پیش‌نویس:قانونگذاری برای دسترسی آزاد به اطلاعات
قوانین آزادی اطلاعات به عموم مردم اجازه دسترسی به داده هایی را می دهد که توسط دولت های ملی نگهداری می شوند و یا آن دسته از اطلاعات که توسط دولت های ایالتی و محلی قابل پیگیری است. پیدایش قانون آزادی اطلاعات پاسخی بود به نارضایتی فزاینده حاصل از سیاست محرمانه نگه داشتن توسعه و تصمیم گیری دولت بود. [۱] در سال های اخیر، نام قانون دسترسی به اطلاعات نیز برای این قانون، مورد استفاده قرار گرفته است. این قانون، یک فرآیند حقوقی را ایجاد می کند که "حق دانستن" از طریق آن ممکن می شود. پس از ثبت درخواست برای دریافت اطلاعات دولتی، این اطلاعات باید به صورت رایگان یا با حداقل هزینه، به استثنای برخی موارد، ارائه شود. همچنین، طی اصلی با نام اسناد باز یا قوانین آفتابی (در ایالات متحده )، دولت ها موظف به انتشار و ترویج فضای باز و آزاد هستند.. در بسیاری از کشورها ضمانت‌های قانون اساسی برای حق دسترسی به اطلاعات وجود دارد، اما اگر قوانین حمایتی خاصی وجود نداشته باشد، معمولاً از آنها استفاده نمی‌شود. علاوه بر این، هدف 16 توسعه پایدار سازمان ملل متحد، تضمین دسترسی عمومی به اطلاعات و حفاظت از آزادی های اساسی را به عنوان ابزاری برای تضمین پاسخگویی فراگیر و عادلانه نهاد ها، ایجاب می کنند. [۲]
مقدمه[ویرایش]
بیش از 100 کشور در سراسر جهان، برخی اشکال آزادی اطلاعات را اجرا کرده اند. [۳] [۴] قانون آزادی مطبوعات سال 1766 سوئد ، قدیمی ترین این موارد در جهان است. [۵]
اکثر قوانین آزادی اطلاعات، بخش خصوصی را از الزام به تعهدات خود، معاف میکنند. بنابراین اطلاعاتی که در اختیار بخش خصوصی است نمی‌توانند در قالب یک حق قانونی، قابل دسترسی باشد. این محدودیت در اجرا، پیامدهای جدی دارد زیرا بخش خصوصی، وظایف بسیاری را که سابقا در حوزه بخش دولتی بود، انجام می دهد. در نتیجه، اطلاعاتی که قبلاً عمومی قلمداد می شده اند، اکنون در بخش خصوصی هستند و نمی توان پیمانکاران خصوصی را ملزم به انتشار آن اطلاعات کرد. [۶]
تجارب کشورها[ویرایش]
آرژانتین[ویرایش]
در آرژانتین ، قانون دسترسی به اطلاعات عمومی در سال 2016 به تصویب رسید.
ارمنستان[ویرایش]
قانون آزادی اطلاعات [۷] در تاریخ 23 سپتامبر 2003 به اتفاق آرا به تصویب مجلس رسید و در نوامبر 2003 لازم الاجرا شد.
استرالیا[ویرایش]
در استرالیا ، جنبش آزادی اطلاعات، در سطح فدرال در سال 1982 به تصویب رسید که در طی آن، همه "وزرا، ادارات و مقامات دولتی" کشورهای ذینفع اعمال می شود. این قانون در سال 2010 در دولت راد اصلاح شد و دفتر دولتی کمیسر، برای ترویج بیشتر آزادی اطلاعات تاسیس شد.
آذربایجان[ویرایش]
در آذربایجان ، قانون دسترسی به اطلاعات در سال 2005 تصویب شد. این قانون هم اکنون در حال اجراست. قبلاً در سال 1998 قانونی مبنی بر آزادی اطلاعات، مورد قبول واقع شده بود. اما قانون سال 2005 مقررات دقیق و مطمئن تری را برای دسترسی رسمی به اطلاعات ارائه کرد.
بلژیک[ویرایش]
اصل 32 قانون اساسی بلژیک در سال 1993 اصلاح شد و حق دسترسی به اسناد و مدارک دولتی به آن اضافه شد.
برزیل[ویرایش]
در برزیل ، ماده 5 قانون اساسی، بیان میکند: "هر کس حق دارد اطلاعات مربوط به منافع خود یا منافع عمومی را از نهادهای عمومی دریافت کند. این امر باید در زمان مقرر توسط قانون ارائه شود". همچنین، ماده 22 قانون فدرال شماره 8.159/1991 حق "دسترسی کامل به اسناد عمومی" را به شهروندان اعطا می کند. این قانون در سال 2011 تصویب و از سال 2012 لازم‌الاجرا شد. مفاد این قانون، نحوه اجرا و جدول زمانی اطلاعاتی را که باید توسط ایالت ارائه شود، تنظیم میکند.
بلغارستان[ویرایش]
در بلغارستان ، قانون دسترسی به اطلاعات عمومی، در سال 2000 پس از توصیه دادگاه قانون اساسی در سال 1996 ، تصویب شد.
کانادا[ویرایش]
در کانادا ، قانون دسترسی به اطلاعات، به شهروندان این امکان را می دهد که اطلاعات و سوابق را از نهادهای فدرال درخواست کنند. این قانون در سال 1983 و در زمان دولت پیر ترودو به اجرا در آمد. این قانون به کانادایی‌ها اجازه می‌داد تا اطلاعات را از پرونده‌های دولتی بازیابی کنند و مشخص می کرد که امکان دسترسی به چه اطلاعاتی وجود دارد؛ همچنین، زمان‌بندی‌هایی را برای پاسخگویی و ارائه این اطلاعات، تعیین می کرد. [۸] این توسط کمیسر اطلاعات کانادا اجرا می شود.
شیلی[ویرایش]
در ماده هشتم قانون اساسی شیلی ، به آزادی اطلاعات اشاره شده است. قانونی تحت عنوان قانون دسترسی به اطلاعات عمومی ( Ley de Acceso a la Información Pública ) در 20 آوریل 2009 اجرایی شد [۹]
چین[ویرایش]
در آوریل 2007، شورای دولتی جمهوری خلق چین "مقررات جمهوری خلق چین در مورد اطلاعات آزاد دولت" (中华人民共和国政府信息公开条例) را منتشر کرد. این مقررات در 1 مه 200 اجرا شد [۱۰]
کرواسی[ویرایش]
در کرواسی ، Zakon o pravu na pristup informacijama ( قانون حق دسترسی به اطلاعات ) برای اولین بار در سال 2003 معرفی شد و همه مقامات دولتی را شامل می شود. [۱۱]
دانمارک[ویرایش]
قانون دسترسی به پرونده های مدیریت عمومی مصوب 1985 یک قانون دانمارکی است که توسط Folketing با موضوعیت دسترسی عمومی به اسناد دولتی تصویب شده است. این قانون در سال 1987 لازم الاجرا شد و قانون ثبت اسناد عمومی در سال 1970 را لغو کرد [۱۲] نسخه جدید این قانون در 1 ژانویه 2014 لازم الاجرا شد [۱۳] هیچ اشاره مستقیم یه حق عموم برای دسترسی به اطلاعات در قانون اساسی دانمارک وجود ندارد. [۱۴] دانمارک در رتبه بندی جهانی حق دسترسی به اطلاعات 64 امتیاز کسب کرده است. [۱۵]
آلمان[ویرایش]
در آلمان ، دولت فدرال قانون آزادی اطلاعات را در 5 سپتامبر 2005 تصویب کرد. این قانون، آخرین بار در 7 آگوست 2013 به روز شد. [۱۶] این قانون به هر فرد حق دسترسی بدون قید و شرط به اطلاعات رسمی فدرال را اعظا می کند. هیچ توجیه قانونی، تجاری یا هر بهانه دیگری لازم نیست.
- ↑ "FOI Commentary". austlii.edu.au. Retrieved 5 March 2016.
- ↑ Doss, Eric. "Sustainable Development Goal 16". United Nations and the Rule of Law (به انگلیسی). Retrieved 25 September 2020.
- ↑ "Statement by European RTI Community on the world's First Official Access to Information Day!". access-info.org. Archived from the original on 21 October 2016. Retrieved 31 March 2018.
- ↑ "Access to Information Laws: Overview and Statutory Goals". Right2info.org. Retrieved 13 May 2014.
- ↑ "The World's First Freedom of Information Act" (PDF). Archived from the original (PDF) on 5 March 2012. Retrieved 13 May 2014.
- ↑ Mazhar Siraj (2010). "Exclusion of Private Sector from Freedom of Information Laws: Implications from a Human Rights Perspective" (PDF). Journal of Alternative Perspectives in the Social Sciences. 2 (1): 211–226.
- ↑ "F.O.I. Center – Association of an Investigative Journalists of Armenia". Archived from the original on 7 May 2008. Retrieved 12 June 2016.
- ↑ "The Dark Country". Archived from the original on 3 January 2010. Retrieved 18 January 2010.
- ↑ "Law 20,285" (PDF) (به اسپانیایی). Bcn.cl. 27 November 2014.
- ↑ "Regulations of the People's Republic of China on Open Government Information (中华人民共和国政府信息公开条例)" (به چینی). Gov.cn. 24 April 2007. Retrieved 29 November 2010.
- ↑ Croatian Parliament (21 October 2003). "Zakon o pravu na pristup informacijama". NN 172/2003 (به کروات). Narodne novine. Retrieved 29 November 2010.
- ↑ The Folketing, “The Danish Access to Public Administrative Documents Act,” the Folketing, Act No. 572, 19 December 1985, Chapter 5, Section 17.1 and 17.2, https://www.unece.org/fileadmin/DAM/env/pp/compliance/C2008-28/response/DKAccessToPublicAdministrationFilesAct.pdf.
- ↑ Helle Krunke, “Freedom of Information and Open Government in Denmark: Progress or Deterioration?,” International Journal of Open Governments, vol 1–2015, http://ojs.imodev.org/index.php/RIGO/article/view/9/70.
- ↑ Krunke, “Freedom of Information and Open Government in Denmark: Progress or Deterioration?”
- ↑ “Global Right to Information Rating: Denmark,” Centre for Law and Democracy, accessed 19 March 2017, http://www.rti-rating.org/view_country/?country_name=Denmark بایگانی‌شده در ۲۰ مارس ۲۰۱۷ توسط Wayback Machine.
- ↑ Federal Act Governing Access to Information held by the Federal Government (Freedom of Information Act). The law of 5 September 2005, with amendments as of 7 August 2013; English translation from the German provided by the Federal Ministry of the Interior. Available on the website of the German Federal Ministry of Justice and Consumer Protection, as part of the project "Gesetze im Internet" (laws on the Internet), in cooperation with juris GMBH, a legal information service. Retrieved 12 October 2015.