پرش به محتوا

محمود ظهیرالدینی

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد

محمودآقا ظهیرالدینی، (۱۳۱۷ق/۱۸۹۹م- ۱۳۱۴ش)، طراح صحنه و بازیگر اهل ایران بود.

زندگی‌نامه

[ویرایش]

تحصیلات دوره ابتدایی را در «مدرسه اتحادیه» تهران گذراند. در ۲۰ سالگی از «مدرسه صنایع» دیپلم گرفت. در ۱۲۹۹ش، با میرزاده عشقی برای ساختن دکورهای نمایش «خرابه‌های مدائن» برای کمال الملک غفاری از مدیران مدرسه صنایع مستظرفه همکاری کرد. نخستین حضور نمایشی «ظهیرالدینی»، بازی در نمایش روحوضی، اقتباس از «طبیب اجباری»، اثر مولیر در یک مجلس عروسی بود.

ظهیرالدینی در ۱۳۰۰ش با معرفی کمال‌الملک به گروه نمایشی «کمدی ایران» و هنرمندان همراه پیوست.[۱] در کنار گروهی از جمله منشی باشی بهرامی، عنایت الله شیبانی، محمدعلی ملکی، کمال الوزاره محمودی، مهدی نامدار، فضل‌الله بایگان قرار گرفت.[۲]

پس از ایفای نقش کوچکی در نمایش «نادرشاه» در گروه کمدی الهی و نشان دادن مهارت‌های هنری خود، نقش‌های اول به او واگذار شد و در نمایش‌هایی چند و بیشتر از مولیر، در نقش اول ظاهر شد، مانند «حقه‌های (حیله‌های) اسکاپن»، نوشتهٔ مولیر که در آن نقش اسکاپن را بازی کرد[۳]

پس از آن به گروه نمایشی کمدی اخوان، که خود به سرپرستی گروهی از هنرمندان تشکیل داده بود پیوست.[۴] بعد از آنجا به «تئاتر مرکزی»، که ارباب شاهرخ افلاطون مؤسس آن و حسین خیرخواه مدیر آن، بود، رفت[۵] برخی از نمایش‌هایی که او در آن‌ها ایفای نقش کرده عبارت است از: «استرومردوخای»، «راسپوتین»، «داماد هشتاد ساله»، «وکیل زبردست»، خانم کجا است، من همینم[۶]

محمود ظهیرالدینی در روز ۲۷ تیرماه ۱۳۱۴ در اثر بیماری سل درگذشت.[۷]

منابع

[ویرایش]
  1. آناهیتا: زیر نظر ماهنامه فردوسی (۴): ۵۱ و ۵۲. ۱۳۴۱. پارامتر |عنوان= یا |title= ناموجود یا خالی (کمک); پارامتر |تاریخ بازیابی= نیاز به وارد کردن |پیوند= دارد (کمک)
  2. ملک‌پور، جمشید (زمستان ۱۳۶۳). ادبیات نمایشی در ایران. ج. دوم. تهران: انتشارات توس. ص. ۴۷. پارامتر |تاریخ بازیابی= نیاز به وارد کردن |پیوند= دارد (کمک)
  3. آرین‌پور، یحیی (۲۵۳۵ (۱۳۵۵)). از صبا تا نیما. ج. دوم. شرکت سهامی کتابهای جیبی. ص. ۲۹۲. تاریخ وارد شده در |سال= را بررسی کنید (کمک); پارامتر |تاریخ بازیابی= نیاز به وارد کردن |پیوند= دارد (کمک)
  4. جنتی عطایی، ابوالقاسم. بنیاد نمایش در ایران. تهران: ابن سینا. ص. ۶۸. پارامتر |تاریخ بازیابی= نیاز به وارد کردن |پیوند= دارد (کمک)
  5. آناهیتا: زیر نظر ماهنامه فردوسی (۴): ۵۱. پارامتر |عنوان= یا |title= ناموجود یا خالی (کمک); پارامتر |تاریخ بازیابی= نیاز به وارد کردن |پیوند= دارد (کمک)
  6. اسکویی، مصطفی (۱۳۷۸). سیری در تاریخ تئاتر ایران. تهران: نشر آناهیتا- اسکویی. ص. ۲۶۱ و ۲۶۲. پارامتر |تاریخ بازیابی= نیاز به وارد کردن |پیوند= دارد (کمک)
  7. هنر پیشگان (۲): ۱۳. فروردین ۱۳۲۵. پارامتر |عنوان= یا |title= ناموجود یا خالی (کمک); پارامتر |تاریخ بازیابی= نیاز به وارد کردن |پیوند= دارد (کمک)