ویشیوانکا

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
پرترهٔ زنی در ویشیوانکای اوکراینی، ۱۸۲۱ میلادی
پرترهٔ زنی در ویشیوانکای اوکراینی، ۱۸۲۱ میلادی
ساختار بنیادی جامه
ساختار بنیادی جامه

ویشیوانکا (به اوکراینی: вишива́нка[۱] (به بلاروسی: вышыванка) نامی عامیانه برای پیراهن گل‌دوزی‌شده در لباس‌های ملی اوکراینی[۲][۳][۴][۵] و بلاروسی[۶][۷][۸] است. ویشیوانکای اوکراینی با ویژگی‌های گل‌دوزی محلی خاص گل‌دوزی اوکراینی متمایز می‌شود.[۳]

ویشیوانکا در لباس سنتی زنان روسی با سارافونی که شامل یک دامن بلند کامل است که درست زیر بازوها با بندهایی آویزان است یا یک نیم تنهٔ بسیار کوتاه که آن را روی شانه‌ها محکم می‌کند.[۵]

ریشه‌شناسی[ویرایش]

در ترجمه‌های انگلیسی متون اوکراینی، کلمهٔ «گل‌دوزی اوکراینی» یک وام‌واژه است.[۹] همان‌طور که کیلت (دامن اسکاتلندی) در مورد منشأ اسکاتلندی خود صحبت می‌کند، یا موکاسین‌ها به میراث بومیان آمریکا نسبت داده می‌شوند، ویشیوانکا نیز با افتخار مردم اوکراین را تعریف می‌کند.[۱۰]

در اوکراین[ویرایش]

گل‌دوزی[ویرایش]

گل‌دوزی یک عنصر اساسی از لباس محلی اوکراین در هر دو جنس است.[۱۱]: ۱۶ ویشیوانکای اوکراینی با ویژگی‌های گل‌دوزی محلی خاص گل‌دوزی اوکراینی متمایز می‌شود:

ویشیوانکا نه تنها از منشأ اوکراینی خود صحبت می‌کند، بلکه از منطقهٔ خاصی که در آن ساخته شده‌است نیز صحبت می‌کند. چشم زیرک می‌توانست با لباس‌هایی که بر تنش بود، تشخیص دهد که از کجا آمده‌است؛ بنابراین گل‌دوزی یک صنعت مهم در اوکراین است و تکنیک‌های مختلفی برای مطابقت با سبک‌های محلی با الگوها و رنگ‌های خاص خود وجود دارد. به‌طور سنتی، نخ را طبق فرمول‌های محلی با استفاده از پوست، برگ، گل، انواع توت‌ها و غیره رنگ می‌کردند. به این ترتیب، محیط محلی به معنای واقعی کلمه در رنگ گل‌دوزی منعکس می‌شود. — جی جی گورگا، پژواک‌هایی از گذشته: سینمای شاعرانهٔ اوکراین و حالت قوم نگاری تجربی.[۳]

در گل‌دوزی اوکراینی، رنگ‌های سیاه، قرمز و سفید پایه هستند و زرد، آبی و سبز مکمل هستند.[۱۱]: ۲۷۸.

در قلمرو اوکراین، گل‌دوزی قبلاً در قرن پنجم پیش از میلاد وجود داشت و آفرینشی از هنرهای زیبای سکاها بود.[۱۱]: ۱۸ اوکراین به دلیل گل‌دوزی بسیار هنری خود در سراسر جهان مشهور است.[۱۱]: ۱۶ امروزه برای گل‌دوزی مهم است که از هنر عامیانه به عنوان منبعی بدون دگرگونی کوک یا رنگ استفاده کند، زیرا هر تغییری باعث بی‌ارزش شدن یک تکهٔ گل‌دوزی و تحریف آن می‌شود.[۱۱]: ۲۷۸.

تأثیر هنری[ویرایش]

سایر لباس‌های ملی[ویرایش]

لباس‌های روسیهٔ جنوبی، که تمایل به لباس‌های روشن و چند رنگی را نشان می‌دهد، مطمئناً تحت تأثیر لباس‌های رنگارنگ اوکراینی پس از ورود تعدادی قابل توجه از مهاجران اوکراینی به این منطقه از قرن هفدهم میلادی قرار گرفته‌است.[۱۲]

مد سطح بالا[ویرایش]

در طول هفتهٔ مد پاریس ۲۰۱۵ میلادی، طراح مد اوکراینی، ویتا کین در مجلهٔ وُگ[۱۳] و هارپرز بازار به دلیل معرفی ویشیوانکاها به‌عنوان طرح‌های سبک بوهمیایی مدرن[۱۴] که نمادهای مُدی چون: آنا دلو روسو، میروسلاوا دوما و لئاندرا مدینه را به خود جلب کرد، مطرح شد.[۱۵] این طراح، پیراهن ویشیوانکا را به یک نسخهٔ مدرن‌تر تبدیل کرد.[۱۶] او شکل سنتی را حفظ کرد، اما گل‌دوزی را با قرض گرفتن برخی از عناصر از روشنیک اوکراینی و منسوجات خانگی تغییر داد.[۱۶]

مجلهٔ وُگ در شمارهٔ ماه مه خود در ایالات متحدهٔ آمریکا نوشت که ویشیوانکا «امواج زیادی از کشور اروپای شرقی ایجاد کرده‌است».[۱۷] تایمز لندن اعلام کرد که «مطلوب‌ترین لباس تابستان امسال [۲۰۱۶ میلادی] است» و به زودی نیویورک تایمز به خوانندگان توصیه کرد که این مد «برترین لباس تابستان» را تهیه کنند.[۱۷] میلانی تیری، هنرپیشهٔ فرانسوی، در جشنوارهٔ فیلم کن ۲۰۱۶ میلادی یک ویشیوانکا پوشید.[۱۷] ملکه ماکسیمای هلند نیز هنگام بازدید از بازی‌های المپیک تابستانی ۲۰۱۶ میلادی یک لباس ویشیوانکا پوشید.[۱۷]

معنی[ویرایش]

باورهای سنتی[ویرایش]

ویشیوانکا به عنوان طلسم برای محافظت از شخصی که آن را پوشیده‌است استفاده می‌شود و داستانی را تعریف می‌کند.[۱۸] الگویی هندسی که در گذشته با افزودن نخ‌های قرمز یا سیاه به نخ روشن بافته می‌شد، و بعداً با گل‌دوزی تقلید شد و اعتقاد بر این بود که قدرت محافظت از شخص را از هر آسیبی دارد. اصطلاحی در اوکراین به کار برده می‌شود: (به اوکراینی: Народився у вишиванці) که به این صورت ترجمه شده‌است که: «او با پوشش ویشیوانکا به دنیا آمد». این اصطلاح برای تأکید بر شانس و توانایی کسی برای زنده‌ماندن در هر شرایطی استفاده می‌شود.

میهن‌پرستی[ویرایش]

آرشیدوک ویلهلم با پوشش ویشیوانکا
آرشیدوک ویلهلم با پوشش ویشیوانکا

آرشیدوک ویلهلم اتریش یک وطن‌پرست اوکراینی بود که پوشیدن ویشیوانکا را ترجیح می‌داد و به همین دلیل در زبان اوکراینی با نام واسیل ویشیوانی (ریحان گل‌دوزی‌شده) شناخته می‌شد. میدان ویشیوانوهو به افتخار او در شهر لویو نامگذاری شد.

ویشیوانکا و سایر نمادهای ملی پس از تظاهرات مردمی میدان اروپا در اوکراین بسیار محبوب شدند، از جمله در جوامع ال‌جی‌بی‌تی+ که نشان از تعلق خود به ملت داشتند.[۱۹]

جشن[ویرایش]

«روز ویشیوانکا» در سال ۲۰۰۶ میلادی توسط دانشجویی به نام لسیا ورونیوک در دانشگاه ملی چرنیوتسی آغاز شد و به تدریج به عنوان روز جهانی ویشیوانکا بین‌المللی شد.[۲۰][۲۱] و در سومین پنجشنبهٔ ماه مه، جشن گرفته می‌شود.[۲۰][۲۲] در نظر گرفته شده‌است که همه اوکراینی‌ها در سراسر جهان، صرف نظر از مذهب، زبانی که صحبت می‌کنند یا محل زندگی آن‌ها، متحد شود.[۲۳] این یک تعطیلات فلش ماب است که به هیچ تعطیلی رسمی یا روز عید متصل نیست.[۲۴] در این روز بسیاری از اوکراینی‌ها برای نشان دادن تعهد به اندیشهٔ هویت ملی، اتحاد و نمایش میهن‌پرستی خود لباس‌های ویشیوانکا می‌پوشند. مقامات دولتی، از جمله مقامات شهرداری، دادگاه، و مقامات دولتی و رئیس دولت،[۲۵] ممکن است که در جشن شرکت کنند.

در سال ۲۰۱۸ میلادی، مورد استیناف وزارت توسعهٔ اقتصادی و بازرگانی اوکراین تحقیقی را انجام داد و به نتایج زیر رسید:[۲۶]

ترکیب کلمهٔ «روز ویشیوانکا» به معنای تعطیلاتی است که به پارچه‌های گل‌دوزی شده هویت ملی اوکراینی اختصاص یافته و به عنوان نام جشن آگاهی ملی اوکراینی، میهن‌پرستی و روح اتحاد مردم که نمادی از ویشیوانکای اوکراینی است، وارد فرهنگ اوکراینی شده‌است.

ترکیب کلمهٔ «روز ویشیوانکا» در ذهن شهروندان تنها پیوستگی را تداعی می‌کند - تعطیلات اختصاص داده شده به ویشیوانکا که در اوکراین و اکنون نیز در خارج از کشور هر سال در یک روز خاص از ماه مه جشن گرفته می‌شود. تعطیلات روز ویشیوانکا معنایی نمادین پیدا کرده و در حال حاضر یک رویداد بین‌المللی است که اندیشهٔ هویت اوکراینی را در جهان گسترش می‌دهد، فرهنگ و سنت‌های اوکراینی را رایج می‌کند، به شکل‌گیری آگاهی ملی اوکراین، پرورش میهن‌پرستی و اتحاد مردم اوکراین کمک می‌کند. […]

جشن روز ویشیوانکا هر ساله با مشارکت شهروندان، سازمان‌های غیردولتی، مقامات دولتی برگزار می‌شود و به‌طور گسترده توسط جامعه با پوشیدن ویشیوانکا و ترتیب دادن رویدادهای مختلف جشن گرفته می‌شود.

منابع[ویرایش]

  1. "Ukrainian Language Dictionary". Potebnia Institute of Linguistics. Retrieved 2019-02-25. (به اوکراینی).
  2. Karolina Koziura (Spring 2014). "Everyday Ethnicity in Chernivtsi, Western Ukraine". Anthropology of East Europe Review. Poland: Maria Curie-Sklodowska University. 32 (1). Archived from the original on 2014-06-04. Retrieved 2016-01-30. (به انگلیسی).
  3. ۳٫۰ ۳٫۱ ۳٫۲ JJ Gurga (September 2012). "Echoes of the Past: Ukrainian Poetic Cinema and the Experiential Ethnographic Mode" (PDF). (PDF) (Ph.D.). University College London (UCL). pp. 189–190. Archived (PDF) from the original on 2015-10-22. Retrieved 2016-01-30. (به انگلیسی).
  4. Filonik, Svitlana (2013). "Gender Assignment to Loanwords in Ukrainian" (PDF). (PDF). Proceedings of the 2013 annual conference of the Canadian Linguistic Association. Canadian Linguistic Association. p. 2. Archived (PDF) from the original on 12 October 2019. (به انگلیسی).
  5. ۵٫۰ ۵٫۱ Pereltsvaig, Asya (2017). "Languages of Northern Eurasia". Languages of the World: An Introduction. Cambridge: Cambridge University Press. p. 86. (به انگلیسی). doi:10.1017/9781316758854.006. ISBN 978-1-316-75885-4.
  6. Elena Gapova (2017). "Things to Have for a Belarusian: Rebranding the Nation via Online Participation" (PDF). (PDF). Studies in Russian, Eurasian and Central European New Media (Digitalicons.org). Western Michigan University (17): 47–71. Archived (PDF) from the original on 2018-10-16. Retrieved 2019-02-25. (به انگلیسی).
  7. "Makei: Vyshyvanka is a national symbol for Belarusians". BelTA. 2017-06-23. Archived from the original on 2017-06-28. Retrieved 2019-02-25. (به انگلیسی).
  8. "Vyshyvanka to be artistic centerpiece of Independence Day celebrations in Belarus". BelTA. 2016-07-01. Archived from the original on 2016-07-03. Retrieved 2019-02-25. (به انگلیسی).
  9. Hromova, Viktoriia (2017). "Лінгвокультурні лакуни українсько-англійського перекладу: засоби подолання проблеми безеквівалентності" (PDF). [Linguocultural Lacunae of Translation from Ukrainian into English: Means for Overcoming the Problem of Absence of Equivalent]. Philological Studies. Odesa I. I. Mechnikov National University (8): 26–27. Archived (PDF) from the original on 12 October 2019. Retrieved 12 October 2019. (به اوکراینی). Archived from the original on 12 اكتبر 2019. Retrieved 29 April 2022. {{cite web}}: Check date values in: |archive-date= (help)
  10. V. I. Harapko (2017). "Теорія і практика перекладу: курс лекцій з дисципліни для студентів денної форми навчання напряму підготовки 6.020303 "Філологія* (англійська)"" (PDF). [Theory and Practice of Translation: Course of Lectures in Discipline for Full-Time Students Studying 6.020303 "Philology* (English)"] (PDF). Mukachevo: Mukachevo State University. p. 18. Archived (PDF) from the original on 12 October 2019. (به انگلیسی). Archived from the original (PDF) on 12 اكتبر 2019. Retrieved 29 April 2022. {{cite web}}: Check date values in: |archive-date= (help)
  11. ۱۱٫۰ ۱۱٫۱ ۱۱٫۲ ۱۱٫۳ ۱۱٫۴ Odarchenko, Petro; Carynnyk, Halyna, eds. (1992). "Ukrainian Folk Costumes" (PDF). (PDF) (in Ukrainian and English). Translated by Paszczak-Tracz, Orysia. Toronto — Philadelphia: the World Federation of Ukrainian Women's Organizations. Folk Art Committee. (به انگلیسی). LCCN 90-071681. Archived from the original (PDF) on 14 اكتبر 2019. Retrieved 24 May 2022Archived (PDF) from the original on 14 October 2019. {{cite web}}: Check date values in: |archive-date= (help)نگهداری CS1: پست اسکریپت (link) نگهداری یادکرد:نام‌های متعدد:فهرست نویسندگان (link)
  12. Condra, Jill (2013). "Encyclopedia of National Dress: Traditional Clothing Around the World". ABC-CLIO. p. 624. (به انگلیسی). ISBN 978-0-313-37636-8.
  13. Liana Satenstein (Apr 28, 2015). "Your Favorite Bohemian Garb Is Actually Traditional Ukrainian Costume". Vogue. Retrieved 2015-04-28. (به انگلیسی). Archived from the original on 23 December 2016. Retrieved 4 May 2022.
  14. Tara Lamont-Djite (Apr 14, 2015). "We're Obsessed:Vita Kin Introduces The Perfect Bohemia". Harper's Bazaar. Retrieved 2015-04-14. (به انگلیسی).
  15. "DESIGNERS TO WATCH: Vyshyvankas by Vita Kin – Traditional Ukrainian Chic". Fashion For Fashionlovers. May 14, 2015. Archived from the original on May 29, 2015. Retrieved May 14, 2015. (به انگلیسی). Archived from the original on 29 May 2015. Retrieved 4 May 2022.{{cite web}}: نگهداری یادکرد:ربات:وضعیت نامعلوم پیوند اصلی (link)
  16. ۱۶٫۰ ۱۶٫۱ Kolisnichenko, M. ; Pashkevich, K. ; Yezhova, O. ; Navrotska, A. (2020-04-23). "Сучасна інтерпретація українського народного костюму в дизайні жіночого одягу" (PDF). [Modern interpretation of Ukrainian folk costume in the design of women's clothing] (PDF). The international scientific-practical conference "Topical Issues of Modern Design" (in Ukrainian). Kyiv: KNUTD. p. 276. (به اوکراینی).{{cite web}}: نگهداری یادکرد:نام‌های متعدد:فهرست نویسندگان (link)
  17. ۱۷٫۰ ۱۷٫۱ ۱۷٫۲ ۱۷٫۳ "Vyshyvanka: Ukraine's national costume conquers the catwalk". (23 August 2016) Yahoo! News (به انگلیسی). Archived from the original on 4 May 2022. Retrieved 4 May 2022.
  18. "У Києві відкрилася виставка вишиванок з усієї України (Vyshyvanka exhibition in Kyiv)". 1TV. 2015-09-11. Archived from the original on 2015-09-25. Retrieved 2016-01-29. (به اوکراینی). Archived from the original on 25 September 2015. Retrieved 10 May 2022.
  19. Plakhotnik, Olga (2019). "Imaginaries of Sexual Citizenship in Post-Maidan Ukraine: A Queer Feminist Discursive Investigation" (PDF). (PDF) (PhD). . p. 120. Archived (PDF) from the original on 14 October 2019 OU. (به انگلیسی).
  20. ۲۰٫۰ ۲۰٫۱ "Ukraine marks Vyshyvanka Day on May 18 (Video)". UNIAN. 18 May 2017. Archived from the original on 10 September 2018. Retrieved 14 October 2019. (به انگلیسی).
  21. Ivanova, Natalia (18 May 2019). "Multicolored Vyshyvanka Parade in Kharkiv". Kharkiv Observer. Archived from the original on 21 June 2019. Retrieved 14 October 2019. (به انگلیسی).
  22. Rena Darsania (2015-06-04). "Poltava celebrated the Day of vyshyvanka". PoltNTU press. Archived from the original on 2016-05-01. Retrieved 2016-05-01. (به انگلیسی). Archived from the original on 1 May 2016. Retrieved 10 May 2022.{{cite web}}: نگهداری یادکرد:ربات:وضعیت نامعلوم پیوند اصلی (link)
  23. Information and Communication Department of the Secretariat of the CMU (2015-05-21). "Cabinet of Ministers Secretariat celebrates Vyshyvanka Day". Government portal. Archived from the original on 2016-01-29. Retrieved 2016-01-30. (به انگلیسی).
  24. "Deputy Minister of Information Policy Tetiana Popova Participates in Press Conference Dedicated to Vyshyvanka Day". Ministry of Information Policy of Ukraine. 2015-04-21. Archived from the original on 2016-01-29. Retrieved 2016-01-30. (به انگلیسی). Archived from the original on 29 January 2016. Retrieved 10 May 2022.
  25. "Our vyshyvanka unites the country - President during the flashmob on Vyshyvanka Day in Dnipro". Official website of the President of Ukraine. 2018-05-17. Archived from the original on 2018-09-13. Retrieved 2018-09-13. (به انگلیسی).
  26. "The Decision No. 1151 of the Ministry of Economic Development and Trade of Ukraine". 2018-08-17. Archived from the original on 2018-09-13. Retrieved 2018-09-13. (به انگلیسی).