پرش به محتوا

قطعنامه ۵۵۲ شورای امنیت

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
قطعنامهٔ شمارهٔ ۵۵۲
(سازمان ملل متحد)
تاریخ۱ ژوئن {{{year}}}
نوبت جلسه۲۵۴۶
کُدS/RES/552 (سند)
موضوعایران
رأی‌گیری
۱۳ موافق
بدون مخالف
۲ ممتنع
نتیجهتصویب
اعضای شورای امنیت
اعضای دائم
اعضای غیر دائم

قطعنامه ۵۵۲ شورای امنیت سازمان ملل متحد که در تاریخ ۱ ژوئن ۱۹۸۴ یا ۱۱ خرداد ۱۳۶۳ تصویب شد، سندی بین‌المللی دربارهٔ نامه‌ای است که از سوی کشورهای عربی حوزهٔ خلیج فارس مبنی بر حملهٔ ایران به کشتی‌های باری عربستان سعودی و کویت به شورای امنیت نوشته شده بود. این قطنامه پس از حملات به کشتیرانی تجاری تصویب شد و مربوط به جلوگیری از این حملات بود.

تصویب

[ویرایش]

پیشینه

[ویرایش]

در پی جنگ بین ایران و عراق، درگیری‌های نظامی در خلیج فارس شکل گرفت که به جنگ نفت‌کش‌ها مشهور شد. در این جنگ، هر دو طرف به انهدام نفت‌کش‌های یکدیگر اقدام کردند. با توجه به حمایت‌های برخی کشورهای منطقه از عراق در این جنگ، ایران علاوه بر نفت‌کش‌های عراقی، به چند نفت‌کش عرب دیگر حمله کرد. همچنین ایران تهدید کرد که در صورت ادامه نبرد نفت‌کش‌ها، تنگه هرمز را به روی همه کشتی‌ها خواهد بست.[۱] به دنبال شکایت شورای همکاری خلیج فارس در تاریخ ۲۱ مه ۱۹۸۴ / ۳۱ اردیبهشت ۱۳۶۳، نسبت به نقض آزادی کشتی‌رانی از سوی نیروهای ایرانی، جلسه شورای امنیت سازمان ملل برگزار شد.[۲]

جلسه تصویب

[ویرایش]

قطعنامه ۵۵۲ شورای امنیت سازمان ملل متحد در تاریخ ۱ ژوئن ۱۹۸۴[۳] یا ۱۱ خرداد ۱۳۶۳ از سوی کشورهای عربی حوزهٔ خلیج فارس مبنی بر حملهٔ ایران به کشتی‌های باری عربستان سعودی و کویت به شورای امنیت نوشته شده بود، طی جلسه ۲۵۴۶ شورای امنیت تصویب شد. به این قطعنامه ۱۳ رای موافق و ۲ رای ممتنع داده شد.[۲] دو رای ممتنع در تصویب این قطعنامه از جانب کشورهای نیکاراگوئه و زیمبابوه بود.[۴]

متن قطعنامه

[ویرایش]

در این قطعنامه شورا به ۸ بند اشاره کرد:[۵]

  1. از تمام کشورها می‌خواهد بنابر مقررات بین‌المللی به حق کشتی‌رانی آزاد احترام بگذارند؛
  2. بر حق کشتی‌رانی آزاد در آب‌های بین‌المللی و مسیرهای دریایی برای باربری به و از تمام بنادر و سازه‌های کشورهای ساحلی و کشورهایی که طرفیتی در درگیری‌ها ندارند تأکید مجدد می‌کند؛
  3. از تمام کشورها می‌خواهد که به تمامیت ارضی کشورهایی که طرف جنگ نیستند احترام بگذارند و حداکثر خویشتن‌داری را اعمال نمایند و از هر اقدامی که می‌تواند به افزایش بیشتر و گسترش درگیری کمک نماید خودداری نمایند؛
  4. حملات اخیر به کشتی‌های بازرگانی که به بنادر کویت و عربستان سعودی رفت و آمد دارند را محکوم می‌کند؛
  5. می‌خواهد که این حملات بدون درنگ متوقف شده و هیچ مزاحمتی برای کشتی‌هایی که به کشورهایی رفت و آمد دارند که دخالتی در درگیری‌ها ندارند ایجاد نشود؛
  6. تصمیم می‌گیرد که در صورت عدم رعایت قطعنامهٔ حاضر، شورا دوباره تشکیل جلسه دهد تا دربارهٔ اقدامات مؤثر که با وخامت اوضاع متناسب باشند به بحث بنشیند تا از کشتی‌رانی آزاد در منطقه اطمینان حاصل شود؛
  7. از دبیرکل درخواست می‌کند از پیشرفت اجرای قطعنامهٔ حاضر گزارش دهد؛
  8. تصمیم می‌گیرد تا موضوع را در دستور کار خود نگاه دارد.

واکنش‌ها

[ویرایش]

ایران

[ویرایش]

اگرچه قطعنامه ۵۵۲ ایران را به دلیل حمله به کشتی‌ها محکوم می‌کرد، عراق نیز از قبل تعداد نامشخصی را مورد حمله قرار داده بود که منجر به ادعای عدم بیطرفی قطعنامه توسط ایران شد.[۶] همچنین مقامات ایران، به‌خاطر عدم اشاره به عراق به خاطر آغازگر بحران و همین‌طور یکی از ادامه‌دهندگان حمله به نفت‌کش‌ها محکوم کردند.[۷] در نامه رسمی ایران به دبیرکل سازمان ملل، از نتیجه این قطعنامه که برگشت آرامش به کشتی‌رانی در خلیج فارس بود، استقبال شده بود.[۸]

دیگران

[ویرایش]

در روزهای پس از تصویب این قطعنامه، دو فروند اف-۱۵ عربستان سعودی، دو فروند اف-۴ فانتوم ایرانی را بر فراز حریم هوایی عربستان سعودی سرنگون کردند.[۹]

جستارهای وابسته

[ویرایش]

پانویس

[ویرایش]
  1. «قطعنامه‌های شورای امنیت در حمایت از جنایت صدام - تسنیم». خبرگزاری تسنیم | Tasnim. دریافت‌شده در ۲۰۲۴-۰۶-۱۷.
  2. ۲٫۰ ۲٫۱ «بازخوانی مسئولیت بین‌المللی رژیم بعث عراق در جنگ تحمیلی علیه ایران» (PDF). hds.sndu.ac.ir.
  3. "نشست‌های شورای امنیت سازمان ملل متحد" (به انگلیسی). SECURITY COUNCIL RESOLUTIONS.
  4. متن اصلی http://unscr.com/files/1984/00552.pdf. پیوند خارجی در |title= وجود دارد (کمک)
  5. «قطعنامه ۵۵۲ شورای امنیت سازمان ملل متحد - ویکی‌نبشته». fa.wikisource.org. دریافت‌شده در ۲۰۲۴-۰۶-۱۷.
  6. Ramazani, Rouhollah K. (1986). Revolutionary Iran: challenge and response in the Middle East. Johns Hopkins University Press. p. 106. ISBN 978-0-8018-3377-9.
  7. «قطعنامه‌های شورای امنیت دربارهٔ جنگ ایران و عراق در یک نگاه-مؤسسه مطالعات و پژوهش‌های سیاسی». psri.ir. دریافت‌شده در ۲۰۲۴-۰۶-۱۷.
  8. «مروری بر 12 قطعنامه سازمان ملل در خصوص جنگ تحمیلی عراق علیه ایران». خبرگزاری مهر | اخبار ایران و جهان | Mehr News Agency. ۲۰۰۷-۰۹-۲۶. دریافت‌شده در ۲۰۲۴-۰۶-۱۷.
  9. Hume, Cameron R. (1994). The United Nations, Iran, and Iraq: how peacemaking changed. Indiana University Press. p. 74. ISBN 978-0-253-32874-8.