان باتوم، (۴ ژوئن ۱۹۱۸)
متارکه مودروس، (۳۰ اکتبر ۱۹۱۸ میلادی)
اشغال قسطنطنیه، (۱۳ نوامبر ۱۰۱۸ میلادی)
کنترل اوبلاست قارص توسط اولین جمهوری ارمنستان، (ژانویه ۱۹۱۹ میلادی)
درگذشت آرام مانوکیان مؤسس و اولین وزیر کشور، (۲۹ ژانویه ۱۹۱۹ میلادی)
اعلام ارمنستان متحد و مستقل در ایروان، (۲۸ مه ۱۹۱۹ میلادی)
پیمان ورسای، (۲۸ ژوئن ۱۹۱۹ میلادی)
محاکمه مسببان نسل‌کشی ارمنی‌ها، (۱۵ ژوئیه ۱۹۱۹ میلادی)
قیام مه، (۱۰ مه ۱۹۲۰ میلادی)
معاهده سور، (۱۰ اوت ۱۹۲۰ میلادی)
جنگ ارمنستان–ترکیه، (۱۹۲۰ میلادی)
اشغال ارمنستان توسط ارتش سرخ شوروی، (۲۹ نوامبر ۱۹۲۰ میلادی)
عهدنامه آلکساندروپل، (۲ دسامبر ۱۹۲۰ میلادی)

رویدادهای تاریخ ارمنستان از ۱۹۲۱ تا ۱۹۸۷ میلادی[ویرایش]

شورش فوریه، (فوریه - آوریل ۱۹۲۱ میلادی)
اجرای حکم مرگ طلعت پاشا توسط سوقومون تهلیریان در عملیات نمسیس، (۱۵ مارس ۱۹۲۱ میلادی)
عهدنامه مسکو (۱۹۲۱)، (۱۶ مارس ۱۹۲۱ میلادی)
جمهوری کوهستانی ارمنستان، (۱۳ ژوئیه ۱۹۲۱ میلادی)
عهدنامه قارص، (۱۳ اکتبر ۱۹۲۱ میلادی)
اجرای حکم مرگ جمال پاشا توسط پطروس تر-بوغوسیان، آرتاشس گورکیان و استپان دزاقیگیان در عملیات نمسیس، (۱۵ مارس ۱۹۲۱ میلادی)
درگذشت هوهانس تومانیان، (۲۳ مه ۱۹۲۳ میلادی)
درگذشت آندرانیک اوزانیان، (۳۱ اوت ۱۹۲۷ میلادی)
درگذشت کومیتاس وارداپت، (۲۲ اکتبر ۱۹۳۵ میلادی)
قربانیان ارمنی در پاکسازی بزرگ، (۱۹۳۶ تا ۱۹۴۳ میلادی)
درگذشت آغاسی خانجیان، (۶ ژوئیه ۱۹۳۶ میلادی)
گریگور هاروتیونیان،انتخاب به عنوان دبیر اول حزب کمونیست ارمنستان شوروی (۱۹۳۷ تا ۱۹۵۳ میلادی)
درگذشت یقیشه چارنتس، (۲۹ نوامبر ۱۹۳۷ میلادی)
شرکت ارمنیان بین سیصد تا پانصد هزار نفر (تاریخ نظامی ارمنستان)، در جنگ جهانی دوم، (۲۲ ژوئن ۱۹۴۱ میلادی)
درگذشت گارگین نژده، (۲۱ دسامبر ۱۹۵۵ میلادی)
درگذشت آوتیک ایساهاکیان، (۱۷ اکتبر ۱۹۵۷ میلادی)
تظاهرات ۱۹۶۵ ایروان، (۲۴ آوریل ۱۹۶۵ میلادی)
آنتون کوچینیان، نخست وزیر ارمنستان، (۱۹۵۲ تا سال ۱۹۶۶ میلادی)
افتتاح یادمان نسل‌کشی ارمنی‌ها، (۲۹ نوامبر ۱۹۶۷ میلادی)
درگذشت بارویر سواگ، (۱۷ ژوئن ۱۹۷۱ میلادی)
درگذشت ماردیروس ساریان، (۵ مه ۱۹۷۲ میلادی)
درگذشت آرام خاچاتوریان، (۱ مه ۱۹۷۸ میلادی)
درگذشت ویلیام سارویان، (۱۸ مه ۱۹۸۱ میلادی)
درگذشت هوهانس شیراز، (۱۴ مارس ۱۹۸۴ میلادی)
به رسمیت شناختن نسل‌کشی ارمنیان و محکوم کردن انکار ترکیه توسط پارلمان اروپا، (۱۸ ژوئن ۱۹۸۷ میلادی)^[۱]

رویدادهای تاریخ ارمنستان از ۱۹۸۸ تا ۱۹۹۶ میلادی[ویرایش]

کشتار سومقاییت، (۲۸ فوریه ۱۹۸۸ میلادی)
قتل‌عام گنجه، (نوامبر ۱۹۸۸ میلادی)
زمین‌لرزه اسپیتاک ( ۷ دسامبر ۱۹۸۸)
قتل‌عام باکو، (۱۳ ژانویه ۱۹۹۰)
لوون تر-پتروسیان، نخستین رئیس‌جمهور ارمنستان، (۱۱ نوامبر ۱۹۹۱ میلادی)
عضویت ارمنستان در سازمان ملل متحدد، (۲ مارس ۱۹۹۲ میلادی)
کشتار ماراقا، (آوریل ۱۹۹۲ میلادی)

رویدادهای تاریخ ارمنستان از ۱۹۹۷ تا ۲۰۰۷ میلادی[ویرایش]

روبرت کوچاریان، دومین رئیس‌جمهور ارمنستان، (۴ فوریه ۱۹۹۸ میلادی)
برگزاری اولین دوره بازی‌های پان‌ارمنی، (۲۸ اوت تا ۵ سپتامبر ۱۹۹۹ میلادی)
سفر ژان پل دوم به ارمنستان، به مناسبت جشن هزار هفتصدمین سالگرد پذیرش مسیحیت به عنوان دین رسمی ارمنیان (۲۵ سپتامبر ۲۰۰۱ میلادی)
به قتل رسیدن ستوان ارتش ارمنستان گورگن مارگاریان، توسط رامیل صفرف، (۱۹ فوریه ۲۰۰۴ میلادی)
درگذشت سیلوا کاپوتیکیان، (۲۵ اوت ۲۰۰۶ میلادی)
به قتل رسیدن روزنامه‌نگار ترکیه‌ای ارمنی‌تبار هرانت دینک، توسط اوگون ساماست، یک ملی‌گرای و دست‌راستی تندرو ۱۷ سالهٔ تُرک، (۱۹ ژانویه ۲۰۰۷ میلادی)
افتتاح خطوط لوله گاز ایران به ارمنستان، (۱۹ مارس ۲۰۰۷ میلادی)
درگذشت آندرانیک مارگاریان، (۲۵ مارس ۲۰۰۷ میلادی)

رویدادهای تاریخ ارمنستان از ۲۰۰۸ تا ۲۰۱۵ میلادی[ویرایش]

سرژ سرکیسیان، سومین رئیس‌جمهور ارمنستان، (۹ آوریل ۲۰۰۸ میلادی)
سقوط پرواز شماره ۷۹۰۸ هواپیمایی کاسپین، (۱۵ ژوئیه ۲۰۰۹ میلادی)
کشف کفش آرنی-۱، (۹ ژوئن ۲۰۱۰ میلادی)
افتتاح تله کابین بال‌های تاتو، (۱۶ اکتبر ۲۰۱۰ میلادی)
کشف شراب‌خانه آرنی-۱، (۱۰ ژانویه ۲۰۱۱ میلادی)
برگزاری صدمین سالگرد نسل‌کشی ارمنی‌ها، (۲۴ آوریل ۲۰۱۵ میلادی)

رویدادهای تاریخ ارمنستان از ۲۰۱۶ تا ۲۰۱۸ میلادی[ویرایش]

برگزاری ۱۷مین نشست سازمان بین‌المللی فرانکفونی در ایروان (۱۱ و ۱۲ اکتبر ۲۰۱۸ میلادی)
انتخابات مجلس ارمنستان (۲۰۱۸)، (۹ دسامبر ۲۰۱۸ میلادی)

جستارهای وابسته[ویرایش]

منابع[ویرایش]

↑ "Resolution on a political situation on the Armenian question" (PDF). European Parliament. Retrieved 30 May 2013.

هراند پاسدرماجیان (۱۳۷۷)، تاریخ ارمنستان، تهران: انتشارات زرین، شابک ۹۶۴-۴۰۷-۰۱۳-۵
تاریخ ارمنستان، از دوران ماقبل تاریخ تا سده هجدهم، جلد اول و جلد دوم، ترجمه آ. گرمانیک، تهران ۱۳۶۰
احمد نوری‌زاده. تاریخ و فرهنگ ارمنستان. تهران: چشمه، ۱۳۷۶
پاوستوس بوزاند، تاریخ ارمنیان، ترجمهٔ گارون سارکسیان (تهران: نائیری، ۱۳۸۳) فهرست کتاب‌های ترجمه‌شده از ارمنی به فارسی

[1] "Resolution on a political situation on the Armenian question" (PDF). European Parliament. Retrieved 30 May 2013.

[۱]