درگاه:اردبیل
ویرایش درگاه اردبیل
اَردَبیل تلفظ راهنما·اطلاعات (نام باستان: آرتاویل) یکی از کلانشهرهای ایران (غیررسمی) و مرکز استان اردبیل در شمال غربی ایران است. مردم اردبیل ترک آذربایجانی هستند و زبان مردم شهر اردبیل ترکی آذربایجانی است. این شهر در قبل و پس از اسلام، مرکز آذربایجان بودهاست. اردبیل در طول تاریخ، به نامهای گوناگونی ازجمله «دارالارشاد»، «دارالملک»، «دارالعرفان»، «دارالامان» و «شهر مقدس (آرتاویل)» ملقب بودهاست و در دورههای مختلف، مرکز ایالت آذربایجان بوده و بهعلت قرارداشتن در مسیر جاده ابریشم، از رونق اقتصادی بسیار خوبی، برخوردار بودهاست. شهرت و اهمیّت اَردَبیل تنها از آن جهت نیست که چند تن از پادشاهان ایران آن شهر را قرارگاه خود ساختند، بلکه از آن لحاظ است که سر حلقه فرقه صفویه، شیخ صفیالدین اردبیلی، از اینجا برخاست و در همینجا به خاک سپرده شد. با ظهور شیخ صفیالدّین و خاندان صفوی، اردبیل اعتبار ویژهای یافت، بهطوریکه این شهر در زمان تیمور، دارالارشاد و در زمان پادشاهان صفوی با عنوان دارالامان از جایگاه خاصّ سیاسی، اجتماعی و فرهنگی برخوردار گردید. حکومت صفوی بسیاری از هرج و مرجها را که در ایران وجود داشت، برانداخت و یک حکومت دینی و مذهبی را پایهگذاری کرد که به گفته بسیاری از کارشناسان تاریخ، تشکیل دولت یکی از وقایع تاریخ ایران بهشمار میآید. واژهٔ اردبیل یک واژه ایرانی است که ریشه در اوستایی دارد که از واژه «آرتا» (بهمعنی مقدس که در فارسی میانه تبدیل به «ارد» شدهاست و در کلماتی نظیر اردشیر، اردوان، اردستان، اردکان آمدهاست) و «ویل» به معنی شهر تشکیل شدهاست. وسعت این شهرستان ۲۵۵۷ کیلومتر مربّع است و چهرهٔ عمومی شهرستان اردبیل متأثّر از ارتفاعات کوهستانهای سبلان، تالش و بزغوش است که این عوامل طبیعی سبب محصور شدن آن شدهاند. اردبیل از مناطق با اهمیّت ایران بهشمار میآید و دارای آثار و ابنیّه تاریخی و جاذبههای طبیعی بسیار زیادی است. ویرایش نوشتار برگزیده
موسیقی آذربایجانی به موسیقی سنتی مردمان آذربایجانی اطلاق میشود. هنرمندان آذربایجانی با خلاقیت خود، موسیقی منحصربهفردی را میآفرینند. کسانی که این نوع موسیقی را بههمراه سرودههای خود بهزبان ترکی آذربایجانی میخوانند، عاشیق خوانده میشوند. عاشیقها در وصف آذربایجان و دلاوریهای بزرگان آن، در مراسم جشن و عزاداری، سرودههای زیبایی را بههمراه موسیقی آذربایجانی میخوانند و مورد توجه مردم قرار میگیرند. عاشیقها از دوران قبل از اسلام در بین مردمان ترکتبار وجود داشتهاند. موسیقی آذربایجانی از دو نوع یا شاخهٔ اصلی تشکیل شده که از لحاظ تقسیمبندی موسیقایی منشاء و حالتهای مختلفی دارند. معمولاً نوع سازهای موسیقی آذربایجانی، خاستگاه و دوستداران اقسام موسیقی با هم تا حدی متفاوتند، هرچند بسیاری دوستدار هردو هستند. تعداد بسیاری از موسیقیدانان آذربایجانی با آشنایی به هردو نوع از این موسیقیها توانستهاند آثاری هنری بزرگی در قالب اپراها، موسیقی سمفونیک و موسیقی برای باله خلق نمایند. از مهمترین گونههای موسیقی آذربایجانی میتوان به موسیقی میخانهای، هنر اجرای آذربایجانی تار، بالابان، ناقارا، باغلاما و گارمان اشاره کرد. ویرایش مشاهیر
شاه اسماعیل یکم با نام کامل اسماعیل بن سلطان حیدر بن شیخ جنید ملقب به ابوالمظفر بهادرخان حسینی، و معروف به شاه اسماعیل ختایی (زاده ۱۷ ژوئیه ۱۴۸۷ - درگذشته ۲۳ مه ۱۵۲۴) پایهگذار و نخستین شاه دولت صفوی بود. حکمرانی شاه اسماعیل به دو دلیل نقطه عطفی در تاریخ ایران است. دلیل نخست اینکه پس از گذشت نهصد سال از نابودی شاهنشاهی ساسانیان؛ یک فرمانروایی پادشاهی متمرکز ایرانی توانست بر سراسر ایران آن روزگار فرمانروایی نماید. بعد از اسلام، چندین پادشاهی ایرانی مانند صفاریان، سامانیان، طاهریان، زیاریان، آل بویه و سربداران روی کار آمدند، لیکن هیچکدام نتوانستند تمام ایران را زیر پوشش خود قرار دهند و میان تمام نواحی و مناطق جغرافیایی ایران در آن دوران یکپارچگی پدیدآورند.دلیل دوم، اعلام رسمی مذهب شیعه دوازده امامی بود. شاه اسماعیل شاعری پرکار بود که با تخلص ختایی شعر میسرود وی پس از عمادالدین نسیمی، ادبیات آذربایجانی را گسترش داد. علاوه بر ترکی آذربایجانی به زبان فارسی نیز شعر میسرود که تنها چند نمونه از اشعار فارسی وی به جا ماندهاست. ویرایش ردهها
ویرایش نوشتارهای برگزیده
ویرایش ویکیپروژهها
ویرایش نگاره برگزیده
ویرایش گفتاورد
ویرایش گردشگری
بازار اردبیل یادگاری از دوره صفوی و ماقبل انست. در قرن دهم هجری در زمان حکومت شاه طهماسب اول بازارهای اردبیل از رونق بسیار زیادی برخوردار بودهاند. تقسیمبندی کل بازار اردبیل عبارتنداز: بازار بقالان، قصابان، خراطان، سراجان، قیصریه، چاقو فروشان، کلاه دوزان و… سرای دیگر اشاره کرد. راستههای موجود در بازار اردبیل عبارتند: از راسته اصلی بازار، راسته قیصریه، علافان، راسته پیرعبدالملک، بازار زرگران، سراجان، پارچه فروشان، کفاشان، مسگران، چاقوسازان، آهنگران و سراهای آنها. در قرن هفتم و هشتم بازار اردبیل رونق فراوان داشتهاست. در دورههای بعد، قسمتی از بازار بزرگ و تیمچهها و سراها از موقوفات بقعه شیخ صفی الدین بهشمار میرفت و درآمد و عواید حاصله به مصرف مخارج این بقعه میرسید. ویرایش آنچه میتوانید انجام دهید
|